Komparatystyka na rozdrożu?

The author of the article attempts to present the situation of comparative studies as a field of research and a way of thinking about the contemporary world on the basis of the analyses presented in Comparative Literature at a Crossroads? in the monographic issue of “Comparative Studies” 2006. Much attention is paid to the phenomenon of the crisis of comparative studies connected with a noticeable reluctance towards great theoretical models shared by many researchers, the extensiveness of the topic area and resulting methodological problems but also the fact that comparatists abandon the studies of other languages. This results in a need of searching for a satisfactory definition of this field of study, its scope of research and applicable research methods. Among the specific issues raised in the article there is, e.g. the case of world literature seen in the context of the classical contradiction between cultural hegemony and cultural pluralism. Moreover, an interesting review of the picture of the Polish culture from the perspective of postcolonial theories and intracultural differences is presented.

Badania wykorzystania przez polskie biblioteki naukowe środków europejskich, grantów ministerialnych i samorządowych oraz dotacji sponsorów w latach 2000-2008

Badania dotyczące pozyskiwania środków pomocowych przez polskie biblioteki naukowe przeprowadzone zostały w ramach wewnętrznych projektów badawczych Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Realizacji projektu podjął się Oddział Prac Naukowych, Wydawniczych i Dydaktycznych BU. Zadanie wykonano od września 2008 do czerwca 2009 roku. Zamierzeniem autorek artykułu było uzyskanie pełnej informacji na temat środków pozabudżetowych pozyskiwanych przez polskie biblioteki naukowe oraz określenie stopnia ich wykorzystania. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki ankiety. Przygotowany kwestionariusz ankiety wraz z informacją dla respondentów o celu prowadzonych badań skierowano do wszystkich bibliotek uniwersyteckich, bibliotek głównych uczelni technicznych, medycznych, ekonomicznych, bibliotek akademii wychowania fizycznego, uczelni pedagogicznych i rolniczych oraz do bibliotek publicznych posiadających status bibliotek naukowych. Łącznie wysłano 70 ankiet, odpowiedzi udzieliło 38 respondentów. Wskazany w artykule okres 2000-2008 był czasem zwiększonych możliwości uzyskiwania dodatkowych funduszy przez biblioteki. Najczęściej otrzymywane fundusze to dotacje ministerialne, dalej środki sponsorów na działalność podstawową. W poważnym stopniu wspierały biblioteki, głównie biblioteki publiczne, lokalne samorządy. Zauważalne były dotacje wspierające biblioteki przekazywane przez fundacje i środki ofiarowane przez sponsorów na działalność organizacyjną; ewenementem natomiast – subwencje unijne.

Prawda - istina w horyzoncie anthropos w myśli rosyjskiego renesansu religijno-filozoficznego

Wydział Nauk Społecznych: Instytut Filozofii

Frazeologizmy z nazwami zwierząt we współczesnym języku polskim

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Instytut Filologii Polskiej

Przygotowanie uczniów szkół ponadgimnazjalnych do odbioru programów telewizyjnych (projekt edukacji polonistycznej)

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Pracownia Innowacji Dydaktycznych

Kazimierz Kaczmarczyk (1878-1966). Archiwista i historyk

Wydział Historyczny: Instytut Historii

Kierowanie pracą ucznia w licealnych podręcznikach do języka polskiego

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Pracownia Innowacji Dydaktycznych

Akcesja Polski do Unii Europejskiej na łamach prasy regionalnej Ziem Zachodnich

Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa

Korespondencja sztuk w dydaktyce szkoły ponadgimnazjalnej. Diagnoza i propozycje

Instytut Filologii Polskiej: Zakład Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego

Droga do ucznia. Polonistyczne ocenianie kształtujące na III i IV etapie edukacyjnym

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Instytut Filologii Polskiej

Aspects of Semantics and Pragmatics of Dialogue. SemDial 2010, 14th Workshop on the Semantics and Pragmatics of Dialogue

