Kryzys demokracji liberalnej - wybrane problemy rządzenia, legitymizacji i reprezentacji

Główna problematyka zawarta w tekście dotyczy: (1) znaczenia i zakresu kryzysu w gospodarce i polityce, (2) przyjęcia przez państwo i społeczeństwo logiki racjonalności ekonomicznej jako paradygmatu postępowania, (3) przewartościowania pojęcia polityki, co wiąże się m.in. z przyjęciem przez rządzących roli zarządców wybranych sfer państwa oraz z posługiwaniem się przez nich logiką „mieszanej racjonalności” („logiką władzy” i „logiką racjonalności ekonomicznej”), (4) wyzwań związanych z dystrybucją dóbr, (5) reprezentacji i legitymizacji w demokracji liberalnej. Gospodarka kapitalistyczna wpływa na wszystkie sfery życia społecznego, co zmusza do przedstawienia jej „modus operandi”. Charakterystyczne cechy oddziaływania to: (1) racjonalność formalna, (2) dogmat efektywności i ilościowej mierzalności, (3) reprodukcja ideologii mówiącej o wolnej woli jednostki, niezależnie od kontekstu społecznego, (4) wymuszanie odpowiedniej dla siebie reprodukcji siły roboczej, (5) kolonizacja kolejnych sfer aktywności społecznej (np. edukacji i szkolnictwa wyższego), (6) wpływ na wykluczenie grup społecznych ze względu na poziom zabezpieczenia materialnego. Wszystko to sprowadzić można do pojęcia logiki racjonalności ekonomicznej. Rządzący posługują się „mieszaną strategią”, która oparta jest na dwóch logikach postępowania – (1) logice władzy, (2) logice racjonalności ekonomicznej. Logika władzy to nic innego jak dążenie do zdobycia i utrzymania władzy, gdzie władza sama w sobie staje się celem, natomiast struktury państwa stanowią przestrzeń, którą należy przejąć lub opanować. Rządzący aby ukryć swoją bezideowość i konflikty w walce o przejęcie struktur państwa uprawiają politykę „na zewnątrz”, która przyjmuje formę „festiwalu” agonicznego dyskursu. Taka polityka możliwa jest dzięki rozdawnictwu podczas redystrybucji dóbr (niezgodnie z racjonalnością ekonomiczną) lub/i dzięki instrumentalnemu traktowaniu dystrybucji uznania. W związku z niemożnością utrzymania wysokiego poziomu rozdawnictwa, szczególnie w sytuacji kryzysu gospodarczego, rządzący chętnie posługują się logiką racjonalności ekonomicznej. Rozwiązania oparte na racjonalności ekonomicznej, mimo ich negatywnego odbioru przez społeczeństwo, wprowadzane są przy zastosowaniu argumentacji zagrożenia bezpieczeństwa (gospodarczego, socjalnego, narodowego itd.). Tym samym państwo wycofuje się z rządzenia na rzecz zarządzania niektórymi sferami państwa. Nie można tego nazwać inaczej jak „ucieczką” od odpowiedzialności, co jest szczególnie zauważalne w sytuacjach destabilizacji gospodarczej. W takich sytuacjach mamy do czynienia z „outsourcingiem zadań” państwa, co przyjmować może różne formy – (1) przenoszenie funkcji na inne instytucje przy zachowaniu kompetencji kontrolnych lub (2) przenoszenie obowiązków na inne własne instytucje, które wcześniej pełniły inną rolę. Wszystko to można nazwać rekonfiguracją funkcji państwa w związku z dominacją gospodarki kapitalistycznej i oddziaływaniem logiki racjonalności ekonomicznej. W tekście podjęto również problem dystrybucji dóbr i uznania, jednakże jedynie w aspekcie jej instrumentalizacji przez rządzących. Można wysunąć tezę, że liberalne koncepcje wolności jednostki oraz priorytet dla własności prowadzą do łatwiejszego ideologicznego uzasadnienia stosowania mieszanych strategii i racjonalności. W tekście przedstawiono też tezę o instrumentalizacji dystrybucji dóbr, tzn. instrumentalnego wykorzystywania dowartościowania różnych mniejszości w ramach systemu politycznego. Należy też stwierdzić, że dominacja logiki wolnego rynku prowadzi do deprecjacji redystrybucji dóbr w stosunku do gloryfikacji problematyki uznania. Tekst jest jedynie zarysowaniem problematyki wyczerpywania się formuły demokracji liberalnej, co przedstawiono na wybranych zagadnieniach. Podjęty problem demokracji liberalnej nie skupia się na próbie odtworzenia modelu tego rodzaju demokracji, raczej ważniejsze było stwierdzenie przejmowania w działaniu czegoś, co można określić mianem logiki racjonalności ekonomicznej. Wartą dalszego analizowania jest sama logika „mieszanej racjonalności”, którą sprowadzono do przenikania się „logiki władzy” i „logiki racjonalności ekonomicznej”.

