Transmission Easement and Adverse Possession of Transmission Easement in the Polish Law

The object of analysis in the text are the issues concerned with the transmission easement and the adverse possession thereof on the grounds of the Polish law. The text features: (1) a historical outline of the solutions concerned with easements in the Polish law following 1945, (2) the institution of transmission easement introduced in 2008 and the solutions concerned with the claims for the establishment thereof at court, (3) the institution of adverse possession of transmission easement pursuant to civil law regulations, judicature and the legal doctrine. On account of the need to elaborate the wide-ranging legal issues concerned with the transmission easement in this text, the analysis embraces two research questions giving rise to the following conclusions: (1) What function is performed by the institution of transmission easement in the system of civil-law relations in the Polish law? The legislator in the articles introducing a transmission easement ossified the solutions functioning in the judicature of the Polish courts before 2008. The legal interpretation took a turn for clarification, that is for the establishment of a norm in the situation where its comprehension was dubious. It is noteworthy that in the period prior to 2008, the law provided for easement appurtenant, and on account of the usual course of judicial decisions also for easement appurtenant with the content corresponding to transmission easement. In 2008 these two “legal existences” were supplemented with a transmission easement, which nevertheless failed to resolve all the legal problems; nay, this gave rise to even more problems, e.g. the one of non-establishment of interpolar norms which would address the issues arising in connection with the use of various easement institutions in legal transactions. While amending the civil law, the legislator aimed to bring order to legal transactions by streamlining the unregulated actual state of easement in relation to transmission infrastructure, but also in relation to the situations where an easement was yet to be established and a facility yet to be constructed. Thus, such action is intended to regulate the disorderly legislation in force as well as to safeguard investment processes. This is of particular significance, for example, for energy companies which are burdened with statutory public-law obligations as regards securing energy supplies and providing for the development of energy infrastructure. Hence, the de facto introduced civil-law solutions indirectly served to realise the principles of the doctrine of easement in the public interest. (2) What legal problems in the civil-law relations does the application of the institution of transmission easement by adverse possession entail? On account of the functioning of various institutions of easement, that is (1) an easement appurtenant, (2) an easement appurtenant with the content corresponding to a transmission easement, and as of 2008 (3) a transmission easement, a problem arose as to which of the given easements companies exercised in particular periods, all the more so because before 1989 the State Treasury owned them and many of the transmission facilities were put in place by virtue of administrative decisions. The commonly held belief is that in the period of “society-oriented economy” as well as up to 2008 infrastructure companies could exercise an easement appurtenant which corresponded to the content of a transmission easement. Therefore, in such a case the running of the prescriptive period should allow for the general rules laid down for an easement appurtenant. Apart from the problem of the relation of a capacity to exercise a right to property and the free development of civil-law relations before 1989, the recognition of the running of prescriptive periods – given the functioning of the three various easements as legal institutions – became a significant legal problem. By way of illustration, the recognition – against the period of exercising transmission easement – of the period required for the acquisition thereof by adverse possession, whereby before 3 August 2008 the real estate featured the legal state corresponding to the content of this right, is debatable. One cannot recognise that within that period a transmission easement was exercised, because such a right was not in existence as yet. Therefore, the institution that might be employed is the running of the period as regards the adverse possession in relation to an easement appurtenant with the content of a transmission easement. Still, the problem remains as to whether the period of the exercise of the easement appurtenant with the content corresponding to a transmission easement can be recognised against the period of possession required for the adverse possession of a transmission easement pursuant to the regulations introduced in 2008. One might incline to the position whereby in such a case it would be right to fully recognise – against the period of exercising a transmission easement – the period of exercising an easement appurtenant corresponding thereto in respect of its content. That being so, the adverse possession of a transmission easement might ensue in such a situation on 3 August 2008 at the earliest, that is the moment the regulations governing this right come into effect. Conversely, if the prescriptive period expires before that date, the entrepreneur would acquire an easement appurtenant with the content corresponding to the transmission easement. Such an interpretation is aligned with the purpose intended by the legislator, which is to bring order to the actual state of the broadest scope with the aid of a new legal instrument. The text, while analysing the issue of a transmission easement and an adverse possession thereof as a institution of the civil law, presents only some selected problems. Hence, the analysis does not include, for example, the issues concerned with claims for remuneration (for usufruct without contractual basis or usufruct fees), or claims for compensation (redress or amends). Furthermore, the text does not conduct a more profound analysis of the relation between the provisions regulating public-law relations (e.g. acts of law introducing the institution of dispossession) and the provisions regulating civil-law relations (the easements in question).

