Narracja historyczna w świetle idealizacyjnej teorii nauki. Rekapitulacja dotychczasowych ustaleń i próba rozwinięcia

W artykule przestawiono dotychczasowe rozwinięcia koncepcji narracji historycznej w perspektywie idealizacyjnej teorii nauki oraz przedstawiono propozycje nowych rozwinięć o wymiar perswazyjny i aksjologiczny.

Projekt powołania repozytorium Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Badanie ankietowe postaw pracowników naukowych

W artykule zaprezentowano wyniki badań ankietowych, których celem było zbadanie postaw pracowników naukowych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza wobec projektu powołania repozytorium instytucjonalnego. Przedstawiona w artykule szeroka analiza wyników, nie tylko ukazała postawę kadry naukowej Uniwersytetu wobec planów wdrożenia tego innowacyjnego, podnoszącego prestiż instytucji pomysłu, ale także dała wskazówki dotyczące tworzenia optymalnej polityki zarządzania przyszłym jego organizatorom. Szczególną uwagę zwrócono na kwestie związane z deponowaniem i udostępnianiem dokumentów w repozytorium, wskazano również na potrzebę promowania tej idei w środowisku naukowym.

Postawy uczących się w dydaktyce języków obcych w ujęciu autonomizującym

Integracja europejska jest z pewnością zjawiskiem mającym obecnie największy wpływ na przemiany mentalne, społeczne i polityczne naszego społeczeństwa. Członkowstwo w Zjednoczonej Europie mobilizuje nas do porównań i weryfikacji dotychczasowych idei i sposobów wprowadzania ich w życie społeczne. Nauczanie języków obcych jest domeną, w której zmiany są szczególnie widoczne, gdyż to właśnie znajomość języków staje się podstawowym warunkiem uczestnictwa w komunikacji europejskiej i, co się z tym łączy, podstawowym wyzwaniem w edukacji młodych ludzi-członków zjednoczonej Europy. Nowe wyzwania wynikające z przemian ostatnich czasów odnoszą się do wielu aspektów w kształceniu językowym wpisującego się w szeroko pojętą edukację. Do najważniejszych zaliczyć można: realizację humanistycznego ideału wychowania i kształcenia, kładącego nacisk na otwartość wobec odmienności kulturowej, tolerancję i wychowanie w duchu demokracji, a także na prawo do odmienności i funkcjonowania każdego człowieka, przygotowanie i kształcenie ustawiczne nauczycieli języków obcych poprzez ujednolicenie tzw. standardów nauczania przy jednoczesnym respektowaniu indywidualnych celów nauki języków, podnoszenie jakości kształcenia językowego poprzez skoncentrowanie działań dydaktycznych na osobie ucznia, tworzeniu tożsamości (wielo)językowej, wdrażaniu do autonomii. (Z przedmowy)

Etyczny profil "Familiaris consortio"

