Matematika eta Artea: Cosmología acrobática - Daniel Tamayo

[EUS] Haur Hezkuntzan beharrezkoa da ikasketa prozesuari zentzua ematea, bereziki abstraktuagoak diren edukiei. Historian zehar izan duten loturagatik aproposa gerta daiteke matematika arte munduarekin eta arte munduko hainbat kontzeptuekin lotzea. Lotura honetaz baliatuz, ikasleek, sentimenduak, sormena eta nozio estetikoak landuko dituzte matematikako, bereziki geometriako edukiak barneratzen dituzten bitartean. Azaltzen den proiektua, 5 urteko gelan gauzatu da, hurbiletik-urrunera kontzeptua praktikan jarriz, ohiko objektuetatik hasi eta Tamayoren“Cosmología acrobática” obran bukatuz, 3 dimentsiotik, 2 dimentsiora.

Emankortasun handiena duten diziplina Olinpikoetako talentu hautemate prozesuan erabiltzen diren programen errebisioa: metaanalisirantz hurbilketa

Azterlan honek kirol arrakasta handiena duten nazio adierazgarrienek, dominei dagokionez, emankortasun handiena duten kiroletan erabili ohi dituzten talentuen identifikazio programen errebisioa du helburu. Lortutako datuetatik aurrera, Atenas (2004), Pekin (2008) eta Londres (2012ko) Joko Olinpikoetako dominen zerrenda eta kirol diziplinen kuantifikazioa kontutan izan dira diziplina eta nazio arrakastatsuenak identifikatzeko. Jarraian, errebisio sistematiko tipiko baten pausoak jarritu dira: 1) Helburuen azalpena; 2) bilaketa bibliografikoa; 3) irakurketa kritikoa; 4) datun antolaketa; 5) idazlanare erredakzioa. Ondoren, errebisioan zehar atera ditugun ondorioak, aipatzen dira garrantzitsuenak hauek izanik: 1) emankortasun handiena duten kiroletan dominak eskuratzea oso garrantzitsua da dominen zerrendarako; 2) ez dago arrakasta ziurtatzen duen talentuen identifikazio sistemarik; 3) Sistema tradizionalek gaitasun motorren abilezia bakarrik kontutan hartzen zuten; 4) Gaur egun “botton – up” ideia indartzen ari da; 5) entrenamenduen espezifikotasunarekin hasteko ez dago adin zehatzik; 6)transferentziari esker talentuak birziklatzeko aukera dago.

Avances en algoritmos de estimación de distribuciones. Alternativas en el aprendizaje y representación de problemas

131 p.: graf.

La pena de muerte en la Corona de Castilla en la Edad Media

[ES]A lo largo de este artículo se pasan revista a cinco cuentiones que muestran la evolución de la pena de muerte en la Corona de Castilla a lo largo de la Edad Media. En primer lugar, se presta atención al paso de la ejecución privada de la justicia a la pública y en qué casos se mantuvo la venganza, aunque con la autorización judicial. En segundo lugar, se pasa revista a las formas de aplicar la pena de muerte, privilegiando los siguientes tipos: el ahorcamiento por los pies, el asaeteamiento, el empozamiento y el encubamiento. En tercer lugar, se expone el ritual de ejecución de las penas capitales desde que el reo sale de la cárcel y es conducido al cadalso, hasta que el cuerpo es sepultado o queda expuesto a perpetuidad. En cuarto lugar, se reflexiona sobre la incidencia de la rebeldía o contumacia del acusado ante los requerimientos de la justicia en la imposición de la pena de muerte. En quinto y último lugar, se analizan las circunstancias que llevaron a la Corona de Castilla, a partir del último tercio del siglo XV, a relegar la pena de muerte entre el elenco punitivo y preferir castigos que tuvieran utilidad pública.

Ibilbide akademiko-profesionalak prekarizazio estratifikatuaren garaian: meritokrazia auzitan

582 p.: graf.

Phylogeography and non-invasive landscape genetics of the European pine marten ("martes martes" L. 1758) : insights into ancient and contemporary processes shaping genetic variation

283 p. : graf., map.

Conflictos entre el Corregidor y la Provincia de Guipúzcoa por la jurisdicción sobre los bosques durante el siglo XVIII: lo excepcional del caso guipuzcoano

[ES]Si hasta mediados del siglo XVIII la jurisdicción sobre los bosques guipuzcoanos fue acumulativa y a prevención entre las instituciones provinciales, los alcaldes, el Corregidor y las instituciones de Marina, la Real Cédula de 28 de junio de 1749 inauguró un nuevo período en el que la Provincia la detentó de forma privativa y excluyente, lo que provocó un choque frontal con el Corregidor, quien se resistía a dejar de ejercer sus prerrogativas.

