Basque legacy in the New World: on the surnames of Latin American presidents

[EN] In this article we explain the etymology of the surnames of Basque origin that some presidents of Latin American countries have or have had in the past. These family names were created in the language called Euskara, in the Basque Country (Europe), and then, when some of the people who bore them emigrated to America, they brought their surnames with them. Most of the family names studied here are either oiconymic or toponymic, but it must be kept in mind that the oiconymic ones are, very often, based on house-nicknames, that is, they are anthroponymic in the first place. As far as possible, we have related the surname, when its origin is oiconymic or toponymic, to its source, i.e. to the house or place where it was created.

Tamaina txikiko etxe handiak

[EU]Bada etxe handiek eskain ditzaketen baino esperientzi aberats eta biziagoak eskaintzen dituen etxe txikirik. Hori dela-eta, badira nahita tamaina murriztean pentsatu eta eraiki izan diren adibideak ere. Etxearen kalitatea bertan egiten den bizimoduaren arabera neurtuko da. Transzenditze beharra gizadiaren funtsezko beharra bada, betikotasuna izango da etxeak biztanleari eskain diezaiokeen gehiena. Etxe txikietan behar hau nabariagoa egingo da, mingarriagoa, sakonagoa.

Kuznetsen kurba Euskal Autonomia Erkidegoko etxe-hondakinentzat

[EU ] [Lan honetan 2005 eta 2008 urteetarako Euskal Autonomia Erkidegoko 251 udalerrietan Kuznetsen hipotesia betetzen den ala ez aztertu da, Barne Produktu Gordinaren eta etxe-hondakinen arteko erlazioan zentratuz. Udalmap datu basea eta gretl programa ekonometrikoa erabili dira.]

Etxe-kalte / Antonio de Trueba ; marrazki-egilea Beaskoetxea'tar Arseni ; euskaratzeilea Arrutza'tar Mikel (Arrugain)

Cub. como sustituto de port.

Urkiolaenea: Sistemas multidispositivo para negocios tradicionales

“Urkiolaenea: Sistemas multidispositivo para negocios tradicionales” es un proyecto realizado en la empresa OrekaI.T. dentro de un contexto formativo, ya que a su vez es el proyecto con el que finalizo mis estudios de Ingeniería Informática. Con él, se ha pretendido dar respuesta a las necesidades de un cliente real que dispone de un negocio tradicional.En este caso, Urkiolaenea, una negocio de alojamiento rural que requería de una imagen renovada en Internet para lograr ser más competitiva en el ámbito del turismo rural, además de un sistema de gestión para mejorar sus procesos de negocio. Por otra parte, con este proyecto no sólo se ha buscado cumplir con las expectativas del cliente sino ir más allá, buscando las soluciones más adecuadas ante el mercado actual en Internet, dominado por los dispositivos móviles inteligentes. Por ello, gran parte de los esfuerzos realizados en este proyecto se han enfocado en conseguir que Urkiolaenea sea accesible cómodamente por cualquier persona, independientemente del dispositivo desde el que acceda.

Hizkuntza etorkinak: Azterketa eta erabilera didaktikoa

Irakaslearen komunikazio-gaitasunaz sarritan hitz egin da; pragmatika eta soziolinguistika barnean hartzen dituen eta ezagutza linguistikotik haratago doan kontzeptu bezala definitua izan da. Horrek kulturarteko komunikaziora garamatza, eta bi kontzeptuon baturak kulturarteko komunikazio-gaitasunera. Azken honek ezaugarri kognitiboak nahiz konatiboak eta jarrerarekin lotura duten ezaugarriak bere barnean hartzen ditu. Gure lana aniztasun horretan kokatzen dugu, alegia, etorkinen hizkuntzaren eta kulturaren ezagutza orokorra lortzeko tresna lagungarria izan daiteke irakaslearentzat; hizkuntzaren beraren ezaugarriei (izena, hizkuntza familia, hiztun kopurua, estatusa eta kokapen geografikoa) ez ezik, ahoskerari eta idazkerari ere garrantzia ematen diegulako, besteak beste, honako helburuok lortzeko asmotan: -Ikasle etorkinen motibazioa piztea, irakasleak bere hizkuntzan interesa duela ikusten du eta. -Ikasle etorkinak bere buruarengan konfiantza izatea, irakasleak lagundu egiten baitio ama-hizkuntzaren ezaugarriak ateratzen eta ikasten ari den hizkuntzarekin parekatzen. -Ikaslearen egokitzapenean laguntzea, ikaslearen jatorrizko herrialdeko ohitura soziolinguistikoak aintzat hartzen dira, eta bertakoekin parekatzeko bidea ematen da. Helburu hauek lortzeko, argi dago irakasleak ikasteko prest egon behar duela eta interesa izan behar duela etorkinen hizkuntzetan eta kulturetan; izan ere, ezagutza da beldurrak eta mesfidantza guztiak uxatzeko tresnarik aproposena.