Archeologia amerykańska w świetle zarządzania dziedzictwem kulturowym: geneza, prawo, praktyka

Wydział Historyczny: Instytut Archeologii

KONSTYTUCYJNE PRAWO DO OCHRONY ZDROWIA W ŚWIETLE DERYWACYJNEJ KONCEPCJI WYKŁADNI

W niniejszym artykule autor przedstawił sposób odtworzenia normy prawnej zawierającej prawo do ochrony zdrowia na podstawie przepisu prawnego art. 68 ust. 1 Konstytucji RP. Przełożenie przepisu prawnego na normę prawną odbyło się zgodnie z założeniami derywacyjnej koncepcji wykładni, której istotą jest uzyskanie równoznaczności pomiędzy przepisem a odtworzoną z niego normą. W tym celu konieczne było przeprowadzenie wszystkich trzech faz wykładni: porządkującej, rekonstrukcyjnej i percepcyjnej. Niniejszy artykuł ukazuje, jak przebiegają poszczególne czynności interpretacyjne podejmowane w oparciu o dyrektywy derywacyjnej koncepcji wykładni. Pozwala to zobaczyć w szczegółowy sposób przebieg procesu przekształcania przepisu prawnego w normę prawną. Rezultatem przeprowadzonej wykładni było uzyskanie dostatecznie jednoznacznej normy prawnej. Na tej podstawie wykazano, że prawo do ochrony zdrowia jest zasadą prawa, ponieważ możliwe było odniesienie treści normy prawnej do określonych kryteriów. Ponadto, norma prawna odtworzona na podstawie przepisu konstytucyjnego zawiera wszystkie elementy, przede wszystkim określa adresata i nakazane zachowanie. Pozwala to wskazać sytuacje prawne, jakie wyznacza odtworzona w toku wykładni norma prawna, czyli obowiązek, uprawnienie i prawo podmiotowe. Postrzeganie konstytucyjnego prawa do ochrony zdrowia jako normy prawnej umożliwia także znacznie szersze i głębsze rozpatrzenie aspektów jego obowiązywania. W tym kontekście szczególnie przydatna jest derywacyjna koncepcja wykładni prawa.

Układy zbiorowe pracy a prawo antymonopolowe Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych

Względy społeczne są silnie chronione w prawie Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. Ważnym elementem wskazanych systemów prawnych jest również prawo antymonopolowe, którego cel, najogólniej rzecz ujmując, stanowi zapewnienie właściwego funkcjonowania rynku. Kwestie socjalne nie mieszczą się w optyce prawa antymonopolowego. Może to prowadzić do powstania bardzo skomplikowanej sytuacji między prawem antymonopolowym a unormowaniami służącymi ochronie względów socjalnych. Istnieją obszary, na których te dwa zespoły norm są komplementarne, ale zauważyć należy również, że na pewnych płaszczyznach cele prawa pracy są odmienne, a nawet przeciwstawne wobec zadań stawianych przed prawem antymonopolowym. Sferę, w której powstanie konfliktów jest najbardziej prawdopodobne stanowią układy zbiorowe pracy. Zgodnie z unijnym i amerykańskim orzecznictwem prawo antymonopolowe nie może być wykorzystywane do uniemożliwienia osiągnięcia celów socjalnych chronionych przez prawo. Istnieją jednak przypadki, w których stosownie prawa antymonopolowego do układów zbiorowych pracy jest możliwe.

