QUADERNA: UMA PERSONAGEM NA LITERATURA E NA TELEVISÃO

Este projeto tem como objetivo analisar a adaptação da obra de Ariano Suassuna, Romance d A Pedra do Reino e o príncipe do sangue do vai-e-volta, para a minissérie, intitulada A Pedra do Reino, dirigida por Luiz Fernando Carvalho e exibida pela Rede Globo entre os dias 12 e 16 de junho de 2007. Esta análise será realizada a partir da cena da auto-coroação da personagem Quaderna, usando a metodologia proposta por Umberto Eco em Para uma investigação semiológica sobre a mensagem televisual , artigo integrante da obra Apocalípticos e integrados, com a qual pretendemos elucidar o uso de signos na adaptação e fidelidade desta com a obra original.(AU)

Uma ode ao livro: a educação, o bibliotecário, a formação para a vida

This dissertation argues that the book as we know it will not cease to be. It is somehow a manifesto praising the artifact of words in the scope of literature and scientific culture. The present work chooses Umberto Eco and Jean-Claude-Càrriere‟s book Não contem com o fim do livro (2010) as cognitive operator. It presents a brief overview of the evolution of the informational supports and narrates a history of the book as constructed by complex bases; it also highlights the permanent and current state of the book having in mind the concept of contemporary as proposed by the Italian philosopher Giorgio Agamben, as opposed by the ephemeral character of the technological informational supports; moreover, it elects the book as a tool for the learning of Science and Culture, as a school for life, as put by Edgar Morin when referring to the Romance genre, in some of his works regarding Education; it presents as supporting evidence, two interviews with book-lover scholars from the Federal University of Rio Grande do Norte. Science thinkers like Edgar Morin, Maria da Conceição de Almeida, Ilya Prigogine, Giorgio Agamben, Pierre Levy, Umberto Eco, Roger Chartier, among others are used as sources of theoretical references. The dissertation places itself in the interface between Literature, Complexity and Education.

Entre la historia y el mito : La figura de Ramsés II ante los enemigos en relieves y textos de la Batalla de Kadesh

De acuerdo a lo que se ha dado en llamar "historia del sentido" (Assmann, 2005), cada sociedad posee una forma cultural que le es inherente y es precisamente en ella donde adquieren sentido los acontecimientos y procesos históricos, comprensibles sólo a través de los discursos producidos. Los relieves y las inscripciones de la Batalla de Kadesh, durante el reinado de Ramsés II (1279-1213 a.C.) constituyen un claro ejemplo de rememoración y manifestación de esos discursos. En este trabajo, nos proponemos analizarlos como ejemplos de procesos constructivos de la "memoria cultural" (Assmann, 2008), tomando como categorías de análisis los postulados de la semiótica de Umberto Eco (1994 (1973); 2013 (1968)) y del análisis de la imagen de Martine Joly (2012 (1993)). Como premisa básica, consideraremos a los relieves y las inscripciones que los acompañaban como una unidad total narrativa, como discursos que se completan y complementan, para ser eficaces.

Il fenomeno dell'intraducibilita e le sue possibili soluzioni

L’elaborato ha come oggetto il fenomeno dell’intraducibilità, esaminando vari casi di lingue diverse, prendendo però in esame casi in cui si trova un evidente collegamento tra il termine intraducibile e la cultura a cui esso fa riferimento. In particolare vengono presi come esempio i termini e le relative immagini, provenienti dal testo Lost in translation e dall’articolo de LaRepubblica intitolato “Queste immagini spiegano il significato di 30 parole intraducibili”. In seguito vengono trattati alcuni metodi possibili di traduzione degli intraducibili, cioè i prestiti integrali, gli adattamenti, la parasinonimia, con riferimento al lavoro di Umberto Eco e riallacciandosi alle teorie di Jakobson e Peirce e la semiotica. La conclusione dell’elaborato consiste nella presa di coscienza del fatto che non esiste un metodo del tutto soddisfacente per rendere gli intraducibili in altre lingue se non quella di partenza, aprendo però la strada a nuovi metodi interpretativi, come appunto l’associazione della parola all’immagine.