Etxebizitza baten kalifikazio energetikoa eta hobekuntzen analisia

[EU]Txosten honen bitartez, etxebizitza baten egiaztatze teknikoa burutu da. Horretarako, beharrezkoa den etxearen informazioa lortu egin da eta CE3X programa erabiliz neurtu dira etxearen bero galerak. Hau egin eta gero, etxe honen bero galerak minimizatzeko zenbait hobekuntza garatu dira, europar batasunean eta estatu espainiarrean dagoen legedia aztertu ostean hobekuntzak gauzatzeko laguntzarik dagoen ikusteko. Hauen bitartez, kalifikazioa hobetu egin da Ftik Cra pasatuz. Azkenik, hobekuntza bakoitzaren txosten teknikoak eta aurrekontuak garatu dira.

Panpinan egindako bihotz-biriketako berpizte maniobran bularra bere onera bueltatzearen analisia

[EU]Dokumentu honek "Panpinan Egindako Bihotz-Biriketako Berpizte Maniobran Bularra Bere Onera Bueltatzearen Analisia" izena duen Gradu Amaierako Lanaren memoria eta eranskinak biltzen ditu. Bertan, lan horren bitartez lorturiko helburuak, horiek nola lortu diren eta burutu ahal izateko egin beharreko pausuak aurkezten dira. Bihotz-biriketako berpizterako berrelikadura gailuek berpizte maniobren kalitateari buruzko informazioa momentuan ematen dute. Proiektua berrelikadurarako laguntza gailuen parametroen kalitatea hobetzeko ikerlan bat egitera bideratuta dago, zehazki bularra bere onera bueltatzen den jakiteko metodoen azterketan sakontzen duelarik interesa duelarik. Alde batetik, benetako sakoneraren kalkulu zehatzari buruzko ikerketa bat egiten da, horretarako aukera ezberdinak aztertuz, metodo desberdinen analisia eginez. Bestetik, berrelikaduran zehar bularra bere onera bueltatzen den ohartarazteko (esate baterako, alarma sistema baten bitartez) parametroan egiten da ikerketa, horretarako indar sentsore gehigarri bat erabiliz.

Euskadiko landa-etxeen eskaintzaren analisia

[EN] The following study aims at analyzing which variable changes the average price of cottages in the Basque Autonomous Community. Historically, there have been more cottages in Gipuzkoa and nowadays it remains the same, even if the number of cottages in the other two provinces has raised. Geographically, the fact of having a coast, lakes, reservoirs and mountains in Bizkaia and Gipuzkoa has lead to having more cottages in the two provinces as well as a growing tourism. For this reason, this study analyzes if that is caused by the same variable in the three provinces or if there is a difference between them, and also in which province lies the biggest difference. For achieving the mentioned goals, the information of 2012 taken from the web page of Nekatur Nekazalturismo Elkartea has been a very useful source.