Euskal Herriko etxegintza: analisi alderatua

Ikerlan honetan Euskal Herri osorako et xegint zaren panoramika landu nahi izan da. Horretarako, etxebizitza berriaren eraikuntza za eta bere prezioa hartu dira kontuan. Euskal Herria osat zen duten hiru eremu administratiboen analisi bereizia egin da, bakoit zak bereak dituen ezaugarriak hautemanez. Euskal Autonomia Erkidegoan etxebizitza babestuen eta libreen arteko azterketa egin da, Nafarroan egin den modura. Hori Hego Euskal Herriari dagokionean. Ipar Euskal Herriari dagokionez, analisia etxebizitza librearen eta alokairu sozialaren artekoa izan da, hala azalt zen baitute estatistikek, Frantziako (Europa kontinentalean ant zera)etxebizitza-politikak Espainiakoarenarekin duen aldea agerian ut ziz. Hain zuzen ere, Ipar Euskal Herriko et xebizit za libreetan kolektiboak (apartamentuak) eta indibidualak (txaletak) bereizten dira, Iparraldeko lurralde-antolamenduaren ezaugarriei erantzunet. Azken atalean eremuen arteko antzekotasunak eta desberdintasunak ikertu dira, analisi orokorra aurkezte aldera: batetik etxebizitza libreak eta horren prezioak izandako bilakaerak alderatu dira, eta bestetik eskuhartze publikoaren dimentsio orokor zein alderatua irudikatu da.

Diseño e implementación de un taller de teatro musical en Educación Primaria

[SPA] Las disciplinas artísticas siempre han sido un campo tan beneficioso como poco utilizado en educación. En esta propuesta de taller de teatro musical en educación primaria se ha indagado en el mundo de la pedagogía teatral y su relación con la música y el juego como técnicas de transmisión de valores y desarrollo de aprendizajes. La puesta en práctica mediante el diseño e implementación de un taller por parte del mediador ha logrado que los alumnos muestren avances significativos en diversos campos como el autoconocimiento corporal o el descubrimiento de nuevos géneros musicales, además de favorecer a la dinámica grupal dentro y fuera del taller. De cara al futuro, este proceso ha abierto las puertas a nuevas propuestas en el ámbito de la dramatización infantil así como al interés formativo del propio educador.

Gizarte-elkarrekintza eta harreman beharrizanak irakaste-ikaste prozesuetan Haur Hezkuntzan

LABURPENA: Lan hau esku-hartzearen alorrean kokatzen da: harreman beharrizanen inguruko diagnostiko bat aurkezten da. Honen helburua da Haur Hezkuntzako 3 urteko gelan edukiak irakasteko eta ikasteko antolatzen den gizarte-elkarrekintzan agertzen diren harreman beharrizan motak eta horiek noraino eta nola betetzen diren ikustea. Esku-hartzea oinarritzen da orientabide soziokulturalaren konstruktibismoak gizarte-elkarrekintzari buruz egin duen lanean eta baita Garapenaren Psikologiak eta beste diziplina batzuk atxikimenduaz eta harreman afektiboei buruz aztertutakoan ere. Diagnostikoa egiteko prozedura etnografikoak erabili dira, garrantzitsuena behaketa parte-hartzailea. Ondorioetan nabarmenena da eduki eskolarren presioak maiz harreman beharrizanei ez erantzutera eramaten duela eta baita autonomia isolamendu afektiboekin identifikatzen dela ziurtasunaren premiaren kalterako. Azkenik, lan egiteko orduan baliogarriak izan daitezkeen jarraitzeko ildo batzuk nabariak dira.

Análisis del proceso de friction drilling. Viabilidad de la unión de materiales disimilares en uniones atornilladas sin tuerca, compatibilidad de la unión

[ES]En este trabajo se expone un estudio experimental del proceso de taladrado por fricción, más conocido como Friction Drilling y posterior roscado por laminación, en uniones de chapas de acero y aluminio, muy utilizadas en multitud de sectores, que se caracteriza por la ausencia de tuercas. La base de esta técnica es el calor producido por el rozamiento al entrar en contacto la herramienta rotativa con el material, causando el reblandecimiento del material, la fluencia y la deformación de éste. De este modo, se generará una copa cónica, que se roscará por laminación. En este trabajo se va a estudiar la viabilidad del proceso experimentalmente, obteniendo variables de entrada del proceso óptimas que generen una unión de calidad, atendiendo a diferentes aspectos. Sin embargo, se centra sobre todo en analizar la calidad de la unión en lo que se refiere a la compatibilidad de los materiales. Se estudiará la corrosión galvánica por una parte entre acero y aluminio y, por otra parte, entre acero, aluminio y el material del tornillo. Una vez concluido el trabajo, se espera obtener un proceso de unión de materiales disímiles sin tuerca, ofreciendo una mayor calidad que los procesos implementados actualmente.