The papers collected in this book cover a range of topics in semantics and pragmatics of dialogue. All these papers were presented at SemDial 2010, the 14th Workshop on the Semantics and Pragmatics of Dialogue. This 14th edition in the SemDial series, also known as PozDial, took place in Poznań (Poland) in June 2010, and was organized by the Chair of Logic and Cognitive Science (Institute of Psychology, Adam Mickiewicz University). From over 30 submissions overall, 14 were accepted as full papers for plenary presentation at the workshop, and all are included in this book. In addition, 10 were accepted as posters, and are included here as 2-4 page short papers. Finally, we also include abstracts from our keynote speakers. We hope that the ideas gathered in this book will be a valuable source of up-to-date achievements in the field, and will become a valuable inspiration for new ones. We would like to express our thanks to all those who submitted to and participated in SemDial 2010, especially the invited speakers: Dale Barr (University of Glasgow), Jonathan Ginzburg (King's College London), Jeroen Groenendijk (University of Amsterdam) and Henry Prakken (Utrecht University, The University of Groningen). Last but not least, we would like to thank everybody engaged in the workshop organization -- the chairs, the local organizing committee for their hard work in Poznań, and the programme committee members for their thorough and helpful reviews.

Perfektivitet og imperfektivitet i dansk og polsk - et kontrastivt studium i aspekt og aktionsart

Rozprawa jest próbą wypracowania kompromisu pomiędzy skrajnie morfologicznymi i uniwersalistycznymi podejściami do problematyki aspektu. Jej głównym celem jest wykazanie, jakimi środkami językowymi wyrażane są w języku duńskim i polskim perfektywność i imperfektywność. Za punkt wyjścia przyjęto ujęcie aspektu jako kategorii semantycznej, której wykładniki mogą mieć zróżnicowany charakter. Jednocześnie założono, że aspekt wyrażany jest w kontekście szerszym niż sama forma czasownika, a ostateczna wartość aspektu na poziomie zdania jest ściśle związana z rodzajem czynności (Aktionsart), do którego sytuacja opisywana w danym zdaniu należy. Zdefiniowano pojęcie konstelacji werbalnej (za Smith 1997), która składa się z podmiotu, orzeczenia oraz ewentualnie dopełnienia lub okolicznika miejsca/kierunku i stanowi minimalny kontekst, w którym rodzaje czynności mogą być wyrażane. W zaproponowanej teorii aspektu przewidziano dwie nadrzędne wartości semantyczne -perfektywność i imperfektywność, w ramach których ze względu na brak inwariantu semantycznego wyróżniono odpowiednio trzy typy znaczeń perfektywnych (terminatywne, inchoatywne i semelfaktywne) oraz dwa typy znaczeń imperfektywnych (kursywne i habitualno-generyczne). W celu ustalenia wspólnych mianowników semantycznych dla obu nadrzędnych grup na nowo zdefiniowano reichenbachowski czas zdarzenia, czas mówienia oraz czas odniesienia. Otrzymane definicje łączą perfektywność z punktowym a imperfektywność - z linearnym czasem odniesienia. Obszar badań ograniczono do środków wyrazu perfektywności i imperfektywności w duńskich i polskich prostych zdaniach oznajmujących bez negacji, odnoszących się do przeszłości. Ponadto pominięto zjawiska związane z tzw. dokonanością i niedokonanością sekundarną, w tym między innymi czasowniki wieloprefiksowe. Mimo pewnych podobieństw w wyrażaniu perfektywności i imperfektywności w obu badanych językach, różnice w charakterze wykładników znaczeń aspektualnych języka duńskiego i polskiego są znaczne. W związku z brakiem możliwości wyrażania znaczeń aspektualnych za pomocą odpowiednich afiksów w języku duńskim zachodzi duże ryzyko błędnej interpretacji wartości aspektualnej zdania. Istnieje jednak szereg konstrukcji syntaktycznych umożliwiających jednoznaczne oznaczenie perfektywności lub imperfektywności. W języku polskim znaczenia aspektualne mogą być wyrażane przede wszystkim za pomocą wykładników morfologicznych, lecz również za pomocą konstrukcji składniowych.