Rosja wobec Unii Europejskiej: kryzys „strategicznego partnerstwa.” Prace OSW 22/2006. = Russia vs. the European Union: a “strategic partnership” crisis. OSW Study 22/2006

Contrary to both parties' declarations on the development of their "strategic partnership", relations between Russia and the European Union have over recent years been in a state which could be called one of crisis. However, this does not mean that there have been no achievements in EU-Russian relations. The key problem is that Russia and the European Union have essentially different perceptions, aspirations and interests, which causes mistrust and disillusionment. This crisis is manifested in mutual criticism by the two sides, regularly recurring tensions and cooling of relations ("minicrises"), and especially by the "virtualisation of co-operation", i.e. concealing a lack of substantive content in many key areas under increasingly rich layers of dialogue and co-operation.

Drogi Litwy : uwagi o kierunku polityki litewskiej /

Mode of access: Internet.

Zagadnienie narodowej polityki.

"Prace dawniejsze autora, będące w związku z zagadnieniem narodowej polityki": p. [vii]

Główne determinanty polityki bezpieczeństwa Izraela na początku XXI wieku

Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa

Przestrzeń możliwości według Haralda Welzera

Recenzja wydanej w 2013 roku pracy niemieckiego psychologa społecznego Haralda Welzera „Selbst Denken. Eine Anleitung zum Widerstand”. Welzer opisuje zachodni ekspansywny modelu rozwoju i poddaje go radykalnej krytyce. Psycholog twierdzi, że dotarł on do kresu swoich możliwości oraz przyczynił się do wybuchu wielu współczesnych kryzysów. Zdaniem Welzera sposób rozwiązywania najważniejszych kryzysów: finansowego, demograficznego, surowcowego i ekologicznego polega dziś głównie na prostym przestawieniu się z eksploatowania przestrzeni (Die Ausbeutung des Raumes) na eksploatowanie przyszłości (Die Ausbeutung des Zukunft). W recenzji pracy poruszone zostały zagadnienia takie jak: niewydolność tradycyjnych instytucji politycznych i społecznych, zmuszających jednostkę do wypracowania indywidualnej „polityki życia” – strategii przetrwania w coraz bardziej nieprzyjaznej rzeczywistości; dychotomia między wzrostem gospodarczym jako zmianą ilościową a rozwojem społecznym jako zmianą jakościową; polityka gabinetu Angeli Merkel, a także jej krytyka ze strony niemieckich intelektualistów; rola Niemiec w czasie kryzysu w Unii Europejskiej.