Artykuł koncentruje się na etycznym aspekcie „Familiaris Consortio”, zakładając równocześnie bogatą problematykę pastoralną. Pytanie etyczne, które pojawiało się wraz z ukazaniem się tego dokumentu wiązało się z nastrojami wahania i oczekiwania w wyniku ujawnienia się silnej opozycji wobec nauki zawartej w encyklice „Humanae Vitae” Pawła VI. Adhortacja nie podejmuje bezpośredniej polemiki z przeciwnikami nauki Kościoła, lecz przedstawia pozytywny wykład całościowej nauki na temat powołania małżeństwa i rodziny. Powołanie stanowi w tym dokumencie podstawową kategorię teologiczno-moralną, wyjaśniającą i uzasadniającą istotne wymogi moralne małżeństwa i rodziny i przenoszącą życie ludzkie na poziom świętości. Powołanie ma swe źródło w Boskim planie zbawienia i objawia się wraz z dokonaniem dzieła zbawienia w Jezusie Chrystusie. Tajemnica powołania uobecnia się w dziejach ludzkości jako ukryta a zarazem objawiona w misterium Chrystusa i Kościoła. Powołanie rzuca istotne światło na stworzenie mężczyzny i kobiety czyli stworzenie rodziny opartej na fundamencie małżeństwa. Odtąd prawda antropologiczna posiada wymiar sakramentalny. Powołanie przenikając wewnętrznie rzeczywistość stworzoną, umieszcza w samej głębi bytu „nie dające się stłumić wezwanie: rodzino, stań się tym, czym jesteś” (FC 17). Bóg Stwórca i Odkupiciel powierzył człowiekowi – mężczyźnie i kobiecie- zadanie budowania rodziny mocą tej samej Miłości, przez którą istnieje świat i człowiek, oraz tej samej Miłości, którą Objawił Syn Boży na Krzyżu, ustanawiając nowy porządek stworzenia. Odtąd prawda życia ludzkiego i prawda miłości musi być odczytywana wyłącznie w świetle tajemnicy Paschalnej. To wezwanie płynące z głębi sakramentu odzywa się mocą łaski w sercu małżeństwa, w sercu męża i żony, którzy są wezwani do miłowania się tą samą Miłością, która płynie z Misterium Krzyża. Ta koncepcja powołania, wypływająca z sakramentalnego charakteru chrześcijańskiego istnienia stanowi klucz do rozstrzygania szczegółowych pytań mogących się pojawić w kontekście życia małżeńskiego. Wizja przedstawiona przez „Familiaris Consortio” jest jednorodna i charyzmatyczna, jest teologiczna i antropologiczna zarazem, dotyczy bowiem człowieka jako człowieka, a nie tylko „pewnych jednostek” ludzkich uwikłanych w sidła małżeńskie. W „Familiaris Consortio” jest jedna norma małżeńska i jedna norma rodzicielska: to jest zawsze ta sama Miłość, która z Serca Boga poprzez sakrament przenika do serca małżonków. Dlatego miłość małżeńska jest miłością rodzicielską, czyli odpowiedzialną za świętość tajemnicy zrodzenia, to jest równocześnie za świętość Boga – Stwórcy i za godność człowieka powoływanego na świat. Zarówno miłość małżeńska jak miłość rodzicielska, nie mogą istnieć bez czystości małżeńskiej. Tu leży prawdopodobnie główna przyczyna powodująca opór wobec nauki „Humanae Vitae”. „Familiaris Consortio” odrzuca wszelką manipulację antykoncepcyjna, podkreślając sprzeczność postawy antykoncepcyjnej nie tylko z prawem Bożym, ale i z istotą człowieczeństwa. Zawiera się to w twierdzeniu, które głosi, że pomiędzy prawidłowym życiem małżeńskim a antykoncepcją zachodzi nie tylko różnica moralna, lecz także antropologiczna (FC 32). Jest to surowy osąd tej praktyki, ale prawdziwy: ci, którzy stosują antykoncepcję, staczają się na poziom poniżej-ludzki.

Wykluczenie społeczne wczoraj i dziś

Książka jest opracowaniem na temat interdyscyplinarnego ujęcia zagadnienia wykluczenia społecznego zarówno w aspekcie historycznym jak i w szerokim spektrum badawczym nauk społecznych i humanistycznych.

Miasto Poznań w perspektywie badań interdyscyplinarnych

Książka podzielona została na cztery części. W każdej z nich znajdują się teksty ukazujące inną stronę badań miasta wynikających z odmiennych perspektyw badawczych prezentowanych przez nasz interdyscyplinarny zespół badaczy. Książka dofinansowana ze środków: Prof. dr hab. Jacka Witkosia, prorektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu ds. nauki i współpracy międzynarodowej Prof. dr hab. Hanny Kóčki-Krenz, dziekan Wydziału Historycznego Prof. dr hab. Michała Buchowskiego, dyrektora Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej

Qumran and Jericho pottery: a petrographic and chemical provenance study

Książka zawiera monograficzne opracowanie petrograficzno-geochemiczne starożytnej ceramiki pochodzącej ze stanowisk Qumran i Jerycho w basenie Morza Martwego. Jest to interesujące studium z dziedziny interdyscyplinarnej nauki zwanej archeometrią lub petroarcheologią, poświęcone ważnym i powszechnie znanym na całym świecie stanowiskom archeologicznym. Autora cechuje nowoczesne podejście do podejmowanego tematu badawczego, rzetelny warsztat metodyczny, staranne opracowanie, wnikliwa interpretacja i dyskusja wyników.

Demokratyzacja kultury współczesnej

Wydział Historyczny: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej

How Could We Explore the Terrorist Issue?