La construcci?n de los sujetos discursivos desde la noci?n de mundo posible en 10 editoriales de dos medios de circulaci?n nacional: el tiempo y el espectador, en relaci?n a la convalecencia de Hugo Ch?vez [recurso electr?nico]

Tras el anuncio de Hugo Ch?vez, extinto Presidente venezolano, de su regreso a Cuba para someterse a un nuevo tratamiento m?dico ante la reaparici?n del c?ncer que lo aquejaba, el d?a 8 de diciembre de 2012; se gener? un estado de tensi?n e incertidumbre en Venezuela, situaci?n que capt? el inter?s de los medios y la opini?n p?blica de todo el mundo hacia el tema se?alado. Es en el marco de los momentos que vivi? el extinto Presidente venezolano es que se construy? a nivel medi?tico toda una serie de representaciones. Se realizaron m?ltiples textos de diferentes g?neros period?sticos, con diferentes niveles de profundidad, entre los que se destacan las columnas de opini?n y los editoriales. Los diferentes medios de comunicaci?n del mundo, entre los que se encuentran los colombianos como El Tiempo y El Espectador produjeron materiales noticiosos, audiovisuales, radiof?nicos y de prensa escrita bien sea impresa o virtual, encaminados a mostrar la realidad del periodo tanto de convalecencia como de la muerte del Presidente venezolano para ese momento, diciembre de 2012 a marzo de 2013. Las declaraciones de Hugo Ch?vez, al momento de su partida a Cuba y el manejo que le dieron a dicha informaci?n los diferentes medios de comunicaci?n como la prensa colombiana, son el objetivo del presente an?lisis; describir, a partir de la noci?n de mundo posible, el proceso de construcci?n de los sujetos discursivos en dos medios impresos de circulaci?n nacional, en relaci?n con la convalecencia del presidente Hugo Ch?vez Fr?as. La propuesta se enmarca en el an?lisis del discurso desde la Din?mica Enunciativa de Mart?nez y su propuesta integrativa, se basa adem?s en aportes de Charaudeau, Fairclough, entre otros y en el an?lisis de construcci?n de los sujetos discursivos desde la noci?n de mundos posibles de Umberto Eco.

The Essentials of Narrative: A Synthesis of the West and the East

This is a study on the nature of narrative in light of a narratological theory inspired by a comparison of narratives in the West and the East, and which tries to reach a deeper understanding of narratives in their particular cultural milieus as well as the nature of narrative per se. The macroscopic structure which the subject itself demands gives coherence to the study of elements which do not solely belong to narrative texts but nevertheless are essential for a text to function as a narrative. The essentials under investigation are the narrator's perspective (which gives a narrative its internal structure), language (which both enables and affects the formation of narrative), and the notion of genre (which plays a crucial role in the interpretation of narrative). These elements were selected after a consideration of theorles postulated by Erich Auerbach, Northrop Frye, Fredric Jameson and Mikhail Bakhtin, as well as of the key properties of narrative as traditionally treated in Chinese scholarship on narrative. After the initial chapter, each chapter consists of a theoretical discussion on the main topic, followed by an analysis of a particular aspect of the subject as revealed in an American novel and in a Chinese novel. These subjects in elude the internal structure of narrative, fictionalization, the objectivity of language and the diversity of voices, the potentiality of language and the elosure of narrative, plot and the ordering of a narrative, and fragmentarity and the perceiving of a narrative. In theoretical discussions, the essay challenges theories proposed by Wayne Booth, Michel Foucault, Umberto Eco, Stanley Fish, Roman Jakobson, Jacques Derrida, Jonathan Culler and Tzvetan Todorov. The major texts discussed are Henry James's The Portrait of a Lady, Luo Guanzhong's Three Kingdoms, William Faulkner's Absalom. Absalom!, Cao Xueqin's Dream of the Red Chamber. Edgar Allan Poe's "Ligeia," and Liu E's The Travels of Laocan. The central idea of the research is to question such assumptions as made by Anthony Burgess in his article on the novel in The Encyelopaedia Britannica (15th ed) that "novelists, being neither poets nor philosophers, rarely originate modes of thinking and expression."