Polityka oświatowa i edukacyjna jako element polityki historycznej (1989-2014). Dynamika zmian treści dotyczącej Polski Ludowej

Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa

Zastosowanie analizy skupień do określania ram czasowych ostatniego kryzysu finansowego

W artykule zastosowano metody analizy skupień z zakresu statystyki wielowymiarowej do badania okresu kryzysu finansowego lat 2007-2013. Zgodnie z tymi algorytmami grupowano spready pomiędzy stopami rynku międzybankowego a OIS. Przeprowadzono dyskusję nad możliwością zastosowania tej metody do generowania ram czasowych różnych okresów kryzysów finansowych. Analiza skupień umożliwiła poczynienie nowych obserwacji na temat kryzy subprime i występującego po nim kryzysu zadłużeniowego. Praca nawiązuje do wcześniejszej publikacji autorki. Uwzględnia inne dane, inny okres kryzysu i zmodyfikowaną metodologię – zamiast podziału próby na lata, podział na okresy równej długości. Dzięki temu nie skraca się znacząco szeregów i nie traci się dużej części informacji.

Bezpieczeństwo energetyczne i ekologiczne na przykładzie węgla brunatnego w Polsce

The analysis in the text involves selected aspects of brown coal sector functioning in Poland. The analysis has been made in the context of Poland’s energy security and ecological safety, which seems important due to the need to implement low-emission energy policy. In relation to the sole fact that electricity production relies on coal, Poland will face the need to undertake major sector transformations in the coming 20-30 years. Two main parts of the text focus on the problem of energy security and ecological safety. In the earlier case, brief characteristic of the coal energy sector in Poland has been presented, namely the potential of brown coal, selected economic problems related to functioning of the sector, and orientation of Polish energy policy in this respect. In turn, the problem of ecological safety has been brought down to the impact of mines on the natural environment. Hence, the paper presents selected problems of threats to the natural and anthropogenic environment, as well as threats related to particular phases of energy production from brown coal. Furthermore, the text considers possible measures in the area of reclamation of areas where brown coal sector has been located. *** Przedmiotem analizy w tekście są wybrane aspekty funkcjonowania sektora węgla brunatnego w Polsce. Analiza ta została podjęta w kontekście bezpieczeństwa energetycznego i ekologicznego Polski, co wydaje się istotne, ze względu na konieczność wdrażania niskoemisyjnej polityki energetycznej. W związku z faktem oparcia produkcji energii elektrycznej na węglu w ogóle, Polskę czeka konieczność podjęcia poważnych przekształceń sektorowych w ciągu najbliższych 20-30 lat. Dwie główne części tekstu oparto na problematyce bezpieczeństwa energetycznego i bezpieczeństwa ekologicznego. W pierwszym przypadku przedstawiono krótką charakterystykę węglowego sektora energetycznego w Polsce, tj. potencjał węgla brunatnego, wybrane problemy gospodarcze związane z funkcjonowaniem tego sektora oraz kierunki polskiej polityki energetycznej w tym zakresie. Natomiast problem bezpieczeństwa ekologicznego został sprowadzony do wpływu kopalń na środowisko naturalne. Stąd w pracy przedstawiono wybraną problematykę zagrożeń dla środowiska naturalnego i antropogenicznego, także zagrożenia związane z poszczególnymi etapami produkcji energii pochodzącej z węgla brunatnego. Ponadto, w tekście uwzględniono potencjalne działania w zakresie rekultywacji obszarów, na których został zlokalizowany sektor węgla brunatnego.

Niemiecki sieci na wschodzie. Niemiecki soft power w Europie Wschodniej, Azji Centralnej i na Kaukazie Południowym: polityka – administracja – kultura – nauka – społeczenstwo. OSW Raport, wrzesien 2010. = German networks in the east. German soft power in Eastern Europe, Central Asia and South Caucasus policy - administration - culture - science - the society of. CES Report, September 2010

