Gizarte erantzukizun eta garapen jasangarriaren inguruko ekimenak: Global Compact

[EU]Gradu Amaierako lan honetan, enpresen gizarte erantzukizunak azkenaldian hartu duen garrantzia kontuan hartuta, kontzeptu hau jorratuko da eta eremu honetan burututako ekimen ezberdinen artean bat aukeratuko da, honen garapena eta inplementazioa aztertzeko. Hain zuzen ere, lan honetan erabiliko den ekimena, Munduko Hitzarmena edo Global Compact-a izango da. Hau, nazioarte mailako ekimen bat izanik, 10 printzipio proposatzen ditu, lau eremu ezberdinetan banatuz: Giza eskubideak, lan-arauak, ingurumena eta ustelkeriaren kontrako borroka. Bukatzeko, Global Compact-a aplikatzen duten sektore ezberdinetako hiru enpresa aukeratuko dira eta bakoitza dimentsio bat aztertzeko erabilia izango da, soziala, ekonomikoa eta ingurumenekoa hurrenez hurren. Azkenik, lanean zehar aztertutakoa kontuan hartuta zein ondoriotara iritsi garen adieraziko da.

Omnikanalitatea marka eta kontsumitzaileen arteko loturaren oinarri gisa: elikagai eta moda sektoreak

Lan honetan, marketinean eman diren azkeneko aldaketak direla eta Omnikanalitatearen ingurune berrira egokitzeko enpresen beharra adierazten da, gai honen garapena burutzeko marko teoriko bat sortuz. Marko teoriko honetan, marka-esperientzia, kontsumitzaileen lotura eta kontsumitzaile berrien portaera aipatzen dira, bakoitzaren alderik garrantzitsuenen azalpena emanez eta aldagai hauek Omnikanalitatearekin duten lotura adieraziz. Gainera, lanaren azkeneko zatian, bi ikerketa praktiko garatu dira; bat kontsumitzaileen ikuspuntua zehaztuz bi enpresa garrantzitsuren kontsumitzaileei galdeketa eginez eta bigarrena, gaian aditua denarekin izandako elkarrizketaren ikuspuntua adieraziz. Azkenik, aztertu diren aldagaiak kontuan hartuta eta bateratuta, lanaren ondorioak atera dira.

Air Quality and Europeans' Subjective Well-being

[EN]Happiness economics deals with self-reported subjective well-being, or life satisfaction, and its relationship to a wide variety of other variables. On the study of these other factors, this line of research has helped demonstrate that higher levels of environmental quality increase people’s subjective well-being. This paper focuses on analyzing the relationship between subjective well-being and air quality. On the one hand, the life satisfaction approach to environmental valuation is cautiously described, and on the other hand, the method is implemented in an empirical analysis that seeks to assess how an increase in the level of air pollution at a regional level affects individual-level subjective well-being in Europe. We use a dataset that merges the third wave of the European Social Survey (ESS) with a dataset that includes regional air pollution (including CO, PM10, NO2, SO2 and Benzene) and other regional variables. We find a robust negative impact for CO, a positive impact for SO2, and no conclusive evidence of any effect on subjective well-being for the remaining three pollutants.

Bankuen gobernantzaren eragina 2007ko banku krisian: Basileako printzipioak eta adituen iritziak oinarri

[EUS] Gaur egun mundu osoa 2007ko banku krisian murgilduta dabil. Krisiaren sorrera hainbat ikuspuntutik azaldua izan da azken urteotan. “Bankuen gobernantzaren eragina 2007ko banku krisian: basileako printzipioak eta adituen iritziak oinarri” lanak, 2007-ko krisia banku gobernantzak izandako akatsetatik aztertu egiten du. Horretarako, arriskuaren kudeaketan, ordainsari sistemetan edota kontseiluetan krisi aurreko urteetan egondako gertaerak aztertuko dira. Aipatutako azterketa, Basileako printzipioetan eta bai aditu ezberdinen iritsietan oinarriturik egongo da. Hori dela eta, krisi aurretiko garaian indarrean zeuden Basilea I eta Basilea II azalduko dira lehenik eta behin. 2007ko Krisia eta baita banku gobernantzak bertan izandako akatsak aztertuko diren hurrengo esparruak dira. Banku gobernantzaren akatsen artean, arriskuaren kudeaketa, produktu finantzario berriak, ordainsari edo pizgarri sistemak eta kontseilua azalduko dira batez ere, hauek izan baitziren akats larrienak izan zutenak. Behin krisia eta haren faktoreak azalduta, Basilea III azalduko da krisi aurreko printzipioak (Basilea I eta Basilea II) krisi ondoren zelan aldatu diren ikusteko. Azkenik adituek banku gobernantza zelan hobetuko luketeen azalduko da eta gainera, aditu hauen iritsien eta basileako printzipioen aldaketen arteko konparaketa bat egingo da komunean zein ondoriotara hel daitekeen aztertzeko. Banku gobernantzaren akatsak aztertzeaz aparte, adituen ustez banku gobernantza nola hobe daitekeen ere aztertu egingo da arazoari irtenbideak bilatzeko asmoz. Krisiak Basileako printzipioetan eragindako aldaketak ere azalduko dira, banku gobernantzaren arauak zelan aldatu diren ikusteko. Beraz, banku gobernantzak izandako akatsak aztertuko dira. Akats guzti horiek etika aldetik zein eragin izan duten eta batez ere krisialdiaren hasieran izan zuten papera zein izan zen aztertuko da.

