Ekologiaren babesa haur eta gazte literaturan: Felipe Juaristi - Animalien inauteria (1999)

[EUS] Gure gizarteak industrializazio eta kontsumorako bidea hartu du. Orokorrean hiriko emakume-gizonak bihurtu gara, inguru naturala ahaztuz. Horren aurrean ekologiaren aldeko ekintzak daude. Lan honetan literatura eta natura aztertu egin dira. Felipe Juaristiren Animalien Inauteria (1999) liburuaren azterketa narratologikoa egin da eta ekokritikarekin erlazionatu da, ondoren eskolan izan ditzakeen onurak ondorioztatu ahal izateko.

Errespetua, autonomia eta bizikidetza arauak hezkuntzan lantzeko proposamena

[EUS] Balioek eta jarrerek garrantzia handia dute edozein testuingurutan. Hori dela eta, lan hau Lehen Hezkuntzako lehenengo mailan errespetua, autonomia eta bizikidetza arauak lantzeko proposamena da, ikasleen balio eta jarreretan aldaketa eta hobekuntza jakina eragiteko asmoz. Oinarri teoriko batetik sortutako esku-hartzeak, 12 jarduera ditu, pre-testa, post-testa eta balioak bizirik irauteko amaierako rol-jokoa, beste batzuen artean. Praktikan jarritako interbentziotik emaitzak eta ondorioak atera dira, proposatutakoak ikasleengan zer-nolako eragina izan duen eta ondorioz, haien ezaugarrietarako egokia izan den azalduz, besteak beste.

Euskararen erabilera haur hezkuntzako gela batean: joerak eta aldagaiak

[eus] Azken urteetan euskararen ezagutza handiagotzen ari bada ere, erabilera gero eta murritzagoa da bai gizartean, bai eskolan. Lan honetan, D ereduko eskola bateko Haur Hezkuntzako 5 urteko gelako hizkuntza-erabilera ikertu da eta erabilera horretan eragin ditzaketen aldagaiak aztertu dira. Horretarako, ikasleei, irakasleari eta haurren familiei ARRUE proiektuan oinarrituriko zenbait galdetegi pasatu zaizkie. Horrez gain, haurren hizkuntza-erabilera neurtzeko behaketak ere egin dira egoera ezberdinetan (gela barruan eta gelatik kanpo irakasleekin, gela barruan ikaskideekin lanak burutzen, gela barruan ikaskideekin jolas librean eta jolastorduan ikaskideekin), informazio horiez baliatuz euskararen erabilera handitzeko neurriak hartu daitezen.

Familia eta eskola testuinguruen eragina haurren errendimendu akademikoan

[eus] Egun, adin txikikoenekin batera eskolako testuinguruan barneratzean, irakasleek familiak haurren garapen psikologikoan eta pertsonalean zuzenean eragiten duela hautematen dute. Izan ere, seme alaben hezkuntzan familiak duen hezteko estiloak eta inplikazio mailak, seme alabek bizitzak eta hezkuntza akademikoak planteatzen dizkieten erronkei aurre egiteko dituzten jarreretan eragingo du, euren errendimendu akademikoa baldintzatuz. Horren ondorioz, lan honetan, bilaketa bibliografiko baten bidez, ikasleen ikaskuntza prozesua, garapen pertsonala eta psikologikoa ahalik eta modu hoberenean estimulatzea ziurtatuko dituzten aspektuak ikertzen dira. Horrela, hauen errendimendu akademikoa eta ongizate psikologikoa bide positibo batetik bideratu eta ikasleei, irakasleei eta familiei erantzuteko bideak ireki nahi direlarik.

Giza-erlazioen psikologia: adimen emozionala eta gizarte harremanak

[eus] Egungo gizartean, konpetentzia emozional maila baxuak “analfabetismo emozionala” jarri du agerian (Goleman, 1996). Arrazoi honengatik, adimen emozionala jorratu beharra dago, bai familia eta baita hezkuntza arloan ere. Hau guztiagatik, ikerketa honen xede nagusia, 7-11 urte tarteko umeen trebetasun sozialak kooperazioaren bitartez sustatzea da; izan ere, garai horretan, gizabanakoaren bizitza soziala goreneko intentsitatera heltzen da. Honetarako, Bilboko Pagasarribide ikastetxean (Lehen Hezkuntzako 5.maila) jorratzeko unitate didaktikoa aurkezten da. Beraz, bertako bi jardueratan lortutako emaitzak kontuan hartuz, baieztatu ahal da, honi esker, ikasleen trebetasun sozialak garatu direla eta emozionalki adimentsuagoak izatea lortuko dutela unitate didaktiko hau bere osotasunean jorratu ondoren.