Prawo cudzoziemca do ochrony przed arbitralnym wydaleniem w prawie polskim i prawie międzynarodowym

Wydział Prawa i Administracji: Katedra Prawa Konstytucyjnego

ZASTOSOWANIE DERYWACYJNEJ KONCEPCJI WYKŁADNI PRAWA DO ROZSTRZYGANIA SPRAW ZE STOSOWANIEM PRZEPISÓW UNIJNYCH

Celem artykułu jest przedstawienie aplikacji zastosowania na krajowym poziomie stosowania przepisów unijnych koncepcji wykładni derywacyjnej Macieja Zielińskiego. Podjęto w nim próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie o wzajemne relacje przepisów prawnych ustanowionych przez socjologicznie różnych prawodawców do norm postępowania odtwarzanych w procesie wykładni w oparciu o analizę syntaktyczną oraz treściową krajowych i unijnych przepisów prawnych z różnych gałęzi prawa. Zastosowanie założeń koncepcji derywacyjnej do rozstrzygania spraw z elementem unijnym prowadzi do konkluzji, że zarówno zjawisko rozczłonkowania (na poziomie syntaktycznym oraz treściowym), jak również kondensacja norm postępowania w przepisach prawnych przebiegać może w sposób krzyżowy pomiędzy aktami prawnymi ustanowionymi przez różnych prawodawców socjologicznych (faktycznych). Ponadto, analiza szczególnego typu unijnych przepisów bezpośrednio skutecznych, prima facie stanowiących źródło obowiązku normatywnego wyłącznie dla państw członkowskich, w świetle założeń koncepcji wykładni derywacyjnej uświadamia, że przepisy te stanowią w gruncie rzeczy modelową egzemplifikację zjawiska kondensacji elementów norm prawnych. Przeprowadzona analiza relacji zakresowych przepisów prawnych do norm postępowania wykazuje stosowalność koncepcji derywacyjnej w procesie rozstrzygania spraw z elementem unijnym. Koncepcja ta wyjaśnia szczególnie złożone problemy wykładni prawa w sprawach z elementem unijnym oraz dostarcza teorii i praktyce instrumentarium do ich rozwiązywania. Jej zastosowanie unaocznia jednocześnie złożoną strukturę systemu prawa, którą charakteryzuje zjawisko hybrydyzacji.

Postawy uczących się w dydaktyce języków obcych w ujęciu autonomizującym

Integracja europejska jest z pewnością zjawiskiem mającym obecnie największy wpływ na przemiany mentalne, społeczne i polityczne naszego społeczeństwa. Członkowstwo w Zjednoczonej Europie mobilizuje nas do porównań i weryfikacji dotychczasowych idei i sposobów wprowadzania ich w życie społeczne. Nauczanie języków obcych jest domeną, w której zmiany są szczególnie widoczne, gdyż to właśnie znajomość języków staje się podstawowym warunkiem uczestnictwa w komunikacji europejskiej i, co się z tym łączy, podstawowym wyzwaniem w edukacji młodych ludzi-członków zjednoczonej Europy. Nowe wyzwania wynikające z przemian ostatnich czasów odnoszą się do wielu aspektów w kształceniu językowym wpisującego się w szeroko pojętą edukację. Do najważniejszych zaliczyć można: realizację humanistycznego ideału wychowania i kształcenia, kładącego nacisk na otwartość wobec odmienności kulturowej, tolerancję i wychowanie w duchu demokracji, a także na prawo do odmienności i funkcjonowania każdego człowieka, przygotowanie i kształcenie ustawiczne nauczycieli języków obcych poprzez ujednolicenie tzw. standardów nauczania przy jednoczesnym respektowaniu indywidualnych celów nauki języków, podnoszenie jakości kształcenia językowego poprzez skoncentrowanie działań dydaktycznych na osobie ucznia, tworzeniu tożsamości (wielo)językowej, wdrażaniu do autonomii. (Z przedmowy)

Między wykopaliskami rabunkowymi a archeologicznymi. Społeczno-kulturowa funkcja materialnych śladów przeszłości w Dolinie Nilu (na przykładzie plemienia Manasir z północnego Sudanu)