EAEko ente publiko eta pribatuen konparaketa: informazio ekonomiko finantzarioaren egitea eta kontrola

[EU]Lan honetan hiru atal nagusitan murgilduko gara: EAEko sektore publikoaren analisian eta, kontabilitatearen eta kontrol sistemaren sektore pribatuarekiko konparaketan.

Economía de la salud, modalidades de evaluación económica

La salud es un aspecto muy importante en la vida de cualquier persona, de forma que, al ocurrir cualquier contingencia que merma el estado de salud de un individuo o grupo de personas, se debe valorar estrictamente y en detalle las distintas alternativas destinadas a combatir la enfermedad. Esto se debe a que, la calidad de vida de los pacientes variará dependiendo de la alternativa elegida. La calidad de vida relacionada con la salud (CVRS) se entiende como el valor asignado a la duración de la vida, modificado por la oportunidad social, la percepción, el estado funcional y la disminución provocadas por una enfermedad, accidente, tratamiento o política (Sacristán et al, 1995). Para determinar el valor numérico asignado a la CVRS, ante una intervención, debemos beber de la teoría económica aplicada a las evaluaciones sanitarias para nuevas intervenciones. Entre los métodos de evaluación económica sanitaria, el método coste-utilidad emplea como utilidad, los años de vida ajustado por calidad (AVAC), que consiste, por un lado, tener en cuenta la calidad de vida ante una intervención médica, y por otro lado, los años estimados a vivir tras la intervención. Para determinar la calidad de vida, se emplea técnicas como el Juego Estándar, la Equivalencia Temporal y la Escala de Categoría. Estas técnicas nos proporcionan un valor numérico entre 0 y 1, siendo 0 el peor estado y 1 el estado perfecto de salud. Al entrevistar a un paciente a cerca de la utilidad en términos de salud, puede haber riesgo o incertidumbre en la pregunta planteada. En tal caso, se aplica el Juego Estándar con el fin de determinar el valor numérico de la utilidad o calidad de vida del paciente ante un tratamiento dado. Para obtener este valor, al paciente se le plantean dos escenarios: en primer lugar, un estado de salud con probabilidad de morir y de sobrevivir, y en segundo lugar, un estado de certeza. La utilidad se determina modificando la probabilidad de morir hasta llegar a la probabilidad que muestra la indiferencia del individuo entre el estado de riesgo y el estado de certeza. De forma similar, tenemos la equivalencia temporal, cuya aplicación resulta más fácil que el juego estándar ya que valora en un eje de ordenadas y abscisas, el valor de la salud y el tiempo a cumplir en esa situación ante un tratamiento sanitario, de forma que, se llega al valor correspondiente a la calidad de vida variando el tiempo hasta que el individuo se muestre indiferente entre las dos alternativas. En último lugar, si lo que se espera del paciente es una lista de estados de salud preferidos ante un tratamiento, empleamos la Escala de Categoría, que consiste en una línea horizontal de 10 centímetros con puntuaciones desde 0 a 100. La persona entrevistada coloca la lista de estados de salud según el orden de preferencia en la escala que después es normalizado a un intervalo entre 0 y 1. Los años de vida ajustado por calidad se obtienen multiplicando el valor de la calidad de vida por los años de vida estimados que vivirá el paciente. Sin embargo, ninguno de estas metodologías mencionadas consideran el factor edad, siendo necesario la inclusión de esta variable. Además, los pacientes pueden responder de manera subjetiva, situación en la que se requiere la opinión de un experto que determine el nivel de discapacidad del aquejado. De esta forma, se introduce el concepto de años de vida ajustado por discapacidad (AVAD) tal que el parámetro de utilidad de los AVAC será el complementario del parámetro de discapacidad de los AVAD Q^i=1-D^i. A pesar de que este último incorpora parámetros de ponderación de edad que no se contemplan en los AVAC. Además, bajo la suposición Q=1-D, podemos determinar la calidad de vida del individuo antes del tratamiento. Una vez obtenido los AVAC ganados, procedemos a la valoración monetaria de éstos. Para ello, partimos de la suposición de que la intervención sanitaria permite al individuo volver a realizar las labores que venía realizando. De modo que valoramos los salarios probables con una temporalidad igual a los AVAC ganados, teniendo en cuenta la limitación que supone la aplicación de este enfoque. Finalmente, analizamos los beneficios derivados del tratamiento (masa salarial probable) si empleamos la tabla GRF-95 (población femenina) y GRM-95 (población masculina).