Ku metodzie integralnej w teologii fundamentalnej. Sposoby konstruowania interdyscyplinarnych działań w poszukiwaniu locorum theologicorum. Zastosowanie i weryfikacja na przykładzie życia i twórczości Simone Weil

Niniejsza praca powstała z rozpoznanej potrzeby projektowania nowych ujęć poznawczych w teologii obejmujących, w tym samym stopniu, odniesienia do dziedzin teologicznych, jak i innych nauk. Podjęto próbę skonstruowania procedur badawczych, które mogą stać się punktem wyjścia ku stworzeniu pełnej metody integralnej w teologii fundamentalnej. Stąd tytuł pracy Ku metodzie integralnej w teologii fundamentalnej. Budowanie nowych zasad aktywności badawczej związane jest zawsze z etapem konstrukcyjnym i etapem weryfikacyjnym przygotowanych narzędzi, co zostało wyartykułowane w podtytułach: Sposoby konstruowania interdyscyplinarnych działań w poszukiwaniu »locorum theologicorum«. Zastosowanie i weryfikacja na przykładzie życia i twórczości Simone Weil. Tym samym praca jest dwuczęściowa. Celem pierwszej części jest przedstawienie, w jaki sposób konstruować poszukiwania nowych locorum theologicorum. Druga część pracy ma charakter weryfikacyjny. Opracowane narzędzia badawcze zostały zastosowane do odpowiedzi na pytanie: Na ile życie i twórczość francuskiej myślicielki, Simone Weil, może stać się źródłem dla tworzonych współcześnie opinii teologicznych? W przedstawianej pracy powiązano, dość ściśle, konstruowanie integralnego ujęcia badawczego z poszukiwaniem nowych czy reinterpretacją już rozeznanych miejsc teologicznych. Główny cel pracy związany jest z opisywaniem działań, które uprawdopodobniają otrzymanie nowych treści. Przyjęty sposób działania to wyjaśnianie, nie mające statusu pełnej prawdziwości logicznej; jednak jest ono procedurą, która pozwala w pewnym stopniu obiektywizować subiektywne dane płynące z otaczającej nas rzeczywistości. Pozwoliło to na kompetentne poruszanie się w przestrzeni zdań uznanych za prawdziwe zarówno w ramach teologii, jak i innych nauk. Dlatego w tej pracy skupiono się na przedstawieniu procedur poszukiwań, weryfikacji i możliwego zastosowania w badaniach naukowych współczesnych miejsc teologicznych. Ważniejszy jest sposób otrzymywania określonych wyników, a wynik tychże działań doceniony jest dopiero na etapie weryfikacyjnym skonstruowanych narzędzi badawczych. W części pierwszej pracy skupiono się na tworzeniu ogólnych zasad myślenia w ramach teologii fundamentalnej. Konstruowanie narzędzi badawczych rozpoczęto od rozeznania i przedstawienia najgłębszych fundamentów, korzeni zastosowanych procedur poprzez opis zasad opracowywania i przygotowywania działań operacyjnych. Określenie tych zasad związane jest z wprowadzeniem nowego sposobu ujmowania problematyki badawczej poprzez tak zwane myślenie modelowe. Pozwala ono na włączenie w proces uzasadniania otrzymanych wyników, oprócz dowodzenia i tłumaczenia, również tak zwanego wyjaśniania, poprzez zataczanie coraz wyższych kręgów po metodycznej spirali, której osią jest odniesienie do Bożego Objawienia odczytanego we wspólnocie Kościoła. Dzięki temu otrzymano śmiałą hipotezę, w której uwzględniono w tym samym stopniu Objawienie Boga, jak i adresata tegoż, z jego pełnym osadzeniem w rzeczywistościach ziemskich. Holistyczne, w ramach tworzonego modelu, ujmowanie problematyki pozwoliło również na ukazywanie ciągle nowych aspektów tworzonej metody integralnej. Opracowane zostały zasady konstruowania modelu ujmowania rzeczywistości Objawienia w aspekcie przedmiotowym. Jako podstawę działań przyjęto istniejącą już w teologii fundamentalnej metodę historiozbawczą. Przechodząc do systematycznej prezentacji, jako odniesienia graniczne tworzonego modelu «przestrzeni eklezjalnej» wprowadzono ujęcia teologiczne św. Ireneusza z Lyonu i św. Justyna Męczennika. Konstruując narzędzia pozwalające na ujęcia podmiotowe treści przeżyć odbiorcy Objawienia jako odniesienia graniczne wprowadzono koncepcje Umberto Eco, Geralda O’Collinsa i Paula Ricoeura. Pozwalają one na modelowe ujęcie ludzkich przeżyć jako «dzieła otwartego». W etapie czwartym podjęto próbę ustalenia zasad wzajemnego przenikania się ujęć przedmiotowych i podmiotowych problematyki badawczej, by stworzyć ujęcie integralne w opracowywaniu treści teologicznych. Powstały model «wzajemnych oddziaływań» okazał się przydatnym narzędziem w ocenie teologicznego potencjału interdyscyplinarnych oddziaływań pomiędzy teologią fundamentalną a treściami innych nauk. Pozwolił on doprecyzować warunki możliwości przyjęcia jakiejś ludzkiej aktywności jako locus theologicus z zachowaniem odpowiedniej relacji do Objawienia odczytanego we wspólnocie Kościoła z możliwym do osiągnięcia stopniem obiektywizacji. W cześć drugiej pracy realizuje się konieczną w naukach weryfikację opracowanych narzędzi badawczych i uwiarygodnienia działań operacyjnych poprzez zastosowanie do analizy konkretnego przypadku, którym jest życie i twórczość Simone Weil. Praca w tej części również została podzielona na etapy według aspektowego ujęcia umożliwiającego różne punkty widzenia tego samego przedmiotu badawczego. Ponieważ opracowane modele teoretyczne tworzą ramy dla nowej twórczości badacza, kolejne etapy weryfikacyjne są dalszym ciągiem budowania sposobów ujęcia ukonkretnionej tematyki. Życie i twórczość Simone Weil zostały przedstawione w czterech perspektywach badawczych. Pierwsza z nich jest ujęciem z punktu widzenia relacji «dzieło – autor dzieła», kolejna wprowadza dodatkowe odniesienia związane z relacją «dzieło – odbiorca dzieła». Trzeci aspekt skupia się na możliwych do odczytania z twórczości Simone Weil, treściach teologicznych na bazie relacji «dzieło – badacz dzieła». Najpłodniejszym badawczo okazało się odniesienie «dzieła», któremu na imię Simone Weil ku wymiarowi eschatologicznemu chrześcijaństwa. Opracowana metoda i przedstawione warunki weryfikacyjne ustalające kryteria w uznaniu jej przemyśleń i koncepcji jako locus theologicus ukazały się jako niezwykle przydatne.