IKD GAZtE: eraldaketa hezitzailetik eraldaketa soziala sustatuz

IKD GAZtE curriculuma garatzeko UPV/EHUko IKD (Ikaskuntza Kooperatiboa eta Dinamikoa) eredu formatiboaren barne garatzen den proiektu bat da, Talde Sustatzailea deitzen den unibertsitateko diziplina ezberdineko ikasleek autogestionatzen eta dinamizatzen dutena eta ikasleriari bideratzen zaiona. IKD GAZtEk 2011/2012 ikasturtean du jatorria eta bere helburua Gipuzkoako Kanpuseko ikasleriaren ahalduntzea, aktibazioa eta ekimen sena sustatzea da, azken batean ikasleria bere irakaskuntza-ikaskuntza prozesuaren protagonista bilakatzea. Urte horretan ikasleriaren egoeraren berri izateko asmoz, diagnostiko tailer eta sentsibilizazio kanpaina batzuk burutu ziren eta bertan parte-hartzaileengandik jasotako solasaldietatik ateratako ondorioak aztertu ostean, Ekimen Sena bultzatzen duen Ikaskuntza Modulua diseinatu, aplikatu eta ebaluatu zen 2012/2013 ikasturtean. Talde Mistoan egoeraren balorazioa egin ondoren, proiektuak daroan hirugarren urtean modulua birdiseinatu da eta aplikatu da. Hiru urteetako esperientzia ebaluatu ostean, IKD GAZtEk eraldaketa hezitzailearen alorretik eraldaketa soziala bultzatzearen bidean aurkitzen dela ondorioztatzen da.

ClpB proteina: informazio-bilketa eta proteomika ituratuaren bidez aztertzeko esperimentuaren diseinua

Zelulen bizi zikloan zehar zein inguruneko estimulu edo erasoen aurrean, geneek adierazpenean aldaketak pairatzen dituzte; proteinen sintesia beraz, prozesu dinamikoa da. Proteomikak izugarrizko jauzia suposatu du egoera ezberdinetan sintetizatzen diren proteinen inguruko ezagutzan. Hasiera batean esfortzu gehienak identifikaziora bideratzen ziren arren, azken hamarkadetan identifikazioaz gain, kuantifikazioak indar handia hartu du. Hala izanik, gaur egun ikerkuntza arloan lagin biologiko konplexuetako proteinen identifikazio eta kuantifikazioa bereizmen handiz eta era errepikakorrean burutzeko metodoen behar handia dago. Proteomika diziplina sortu zenetik eta berrikuntza teknologikoek lagunduta, geneen adierazpen mailaren, isoformen eta itzulpen ondoko eraldaketen inguruko geroz eta informazio gehiago lortzen den arren, egunera arte erabilitako metodo guztiek zenbait muga edo traba agertzen dituztela ukaezina da. 2D geletako proteinen analisiarekin hasi eta masa espektrometrian oinarritutako eskala handiko proteomikatik igarota, gaur egun masa espektrometrian oinarritzen den eta puri-purian dagoen proteomika ituratura heldu gara. Azken hurbilketa honek lagin konplexuetan bereizmen eta espezifikotasun handiz, interesekoa den proteina jakin bat edo batzuk identifikatu eta kuantifikatzeko aukera eskaintzen du. Proteomika ituratua SRM (Single Reaction Monitoring) teknikaren eskutik agertu zen arren, gaur egun PRM (Parallel Reaction Monitoring) teknika ari da aurrekoarekiko gailentzen are bereizmen eta sentikortasun handiagoa eskaintzen baitu. Testuingurua hau izanik, aurkezten den lan honetan, Escherichia coliren (E. coli) ClpB proteinaren identifikazioa burutzeko PRM bidezko esperimentu bat diseinatu da. Batetik, proteina honen jarraipena egiteko erabiliko diren peptido proteotipikoen aukeraketa eskala handiko MS/MS esperimentuen bidez zein eskuragarri dauden datu-baseak erabilita burutu daitekeela frogatu da. Bestetik, PRM esperimentua lagin konplexu batekin burutu eta hautatutako peptidoak behatu daitezkeela ikusi da. Are gehiago, lortutako emaitzei erreparatuta, peptidoen aukeraketa esperimentuaren arrakastarako faktore erabakigarria dela ondorioztatu da. Gainera, proiektu honetan aurkezten den lanarekin, orain arteko biokimikako beste teknikek eskatzen duten lan eskerga ekiditen da. Hortaz, PRM teknika lagin konplexuetan inolako frakzionamendu, purifikazio edo aberastasun pausorik gabe intereseko proteina baten kuantifikazioa burutzeko metodo egokia dela frogatu da.