Enplegua eta Lan Harremanen aldaketak XXI.mendean.

[EU] Gradu amaierako lan honetan, XXI.mendeko Lan Erreforma adierazgarrienak kronologikoki erakusten dira, hauetako bakoitzean, hurrengo lau aldagai hauen analisiaren bitartez, hain zuzen, kontratazioak eta enplegua, langabezia, pentsioak eta negoziazio kolektiboa. Gainera, ELA, LAB, CCOO eta UGT sindikatuei elkarrizketa bat burutu zaie, erreformei buruzko iritzia jaso eta kolektibo bakoitzaren ezinegonak eta parekotasunak ezagutzeko helburuarekin. Era honetan, analisi zehatz honen bidez, XXI.mendean zehar enpleguan eta lan harremanetan emandako aldaketak islatzea da funtsezko xedea.

Erretiroaren pentsioa eta adinez langile nagusien lan-bizitzaren luzamena

[Pentsio-sistema honela antolatzen da: lehen maila, kotizaziopeko pentsioak jasotzen ez dituztenei pentsioak ordaintzera bideratzen da; bigarren maila, Gizarte Segurantza edo kotizaziopeko pentsioena da; hirugarren maila, borondatezko gizarte-aurreikuspen osagarriari dagokio Euskal Autonomia Erkidegoan eta pentsio-planei Espainian. Bigarren mailan, Gizarte Segurantza banaketa-sisteman oinarritzen da. 2050ean erretiro-pentsioak finantzatzeko arazoak egotea espero da. Etorkizuneko egoerari aurre egiteko, 27/2011 Legearen eta 5/2013 Errege Lege Dekretuaren bitartez, erreformak burutu dira. Hirugarren mailan, Euskal Autonomia Erkidegoan gizarte-aurreikuspen osagarria Eusko Jaurlaritzaren esku dago eta Borondatezko Aurreikuspen Sozialeko Erakundeen (BASE) aurreikuspen-planak bertako pentsio-plan propioak dira. Lan honetan, batez ere, pentsio-sistemaren bigarren eta hirugarren mailak aztertuko ditut. Lehenengo marko teorikoa, ondoren alde praktikoa, eta azkenean datuetan oinarrituz proposamen batzuk eman eta ondorioak aterako ditut.]

Espainako banku erreskatearen analisia, EEUU eta Europako kasuetatik abiatuta

[EU] EEUUetan aurrera eramandako titulizazioek eta nazioarteko finantza sektoreek bideratutako gestio desegokiek, mundu mailan ezagutu izan den finantza krisirik handiena sorrarazi izan dute. Hau horrela izanik, asko izan dira nazioarte mailan hazkundea berriro ere gauzatzeko aurrera eraman beharreko neurriak. Espainiako kasuan zentratuz, finantza sistemak izugarrizko berregituraketa prozesua bizi izan duela aipagarria litzateke, horrek, banku sistema osoan aldaketa bortitza suposatu duelarik. Onartu berri diren lege berrien kopurua nabarmena da, eta horrek, etorkizunera begira sistemaren jasangarritasuna kolokan jartzen dutela esan genezake. Izan ere, oraindik ugari baitira herrialdean bertan zein bertatik kanpo topa genitzakeen arrisku politiko eta ekonomikoak.

Europako krisia: austeritatea eta alternatibak

Europa 2008tik jasaten ari den krisi ekonomikoaren ondorioz, zor publikoaren krisi larria sortu da zenbait estatutan. Kinka larri honetatik irteteko, Europar Batasunak troikaren adostasunarekin hartu duen irtenbidea, austeritatearena izan da, baina ez dirudi konponbide hau egokia denik, oztopo handia delako estatu askoren hazkunde ekonomikorako. Lan honetan zehar, austeritate politikaren alternatibak aztertuko ditugu, zenbait ekonomialari ospetsuren irtenbideetan oinarrituta.