Do realizacji niemieckich interesów w polityce zagranicznej, bezpieczeństwa i gospodarczej RFN wykorzystuje instrumenty soft power z obszaru dyplomacji publicznej, polityki rozwojowej, kulturalnej i naukowej. Budowanie sieci kontaktów i lobbing polityczny, programy współpracy rozwojowej oraz zagranicznej polityki kulturalnej i naukowej, mają służyć wspieraniu niemieckiej gospodarki uzależnionej od eksportu, uzyskaniu statusu europejskiego ośrodka technologii i innowacji oraz zwiększeniu wpływu RFN na działania zewnętrzne UE. Jednym z priorytetowych obszarów stosowania tych instrumentów są dla Niemiec państwa Europy Wschodniej, Kaukazu Południowego i Azji Centralnej. Decydują o tym bliskość geograficzna i otwierające się rynki zbytu, konieczność modernizacji gospodarek tych krajów, zagrożenia dla „miękkiego” bezpieczeństwa RFN oraz rozwój relacji UE z tymi państwami. Niemiecka aktywność jest w tych krajach niezależna od sytuacji politycznej i stanowi długofalową strategię ugruntowującą pozycję RFN jako ich najważniejszego europejskiego partnera gospodarczego i politycznego.

Dostęp do informacji jako wyznacznik polityczności

Artykuł dotyka problemu polityczności z punktu widzenia komunikacji, która – jako subdyscyplina politologii – stanowi integralną część programów nauczania przyszłych absolwentów tego kierunku, przez co konieczną wydaje się być dyskusja na temat umiejscowienia tego zagadnienia w ramach dyscypliny. Co ciekawe, dyskurs naukowy zdominowany przez zagadnienia związane z mediami i przesyłaniem danych kanałami informacyjnymi, często pomija kwestie komunikowania bezpośredniego i poziomego; tym odbywającą się między obywatelami, ale – przede wszystkim – samymi politykami. Informacja – jako podstawowa jednostka komunikacyjna – staje się tu jednym z elementów relacji o cesze polityczności oraz środkiem osiągania celów, wpisując się tym samym w dyskusję o podstawach teoretycznych dyscypliny i o granicach badań nad zjawiskami tradycyjnie podejmowanymi w swoich rozważaniach przez przedstawicieli nauk politycznych. The article takes up a problem of " the political " from communication point of view, which-as a sub-discipline of political science-is an integral part of the curriculum for future graduates of this discipline. It seems to be necessary to locate this issue in the branch of studies. Interestingly, scientific discourse dominated by media and information channels, often ignores direct and horizontal communication, especially between citizens and-above all-politicians themselves. Information, as the basic unit of communication, becomes the part of " political relations " and the specific form of meeting a political aim. Therefore, it " fits in " the discussion of theoretical foundations of this discipline and scope of research in the area of phenomenons traditionally analysed by representatives of political science.

On the political dimension of political science – a few words about political dimension as the final judgment and reasoning

The subject of the text is the issue of the "political", which is defined as the nature and level of the final judgment and ultimate reasoning. The issues of this kind of the "political" has been attempted to distinguish in political sciences. The text focuses on: (1) the scientist as an agent for the final judgment and reasoning, (2) the subject of study of political science, (3) "theoretical strategies" in the science of politics. The latter problem has been discussed mainly on the example of Polish political science. Discussed were among others: (1) "the dilemma of scale", (2) limited operational capacity (methodological and theoretical), (3) aesthetic imagery of political life, (4) structural ignorance in the field of ontology, epistemology and methodology.

Europejskie kampanie wyborcze w Polsce (2003 – 2004). Analiza politologiczna i medioznawcza

Lata 2003–2004 to okres zamykający etap przygotowawczy do przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, w szczególności w zakresie dostosowywania polskich rozwiązań prawnych i instytucjonalnych do standardów unijnych. Dwa wydarzenia z tego czasu: referendum akcesyjne i pierwsze w Polsce wybory do Parlamentu Europejskiego stanowiły przy tym swoiste podsumowanie wieloletniej debaty publicznej nad kierunkami polskiej polityki zagranicznej oraz miejscem i rolą naszego kraju w ukształtowanych na początku lat 90. nowych warunkach geopolitycznych.