Wydział Historyczny: Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM

WYSOKOŚĆ WYNIKU FINANSOWEGO PRZEDSIĘBIORSTW W ŚWIETLE POLSKIEGO PRAWA BILANSOWEGO

Celem artykułu jest wskazanie praktycznego wpływu metod rachunkowości (enumeratywnie wyszczególnionych w polskiej ustawie bilansowej) na wysokość wykazywanego przez przedsiębiorstwo wyniku finansowego. Artykuł omawia zagadnienia związane z wpływem prawa bilansowego na wyniki finansowe osiągane przez polskie przedsiębiorstwa. Przyjęcie wariantowości jako modelu prawa bilansowego pozbawiło rachunkowość metodologicznej obiektywności, dotyczącej przedmiotu jej odniesienia, jakim jest definiowanie osiągnięć ekonomicznych przedsiębiorstwa. Wobec faktu, że to zarząd przedsiębiorstw posiada, zgodnie z ustawą o rachunkowości, prawo wyboru metody rozliczeń aktywów i pasywów przedsiębiorstwa oraz określania wyniku finansowego, powstało zjawisko oceny osób zarządzających przez samych siebie. Fakt ten stawia również pod znakiem zapytania możliwości stosowania procedur kontrolnych przez właścicieli kapitału. W artykule omawia się te metody rozliczeń rachunkowości wariantowej, które mają wpływ na wynik finansowy osiągany przez przedsiębiorstwo.

Stosunki pomiędzy uprawnionym autorsko a organizacjami zbiorowego zarządzania w prawie polskim

Wydział Prawa i Administracji: Katedra Prawa Cywilnego, Ubezpieczeniowego i Handlowego

Autoryzacja w praktyce nowych mediów w dobie kryzysu systemu prawa prasowego

Assuming that a crisis infers the collapse of old values while the new ones to replace them have not developed yet, one can ponder whether we are witnessing a crisis of press law in Po- land or not. Taking into consideration the gravity and scope of criticism of the current press law act and the repeated attempts to alter the existing legal status quo, it could be said that we are facing a permanent crisis in the press law system in Poland, and, consequently, of the whole media policy. The paper tries to verify this hypothesis on the example of one of the ele- ments of the press law, namely that of authorization.

Sieć grodowa na Kujawach oraz jej funkcje od połowy X do końca XIII wieku

Wydział Historyczny: Instytut Historii

Konwencja dotycząca statusu uchodźców a praktyka turecka. Problem przybyszów zza wschodniej granicy

Celem publikacji jest podjęcie próby przeanalizowania polityki, jaką Turcja prowadzi wobec obcokrajowców poszukujących schronienia na jej terytorium. O ważkości zagadnienia zadecydowała w ostatnich latach przede wszystkim tocząca się w Syrii wojna domowa, w wyniku której na terytorium Turcji znalazło się ponad 700 tysięcy Syryjczyków. Szczególne w tym kontekście kontrowersje budzi fakt stosowania przez Turcję podwójnych standardów w przedmiocie nadawania imigrantom konwencyjnego statusu uchodźcy. Państwo to, jako jedno z czterech na świecie, w momencie przystępowania do Konwencji dotyczącej statusu uchodźców i Protokołu nowojorskiego zastrzegło sobie prawo do stosowania w tej materii tzw. kryterium geograficznego. W efekcie, o ile status uchodźcy nadany być może osobom przybywającym zza zachodnich granic Turcji, o tyle uciekinierzy z państw takich, jak Syria, Iran, czy Irak z formalnego punktu widzenia są „poszukującymi schronienia” (tur. sığınmacı). To zaś oznacza brak ich konwencyjnej ochrony. Celem artykułu jest jednak nie tylko przeanalizowanie prawnego i rzeczywistego położenia, w jakim znajdują się ofiary syryjskiej wojny domowej, przybywające na terytorium Turcji, a także próba przewidzenia scenariusza rozwoju tejże sytuacji. Celem uczynienia analizy możliwie najbardziej rzetelną, odwołano się zarówno do anglo, jak i tureckojęzycznych materiałów źródłowych.