Gizarte-elkarrekintza eta harreman beharrizanak irakaste-ikaste prozesuan Lehen Hezkuntzan

[EUS] Lan honetan harreman beharrizanen inguruko diagnostiko bat aurkezten da: prozedura etnografikoak erabiliz, Granadako eskola batean edukiak ikasi eta irakasteko antolatzen den gizarte- elkarrekintzan harreman beharrizanek zein toki duten eta nola hartzen diren aztertu da. Diagnostikoaren oinarri teorikoan orientabide soziokulturala duen ikuspegi konstruktibista dago eta baita garapen sozio afektiboari buruzko ekarpenak ere. Lan honekin azpimarratu nahi izan da gizarte-elkarrekintzak duen garrantzia irakaste eta ikaste prozesuetan eskolan, alde akademikoaz gain alde afektiboa ere mahai gainean jarriz. Diagnostikoan harreman beharrizanak batzuetan ez direla asetzen agertzen da eta asetzeari begira erabilgarriak izan daitezkeen ildo batzuk proposatzen dira.

Haur eta gazte literatura eta ikus-entzunezko diskurtsoak: Momo eleberriaren marrazki-bizidunetako moldaketaz

[eus] Azken urteetako teknologia berrien iraultza dela eta, haur eta gazte literaturak bere forma aldatu du, ikus-entzunezko euskarrietara moldatuz, hartzaile haurrei erakargarriago eta ulergarriago suertatzearren. Adibide moduan Momo eleberria hartuta, bere moldaketa zinematografikorako erabili diren estrategiak aztertu dira eta bi adierazpen-euskarrien tramak konparatu dira. Analisi honen bidez frogatu ahal izan da moldaketa mota hauek, hain zuzen, jatorrizko lanaren sinplifikazioa inplikatzen dutela; hala ere, ez da arrazoi nahikoa hauek alde batera uzteko edo mesprezatzeko eta hezkuntza-baliabide posible gisa baztertzeko.

Hezkuntza eta kalitatea

[EUS] Ikerketa honen bidez, Euskal Herrian hezkuntza kalitatea bermatzeko dagoen sarearen, hau da, “Kalitatea Hezkuntzan” sarearen ebaluazioa egin nahi izan da. Horretarako, adituek berrikuntza eta hezkuntza kalitatea gaiei buruz adierazten dutenaren inguruan bilaketa bat egin izan da eta ondoren, sei ikastetxe ezberdinetako irakasle batzuei inkesta bat bidali izan zaie. Lortutako emaitzak oso ezberdinak izan dira, izan ere, irakasleen artean ez-adostasunak aztertu izan dira. Bestalde, ondorioetan, adituek azaltzen dutenaren eta irakasleek uste dutenaren artean, alde handia dagoela ondorioztatu izan da, lehenengoek hezkuntza kalitatea nola definitzen duten eta irakasleek nola antzematen duten oso ezberdina izan delako.

Hezkuntza-praktika alternatiboen azterketa eta hedapena: Norvegiako esperientzia

[eus] Lan honen helburua Norvegiako haur eskola baten hezkuntza-praktiken proiektu esku-hartzailea egitea izan da. Horretarako, euren metodologia alternatiboaren ezaugarriak aztertu dira, hezkuntzaren alorrean egin litezkeen ekarpenak hedatzeko. Proiektua garatzeko prozesuan, lehenik eta behin, behaketa parte-hartzailea eta jarraia egin da; ondoren, zentroko hainbat profesional desberdinak elkarrizketatu dira; eta azkenik, esku-hartze berritzaile horiengan eragina duten korronte pedagogikoen azterketa sakona gauzatu da. Burututako lanaren emaitza aztertutako hezkuntza praktiken sintesia web orrialde batean jasotzea izan da, horrela, hezkuntza komunitatea erabili ahal izateko eta aberasteko. Era berean, Norvegiako ekintza pedagogikoa eredu hartuta, euskal eskola batera bideratutako proposamen metodologikoa diseinatu da.

Ikas komunitateak eta genero indarkeriaren prebentzioa: arrakastazko hezkuntza jardueren eragina

[eus] Asko dira egungo jendartearen aldaketei buruz idatzi diren ikerketa, liburu eta artikuluak. Asko dira ere egungo jendartearen beharrei erantzuteko asmoz jaio edota eraldatu diren eskola eta proiektuak. Horien artean Ikas Komunitateak informazioaren jendartearen beharrei erantzuteko asmoz Nazioarteko Komunitate Zientifikoak baieztatutako Arrakastazko Hezkuntza Jardueretan oinarritzen dute euren jarduna. Jarduera hauek ikasle guztientzako eskola arrakasta eta elkarbizitzaren hobekuntza eragiten dutela luze eta zabal ikertua izan da. Ikerketa honen bidez, espezifikoki genero indarkeriaren prebentzioari begira jarduera hauek duten eragina aztertu dugu.