II Materialen Zientzia eta Teknologia Kongresua. Donostian, 2014 uztailak 3, 4

Egurra, sua; zura, mahaia; larrua, abarka; artila, galtzerdia; burnia, ardatza; altzairua, iltzea; buztina, teila; porlana, pareta; galipota, kaminoa… Materialak, tresnak. Zenbat aldiz aipatuak Euskal Herriko eguneroko berbeta, hizketa eta solasaldi arruntetan! Harria, herria, zioen Aresti poetak ere. Teknologiaren alorrari dagokionean, materialen gaia gehienbat metalurgiarekin lotu izan zen mundu osoan eta batik bat gure herrian. XX. mendearen hasieran garapen industrialak egundoko bultzada izan zuen, bereziki automobilgintzaren eta hegazkingintzaren hedapenarekin. Halaber, elektrizitatea arras zabaldu zelarik, etxetresnen kontzeptua bera ere aldatu egin zen. Horrela, tresna eta baliabide berriek gizartearen ohituren eta izaera beraren aldaketa sakonak erakarri zituzten. Baina, hori guztia material berriak sortu eta garatzeari zor zitzaion: polimeroak, metal eta zeramika berriak, estaldura sintetikoak, etab. ezinbestekoak bilakatu ziren. Orduan ikusi zen materialek arlo berezi bat merezi zutela zientziaren eremuan. Eta horrela, premiak eraginda, Fisika eta Kimika oinarrizko zientzietatik abiatua eta ingeniaritzaren gorpuzkera sendoaz hornituta, Materialen Zientzia sortu zen. Materialen Zientzia eta Teknologia euskaraz, beranduago etorriko zen. Askoz lehenagokoak dira “Pisia” eta “Kimia”, 1935 inguran Jauregi apaiz karmeldar aitzindariak idatzitako liburuak. Eta gero, iluntasunean bidexka ia ezinezkoak jorratuz, Elhuyar Taldea 1972an, Udako Euskal Unibertsitatea 1973an eta UZEI 1977an sortu ziren; euskara irakaskuntzara, unibertsitatera eta zientziara jalgi zedin. Hurrengo urtetan emaitzak gauzatzen hasiak ziren, bai eta Materialen Zientzia eta Teknologiaren arlo berrian ere. Izan ere, mugarria da, besteen artean, Nafarroako Unibertsitateko Donostiako Goi Mailako Injineru Eskolan 1979an Jon Nazabalek aurkeztu zuen “Zenbait mekanizapen errazeko altzairuren berotako erresistentzia mekanikoa eta duktibilitatea” doktoretzatesia. 1991ko uztailean, Udako Euskal Unibertsitateak “Materialen ezagutza teknika ezberdinen bitartez” topaketa antolatu zuen Iruñean, bertan 30en bat zientzialari euskaldun bildu ginelarik. Gaur egun, Euskal Herrian baditugu hainbat ingeniari, fisikari, kimikari eta biologo euskaldun, Materialen Zientzia eta Teknologia garatzen ari direnak, bai unibertsitate, bai zentro teknologiko eta enpresetan. Pertsona horien interesak, ikuspegiak eta lorpenak euskaraz azaltzeko antolatu zen 2012an Arrasaten Materialen Zientzia eta Teknologia I kongresua, ehunen bat pertsona bilduz. Orain dela bi urte hartutako konpromisoari helduz, eta harian haritik jarraituz, aurten Materialen Zientzia eta Teknologia II kongresua UPV/EHUko Polymat institutuak antolatu du. Aldez aurretik, mila esker dagoeneko parte hartzeko izena eman duten guztiei eta gure esker onenak erakunde laguntzaileei: Euskal Herriko Unibertsitatea, Kutxa, CicNanogune eta Elhuyar. Zientziak eta euskarak elkartzen gaituzte. Eta bietan badago elkartze gune bat: kinka larrian daudela beti. Ez baitago zientziarik zientzialariaren zalantzarik gabe, ez eta euskara euskaldun bakoitzaren nahi pertsonalik barik. Antxon Santamaria, Batzorde Antolatzailearen izenean

Magnet loturak: bezero-zerbitzari API baten garapena

Dokumentu honek magnet lotura eta web API arloak lantzen dituen Gradu Amaierako Proiektua deskribatzen du. Teknologia horiek liburu elektronikoak partekatzeko erabili dira eta sortutako aplikazioari Liburutruk izena eman zaio. Honakoak dira Liburutruk-en ezaugarri nagusienak: • Zerbitzariak web API api publiko eta dokumentatua eskaintzen du. • APIaren bidez liburuak eta horiei lotutako baliabideak kudeatu daitezke. • Gehitutako liburuak BitTorrent bidez partekatzen ditu eta liburu horien magnet loturak sortzen ditu. • Web-nabigatzaileetan exekutatzen den bezeroa du, orri bakarreko aplikazioa dena. • Bezeroak zerbitzariaren APIa erabiltzen du. • Aplikazioa eta kodea edonork eskura ditzake.