SPOŁECZNO-KULTUROWE UWARUNKOWANIA PRZĘPSTW PRZECIWKO WOLNOŚCI SEKSUALNEJ MAŁOLETNIEGO

Wykorzystanie seksualne dziecka jest związane z przestępstwami z art. 200 i z kilku artykułów pokrewnych polskiego Kodeksu karnego. Czynniki społeczno-kulturowe oddziaływają na to zjawisko poprzez dwa rodzaje socjalizacji. Socjalizacja wtórna zachodzi w populacji polskiej w sposób jednolity dla wszystkich sprawców, natomiast różnicuje ich socjalizacja pierwotna, w związku z czym to ona winna być przedmiotem badań. Najlepsze wyjaśnienia zjawiska oferują ujęcia zintegrowane, akcentujące, między innymi, rolę czynników rodzinnych w jego powstawaniu. W niniejszym artykule, jako teoretyczną podstawę badań, wykorzystano zintegrowaną teorię etiologii przestępstw seksualnych, która uznaje rodzinne doświadczenia sprawcy za główną przyczynę późniejszego seksualnego wykorzystywania dzieci. Zaproponowano cztery ścieżki rozwoju patologii wskazujące, w jaki sposób wczesne uwarunkowania psychologiczne (typ opieki i postawy rodziców) przyczyniają się do zostania sprawcą wykorzystania seksualnego dziecka w przyszłości, oraz zweryfikowano je w badaniach własnych. Wyniki przeprowadzonych badań częściowo potwierdzają zaprezentowany model teoretyczny i pozwalają wyznaczyć kierunki dalszych poszukiwań.

DOŚWIADCZENIE PRZESTRZENI W PAMIĘCI O HOLOCAUŚCIE

This paper analyzes different experiences of space by which memory of Holocaust could be passed on. The Memorial for the murdered Jews of Europe in Berlin gives visitors the feeling of insecurity and overwhelms them with monumentality. For that reason it is criticized as reflecting the other side of German memory: The Third Reich’s megalomania and dream about power. The Hamburger memorial against fascism designed in 1986 by conceptual artists Jochen and Esther Gerz offers quite an opposite experience of space. A twelve-meter-high pillar has been established for visitors to sign on it. Once the area was covered by signature it was lowered into the ground till it completely disappeared. The intention of the artists was to put memory not into the monument but into people. Pozdrowienia z Alej Jerozolimskich (Greetings from the Jerusalem Avenue, 2002) by Joanna Rajkowska – a fifteen-meter tall artificial palm tree installed in the centre of Warsaw – is an attempt to infuse with Israel's scenery a Warsaw's street whose name and history sends the observer to the history of the Jews in Poland. In another work called Dotleniacz (Oxygenator, 2007) Rajkowska created an artificial lake with oxygen concentrators, gold fish, flowers and banks. Again, the installation was placed in a very meaningful place – Grzybowski Square – which is strongly connected with Jewish life in Poland as well as Polish anti-Semitism. The synagogue in Poznan was transformed during the Nazi occupation into a swimming pool which it has remained until the present day. This fact ( just like the building) seems to be invisible for most citizens. In 2003 Rafał Jakubowicz changed the fact by projecting a Hebrew inscription הייחש-תכירב (swimming pool) on the façade of the former synagogue. In Berek (The Game of Tag, 1999) by Artur Żmijewski a group of naked men and women of various age play tag. The artist filmed them in two rooms: in a symbolically neutral space and in a gas chamber of a former Nazi death camp. The film is an attempt at breaking the spell of this horrifying and paralysing space.

Osobliwości środkowoeuropejskiej przestrzeni literackiej: ironiczni moraliści i ludyczni myśliciele

Autorka, stawiając pytanie o zasadność pojęcia Europy Środkowej, przypomina historię różnic poglądowych pomiędzy czeskimi a polskimi uczonymi na temat (nie)istnienia wspólnoty na tym terytorium: ci pierwsi w XIX wieku głosili ideę panslawizmu, w 30-tych latach XX wieku potrzebę syntezy kultur i literatur słowiańskich, a po II wojnie światowej przeciwstawiali słowiańskość Zachodowi, co wywoływało krytykę tych drugich. Stąd wynika odmienne rozumienie obszaru środkowoeuropejskiego – w Czechach przeważnie lokowanego w granicach Austro-Węgier, zaś w Polsce pojmowanego znacznie szerzej. Natomiast pewnego rodzaju spójny wyróżnik Europy Środkowej można znaleźć w literaturze, przytaczany bywa szczególnie gatunek powieści (np. Kafki, Haška, Musila, Gombrowicza), poprzedzony – jak przypomina autorka – polską gawędą i popularnym w Polsce szkicem fizjologicznym. Zawarty w nich element humoru, przeszedł w stadium satyry, a następnie groteski, tworząc dzięki temu niepowtarzalny odcień humoru środkowoeuropejskiego, często określanego jako drugi wyróżnik omawianego terytorium. Zdaniem autorki, środkowoeuropejska specyfika ściśle związana jest z kodem euroatlantyckim, a w tym właśnie kontekście zawsze powinna być rozpatrywana.