Konfiantzaren Pedagogia proiektuko eskola eta familiaren arteko komunikazioa

[eus] Lan honen helburua, Bizkaiko Ikastola batek, bi urte aurrerago jarritako metodologia berritzaile baten diagnostiko partziala burutzea izan da. Metodologiak ezarritako printzipio guztietatik, “Ikastola, familiarekin eta komunitatearekin komunikazioan” printzipioa hartu da. Diagnostikoa burutzeko, elkarrizketa erdi estrukturatuaren bidez informazioa bildu da, eta ondoren, kategoria sistema baten bitartez emaitzak atera. Emaitza hauetatik, ikastolako kideen eta gurasoen esperientziak alderatu dira beharrizanak identifikatuz. Parte hartzaileen artean orokorrean bat etorri badira ere, adina, hizkuntza eta denbora ezak eragina dutela ondorioztatu da komunikazio eta parte hartze egoki bat mantentzerako orduan. Azkenik, beharrizanak esku artean izanda, esku hartze baten diseinua proposatu da behar hauei erantzuteko asmoz.

Lehen Hezkuntzan autoezagutza fisikoa, emozionala eta soziala lantzeko proposamen didaktiko baten diseinua eta esku-hartzea

[eus] Autoezagutza ez akademikoa pertsonaren garapenaren pilare funtsezkoenetariko bat kontsideratzen da. Aldaketaren bat eragiteko asmoz, Lehen Hezkuntzako hirugarren mailako neska eta mutilei zuzenduta dauden ekintza batzuk diseinatu eta praktikan jarri dira. Adin honetako neska eta mutilak, haien nortasuna eta batez ere autoezagutzaren garapenaren erdian aurkitzen dira. Horregatik, “ad hoc” diseinatu diren pretest eta postest baten bitartez, ekintza hauek espero ziren aldaketak sorrarazi dituzten ebaluatu da.

Matematika eta Artea: Cosmología acrobática - Daniel Tamayo

[EUS] Haur Hezkuntzan beharrezkoa da ikasketa prozesuari zentzua ematea, bereziki abstraktuagoak diren edukiei. Historian zehar izan duten loturagatik aproposa gerta daiteke matematika arte munduarekin eta arte munduko hainbat kontzeptuekin lotzea. Lotura honetaz baliatuz, ikasleek, sentimenduak, sormena eta nozio estetikoak landuko dituzte matematikako, bereziki geometriako edukiak barneratzen dituzten bitartean. Azaltzen den proiektua, 5 urteko gelan gauzatu da, hurbiletik-urrunera kontzeptua praktikan jarriz, ohiko objektuetatik hasi eta Tamayoren“Cosmología acrobática” obran bukatuz, 3 dimentsiotik, 2 dimentsiora.

Ondarroako haurren jariotasuna eta lexikoaren azterketa

[eus] Jakina da eskolan arrakasta izateko hizkuntzaren erabilera aldagai garrantzitsua dela. Hori horrela, lan honetan 4-7 urte bitarteko hamabi neska mutilen jariotasuna eta lexikoaren ezagutza aztertzen dira. Betiere, kontuan izanda haur horien ama hizkuntza ezberdina dela, hots, euskara edota erdara (atzerriko edozein hizkuntza). Helburua herriko hizkera lagunartean (eskolan) bertan gauzatzen dela frogatzea da. Horretarako, haur hauek galdetegi baten bidez elkarrizketatu dira. Jarraian transkribatu eta honen azterketa linguistikoa egin da, jariotasuna eta lexiko aztertuz. Azkenik, konparaketa taulez baliatuz galdetegietako emaitzak aztertu dira eta zenbait haurrek hitz egiterako orduan erakusten duten jariotasuna handitu ahal izateko eskolan lantzeko zenbait proposamen egin dira.

Sormena eta adimen emozionala hezkuntzan

[eus] Azken hamarkadetan egon diren aldaketak direla eta, gaur egungo gizarteak, pertsona sortzaileak eskatzen ditu, beraz, oraingo erronkei erantzuten dien hezkuntza baten beharrean gaude. Honetarako, pertsonen interes eta trebetasunetatik abiatzen den hezkuntza behar dugu, sormenari eta adimen emozionalari lekua uzten dion hezkuntza, hain zuzen ere. Hau lortzeko, lehenik eta behin gure inguruko zentroen egoera aztertu eta beste motatako esparruetara jo da, hauen ezaugarriak, zailtasunak eta aukerak ezagutzeko asmoz. Aipatutako bi gaitasun hauek pertsonengan duten garrantzia ikusita eta zenbait lekutan nola lantzen dituzten aztertu ostean, emaitzak jasoko dira gure inguruko zentroetan, sormena eta adimen emozionala bultzatzen duen metodologia baten ezaugarriak eskeintzeko. Aipatuko diren, jarduera motak eta irakasleen papera Hezkuntza Sortzailea oinarritzat izango dute, pertsona guztien berezitasunak, interesak eta trebetasunak kontuan hartzen dituen hezkuntza izanik.