La funcionalidad del enunciado como reflejo del proceso de guerra en El Salvador a través de testimonios de pobladores del municipio de Aguilares.

De acuerdo a la funcionalidad comunicativa del signo lingüístico, el siguiente ensayo toma como objeto de estudio al enunciado, como elemento lingüístico creado y producido en un contexto histórico-social, individual o colectivo, específicamente durante el conflicto de guerra civil en El Salvador (1980 – 1992). El enunciado se propone como una estructura preponderante para clarificar la función del signo expresado en los contextos desde las formas discursivas que engloban un universo cultural. En este ensayo se analiza y comprueba el origen de los enunciados (social-cultural) y a la vez, si éstos poseen dentro de sí una intrasemiósfera de todos los sistemas signícos que convergen dentro de él (Sistema de Modelización Primario-Sistema de Modelización Secundario) además de la comunicación dialógica, si la hay, entre los enunciados, a pesar de su discontinuidad temporal. Al mismo tiempo, este análisis intenta dar un soporte a la naturaleza de la lengua como reflejo de la cultura (Mosaico de Signos) y de los grupos sociales que integran el Municipio de Aguilares a partir del gran discurso de la guerra; es decir, el marco de ideas revolucionarias y la guerra de movimiento (acciones y hechos realizados por los sujetos dentro del contexto de guerra civil en El Salvador). Para explicar todo esto, se toma en cuenta a teóricos como: M. Bajtín, T. Todorov, V. Volochinov, J. Lotman, Umberto Eco, además de otros, quienes exponen las diversas formas del signo lingüístico y la configuración de la realidad histórica - social a través del mismo enunciado.El enunciado, el texto y el discurso como producto del contexto de guerra y el conflicto ideológico, La "Ultima guinda" de Rutilio Quezada y el relato de " La muerte de Amilcar" de Wilfredo Peña, un exguerrillero.

Indícios no insólito : Avalovara através do espelho

Tese (doutorado)—Universidade de Brasília, Instituto de Letras, Departamento de Teoria Literária e Literatura, Programa de Pós-Graduação em Literatura, 2015.