Finantza baliabideen erabilpen eta kostuaren azterketa

Inguruko enpresa baten egoera ekonomiko finantzarioa aztertuz, ondoen egokitzen zaizkion finantza baliabide desberdinen azterketa eta hautaketa egitea helburu duen gradu amaierako lana.

Gender equality in life insurance

[EN]This project is going to study the implications of the gender of an individual in the rate-setting process of life insurance. In order to do so there is a review of the continuous changes that have taken place in the national and European legislation following the enactment of the Directive 2004/113/EC, as well as its consequences from the prohibition to differentiate the premiums and benefits on the grounds of gender. In this area, the evolution of the Spanish insurance sector and the influence of the new legislation are examined. Furthermore, there is an analysis of the differences between men and women, which to some extent have a direct impact in the management and development of the life insurance companies. Finally, methods to calculate the premium and the benefits are proposed with the purpose of preventing the restrictions imposed by the Directive 2004/113/EC. In order to check the repercussions of the use of unisex tables a comparison is made between the premiums obtained for a whole life insurance by allocating the same weighing to the actuarial male and female mortality tables and those that would result if the distinction by gender were allowed.

Giza garapena eta giza pobrezia: teoriatik azterketa enpirikoetara

Denboraren poderioz garapen inguruko zenbait ikuspuntu aldatu egin dira. Lan honetan, kontzeptu honen eta honekin erlazio zuzena duten bilakaera ikertu egin da. Lehenengo atalean, alde batetik, garapen kontzeptuaren inguruan emandako aldaketak azaltzen dira, hau da, 1940. hamarkadan garapen teoria ekonomika modernoaren arabera, garapenaren azken helburua hazkundea zen, gainera produkzio gehiago eta pobrezia gutxiago kontzeptuen artean lotura estua zegoela uste zen. Urteak pasa ahala, honen inguruan ideiak aldatzen hasi ziren, MahbubulHaq-ek egindako lanari esker, 1989.urtean Giza Garapen kontzeptua indarra hartu zuen (gaur egun indarrean jarraitzen duena), honekin azalarazi nahi zen zer nolako garrantzia zeukan gizakiaren papera eta honen beharrak (osasuna, bizi kalitate duina…) garapena lortzeko eta pobrezian ez bizitzeko eta nola garapen hau kuantifikatzeko adierazle batzuk (Giza Garapen Indizea (GGI) eta Pobrezi Multidimentsional Indizea (PMI)) sortu ziren. Lanaren bigarren atalean, lurralde konkretu baten (Erdialdeko Amerikako Guatemala) sakondu egin da: lehenik eta behin, lurraldearen testuingurua azaldu da historian zehar emandako egoera garrantzitsuekin, bestetik bertako Giza Garapen eta Giza Pobreziaren egoera ikertzeko (GGI) eta (PMI)-ra jo da, arlo hauetan emandako bilakaera ikusteko. Guatemalako egoera kaskarra dela ondorioztatu daiteke, eta egoera hori hobetzeko Milurteko Garapen Helburuak (MGH) eta bestelako ekintza planteatu dira gaur egunerako eta etorkizunera begira.

Gizarte erantzunkizun eta garapen jasangarriaren inguruko ekimenak: GRI

Enpresa munduari dagokionez, gizarte erantzukizuna eta garapen jasangarriaren azterketa: definizioak, printzipioak eta bilakaera. GRI ereduaren erabilpena, aztergai gisa, Espainiako bi finantz entitate.

Hazkundea eta gastu publikoa

[EU] Lan honetan epe luzean gobernuak hornitutako zerbitzu publiko produktiboek hazkunde ekonomikoan izan dezaketen eragina aztertzen da. Horretarako metatu daitezkeen faktoreetan eskala etekin konstanteak erakusten dituen produkzio funtzio bat erabili da, hazkundea endogenoa izatea eragingo duena. Zerbitzu publikoak produktiboak izanik, kanpo eragin positiboak sortaraziko dituzte ekoizpenean, eta beraz, hazkunde ekonomikoan. Zerbitzu hauek finantzatzeko, distortsio eraginak sortarazten dituzten produkzioaren gaineko zerga proportzionalak eta zerga tinkoak erabiltzearen eraginak aztertuko dira.