Adaburuaren eta orbelaren euri interzepzioa haritzean (Quercus robur) eta intsinis pinuan (Pinus radiata)

Zuhaitz adaburuaren interzepzioak oihanpera prezipitazio osoaren frakzio bat soilik pasatzea eragiten du, gainerakoa lurrunketaz galtzen baita. Oihanpera pasatzen den ur horren parte bat ere lurzoruko orbelak interzeptatzen du. Espezie arteko konparaketa bat egiteko asmoz, adaburuaren eta orbelaren euri interzepzioa neurtu zen haritzean (Quercus robur) eta pinuan (Pinus radiata), sei euriteetako datuak aintzat hartuz (hiru neguan eta beste hiru udaberrian, haritzak hostoak zituenean). Horrez gain, laborategian bi orbel moten ur-erretentzio ahalmen maximoa (S) neurtu zen. Adaburuaren interzepzioa % 37koa izan zen haritzean eta % 24koa pinuan. Haritzean interzepzioa handiagoa izan zen udaberrian neguan baino, pinuan berdina izan zen bitartean. Azken honetan Hosto Azalera Indizearen (Leaf Area Index, LAI) balio altuago batek interzepzio altuagoa eragin zuen, haritzean erlazio hori behatu ez zelarik neurturiko LAI balioak homogeneoegiak zirelako seguruenik. Orbelaren interzepzioak prezipitazio osoaren % 2,1 eta % 1,5 suposatu zuen haritzean eta pinuan hurrenez hurren. Orbelaren gain eroritako ur kantitatea (throughfall) handitzean, interzepzioa handitu zen, maximo batera heldu arte (2,5 mm kg-1 m2-koa haritzean eta 1,8 mm kg-1 m2-koa pinuan). Adaburu motak, berriz, ez zuen eragin esangarririk izan, haritz azpian, pinu azpian eta klaroetan orbelak antzeko interzepzioa aurkeztu zuelarik. Ur-erretentzio ahalmen maximoa haritzean handiagoa izan zen, 4,7 eta 5,6 mm kg-1 m2 artekoa pinuaren 2,8 eta 3,1 mm kg-1 m2 arteko balioen aurrean. Pinuaren balio horiek antzekoak izan ziren orbel geruzaren sakonera edozein zela ere, baina haritzean, orbel sakonera handiagoarekin balio baxuagoak lortu ziren. Bi espezieen artean behaturiko ezberdintasunek iradokitzen dute harizti naturalak pinu landaketez ordezkatzeak ziklo hidrologikoa aldaraz dezakeela.

Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zientzien ikasleen postura eta bizkarreko mina.

[EUS] Lan honen helburua egoera posturala eta bizkarreko minaren pertzepzioaren azterketa sakonagoa egitea da. Bizkarreko min zein desoreka posturalek gaur egun duten nagusitasuna ikusita, egoera azaleratu eta honen kausak zeintzuk diren ezagutu nahi dira. Honetarako UPV-EHUko Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zientzien Fakultateko ikasleen (n=25) postura-aldaketak zein bizkarreko minaren magnitudea eta pertzepzioa nolakoak diren aztertuko ditugu. Egindako analisia longitudinala izan da. Ikasketetan sartu zirenean lehenengo neurketa egin zitzaien eta ikasketen azkeneko urtean azken neurketa. QPS-200 Shekel Posture Analyzer erremintari esker pisuaren banaketaren datu numerikoak lortu ditugu. Bizkarreko mina eta pertzepzioari dagozkienez, NASS osasun galdetegia erabili izan da. Posturaren neurketek erakutsi dutenez, bariazio handiena pertsonen artekoa da. Hetereogeneotasun handiena aurre-atze banaketak azaleratu duelarik, gehienbat lehenengo neurketan (2012: DS=9,33 begiak zabalik eta DS=9,99 begiak itxita; 2014: DS=7,37 begiak zabalik eta DS=7,94 begiak itxita). Aurkitu den efektu signifikatibo bakarra (p<0.05), bestalde, neurketa data da. Bizkarreko minaren pertzepzioak gora egin du urteak aurrera joan ahala (subjektuen %64 2012an; subjektuen %72 2014an) baina egunerokotasunean minak sortzen dituen zailtasunak behera egin du (%28 2012an; %20 2014an).