Cine y traducción. Introducción

Umberto Eco afirma que entender un texto —y por lo tanto, también traducirlo— implica conjeturar sobre los mundos posibles que dicho texto representa, para poder escoger después la hipótesis más plausible en el contexto más adecuado. Esto convierte el oficio de la traducción en una profesión que fascina por lo que tiene de creación y de mediación, de proceso comunicativo y de encuentro intercultural. Esa esfera de “mundos posibles” de la traducción se multiplica en su dimensión audiovisual a través de “la interacción entre palabras e imágenes, la simultaneidad de la información transmitida por el canal visual y el canal verbal, la suma de todos los códigos de significación presentes en los textos audiovisuales”, cuyo estudio ha permitido en poco más de quince años la construcción de un cuerpo teórico sólido y en permanente evolución. La traducción audiovisual es, pues, una transferencia lingüística de un tipo de texto —el texto fílmico— que no puede dejar de tener en cuenta el ámbito social, cultural y artístico en el que está enmarcada, la repercusión social y económica que conlleva e incluso el factor emocional de la audiencia a la que va dirigida. Las diferentes modalidades en las que suele producirse son principalmente la subtitulación y el doblaje, aunque en los últimos tiempos se han unido otras como la audiodescripción, la subtitulación para personas con discapacidades auditivas y la localización de videojuegos, con un cuerpo teórico muy reciente del que se hablará también en este número de nuestra revista.

The educational role of literature

This article discusses the educational role of literature, looking for parallels between the theories of Plato (428/427–348/347 a.C.), Aristotle (384–322 a.C.), Antonio Candido (1918), Hans Robert Jaus (1921–1997) and Umberto Eco (1932). It ultimately sees the educational role as a synthesis of roles ascribed to literature from classical Antiquity to the present, since ultimately they converge towards the same point, viz. human education on the basis of the multiple elements that make up the aesthetic object.

ANTÍGONA E O MITO DA MULHER GUERREIRA

Este artigo apresenta um debate sobre as relações de aprendizagem que o Drama Moderno estabeleceu com as produções da antiguidade. Para diagnosticar essas idéias, fez-se um estudo comparativo da construção de duas personagens femininas, uma protagonizando a tragédia clássica Antígona, de Sófocles, que data aproximadamente 441a.C., e outra o drama moderno A Moratória, de Jorge Andrade, publicado em 1955. Com base na trajetória de ambas as personagens, promoveu-se uma relação entre as situações vivenciadas por elas no intuito de afirmar a aproximação entre elementos do pensamento clássico e do moderno, criando, dessa maneira, uma ponte entre as consciências a partir da crítica da influência de Umberto Eco (2003).

BETWEEN THE SONG AND THE TALE: EYE EYE FOR EYE OF CHICO BUARQUE NUS: EYES BY MIA COUTO

This paper proposes a reflection on the lyrics Eye to eye, written by Chico Buarque, and the tale nude Eyes: Eye of the Mozambican writer Mia Couto, writing to compose the collection This story is different: for ten thousand songs by Chico Buarque, organized by journalist Ronaldo Bressane in 2010. this book ten writers recreate Songbook carioca composer, with total freedom to reinvent prose the song they chose. In the work there are tales that are based on stories faithfully to music by Chico Buarque, others use them as soundtrack, scenery, atmosphere, some of the songs lend their structures and there are those who only use it as a theme. This paper then turns to the relationship built between fiction and music, watching the narrative dialogue established between the lyrics by Chico Buarque and the short story by Mia Couto, the fidelity pact established with the source text and the whole narrative structure that comes to life under the eye of Mia Couto. Finally, throughout the article we use the theoretical assumptions discussed as Silviano Santiago, Umberto Eco, Costa Lima, Leonor Arfuch among others so as to exploit the full context of this engaging narrative.

THE WAKE UP OF THE READER IN TERRA SONÂMBULA NOVEL

Terra Sonâmbula novel (1992) from Mozambican writer Mia Couto was published just in the year that civil war has been finished. The plot talks about a reading of Kindzu’s books by Muldinga boy to the old Tuahir. This reading becomes a vanishing point of a desolate land and a hopeless life to become in a gate of dreams. The narrative allows a study of compositional strategies, but those discussed here promote the reader’s  instance having as theoretical studies of Umberto Eco and Roland Barthes. The aim is to demonstrate how these characters/readers are manifested in the working plan and  seek hybridity in the proclamation of national identity. Thus, the empirical-readers are invited to wake up, bet, decipher puzzles spreaded by Mia couto throughout the ovel in a position of de-automatzation.