Dotrinazko sermoitegia: galduriko hizkerak eta dialektologia historikoa

602 p.

Simulación por elementos finitos del conformado de una pieza para carrocería de un automóvil.

[ES]El presente proyecto tiene como objetivo optimizar los parámetros de conformado a partir de la geometría de los troqueles de una pieza de un automóvil, con el fin de asegurar los parámetros de calidad que se exigen a este tipo de procesos se cumplan. Para ello, se dispone de un programa de simulación en elementos finitos cuyo nombre es Pam-Stamp 2G, en el cual se va a llevar a cabo el diseño. Además, se dispone de la matriz de la pieza requerida para una mayor facilidad de resolución. El proyecto constará de una descripción detallada del proceso de diseño del conformado durante todo el curso académico, complementado con un diagrama Gantt, así como las decisiones adoptadas durante el trabajo para lograr un desarrollo óptimo del mismo. Por último, contendrá también un presupuesto en el que se detallará los gastos que ha supuesto el desarrollo completo del trabajo.

Gasificación de biomasa con astillas de madera.

[ES]Este proyecto tiene como objetivo generar energía eléctrica y térmica para un conjunto de viviendas aisladas, sin acceso a la red eléctrica, con una potencia requerida de 12KW. Se pretende plantear una solución que satisfaga las necesidades básicas de auto-abastecimiento de una forma económicamente rentable. Para comenzar, por un lado de cara al objetivo 20/20/20 se realizará un acercamiento a la utilización de las energías renovables como fuente de energía, disminuyendo así el impacto ambiental. Por otro lado, se plantearán diferentes alternativas para la generación de energía eléctrica y térmica, finalmente haciendo hincapié en el estudio de una planta de gasificación de biomasa mediante astillas de madera. De modo que, a lo largo de este documento se analizarán los principios y fundamentos necesarios para el diseño de una planta de generación eléctrica mediante gasificación de biomasa. Para ello se estudiarán los diferentes modelos de gasificadores existentes, el desarrollo del proceso de gasificación con sus respectivas etapas y la limpieza y adaptación del gas obtenido antes de introducirlo en el MACI. Se realizará una descripción de la planta junto al dimensionamiento tanto del almacenamiento de la materia prima como el de los equipos a instalar. Finalmente, para valorar si se trata de un proyecto viable. Se realizará el estudio económico analizando el presupuesto y análisis de rentabilidad. Asimismo, se plantearán los diferentes riesgos a los que puede exponerse una instalación como esta.

Etxebizitza baten kalifikazio energetikoa eta hobekuntzak.

[EU]Garatutako txosten honekin, etxebizitza baten kalifikazio energetikoa burutuko da. Izan ere, gai honek orain dela bi urte sartu zen dekretuaren ondorioz berebiziko garrantzia hartu du etxe bat saldu edo alokatzeko orduan. Aipatutako kalifikazio energetikoa lortu ahal izateko CE3X programa erabiliko da. Horretarako, beharrezko izango da aztertutako etxearen datu aipagarrienak izatea (neurriak, materialak, leihoak...). Lehenik eta behin, proiektuaren helburu den etxebizitzaren kalifikazio energetikoa lortuko da, F letra eskuratuz, oso kalifikazio baxua dena. Ondoren, hobekuntza batzuk aplikatuko zaizkio etxeari energia eraginkortasuna hobetzeko asmoarekin. Hori eginez gero, E letra bat lortzea posible izango da amortizazio epe eta inbertsio nahiko onargarriekin.