The problem of terrorism can be analyzed by means of a wide array of research theories and models. There is however a question which of these may be regarded as especially useful to analyze different aspects of terrorism such as its reasons, characteristics and effects. Among concepts or theories which more or less fulfill the above-mentioned requirements, one can mention: chaos theory, decision theory, spatial competition theory, exchange theory, black box theory, theory of disaster, system model, model of billiard balls, core model, asymmetrical model, network model or concept of hybridity.

Wykorzystanie gier decyzyjnych/symulacyjnych w naukach społecznych. Wybrane problemy

Treścią publikacji jest przedstawienie wybranych problemów prognozowania w naukach społecznych. W artykule skoncentrowano się na metodzie gier decyzyjnych/symulacyjnych, które – zwłaszcza wraz z rozwojem teorii gier oraz komputerów – są coraz częściej wykorzystywane w wielu dziedzinach. Na wybranych przykładach gier decyzyjnych/symulacyjnych – Poznań International Model United Nations 2013/POZiMUN; S.E.N.S.E. a także gry sieciowej EVE Online – wskazano jak ważne są takie ćwiczenia, by móc precyzyjniej przewidywać przyszłość. Zwrócono także szczególną uwagę na kwestię przypadku oraz czynników zakłócających, które mogą destabilizować proces przewidywania. Poruszono ponadto problem podejmowania decyzji w aspekcie klasycznej oraz kwantowej logiki.

Przywództwo Niemiec i Francji w Unii Europejskiej w XXI w. Problemy i wyzwania

Autor w pracy stawia tezę, że „francusko-niemiecki motor” odegrał pozytywną rolę w procesie integracji europejskiej w XX w. Dzięki bliskiej współpracy francusko-niemieckiej możliwa była realizacja unii walutowo-gospodarczej, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa oraz stworzenie w UE „obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości”. W XXI w. trudna sytuacja gospodarcza Francji i napięcia społeczne spowodowały spadek jej znaczenia w Unii Europejskiej. Kryzys finansowy strefy euro oraz problem uchodźców wykreowały Niemcy na samotnego lidera w Unii Europejskiej. Jednakże współpraca francusko-niemiecka nie załamała się, gdyż oba państwa wzajemnie się potrzebują i zapewniają równowagę w Europie. Zdaniem wielu ekspertów, ze względu na ogólne nastroje w Europie, w Berlinie i Paryżu brakuje nowych idei ukazujących perspektywy rozwojowe Unii Europejskiej na najbliższe lata.

Radzenie sobie z zagrożeniem tożsamości społecznej i osobistej – moderująca rola konstruktu Ja

Wydział Nauk Społecznych: Instytut Psychologiii

Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej

Przełom XX i XXI wieku jest okresem fundamentalnych przemian społeczno-gospodarczych i instytucjonalnych w Europie Środkowo-Wschodniej połączonych z przemianami demograficznymi. Przemiany te pociągają za sobą zmianę wielu paradygmatów w naukach przestrzenno-ekonomicznych i praktyce planistyczno-decyzyjnej. Stwierdzenie to odnosi się m.in. do procesu kurczenia się miast (urban shrinkage), tj. długookresowego spadku liczby ludności powiązanego z kryzysem lokalnej gospodarki i narastającymi problemami społecznymi. Proces ten, występujący wcześniej w niektórych miastach (najczęściej starych ośrodkach przemysłowych) Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych, przybrał po 1990 r. szczególnie duże rozmiary w postkomunistycznych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Pojawiają się zatem nowe wyzwania, dotyczące z jednej strony potrzeby identyfikacji skali, tempa, form kurczenia się miast i ich przestrzennego zróżnicowania, z drugiej strony – rewizji dotychczasowych polityk miejskich, ukierunkowanych najczęściej na paradygmat wzrostu. Te przesłanki powodują, że kurczące się miasta stają się przedmiotem wielu dyskusji naukowych i praktycznych oraz międzynarodowych projektów badawczych. Niniejsza publikacja jest pokłosiem jednego z takich projektów o akronimie CIRES (Cities Regrowing Smaller. Fostering Knowledge on Regeneration Strategies in Shrinking Cities across Europe - Propagowanie wiedzy na temat strategii regeneracji w kurczących się miastach Europy), realizowanego w ramach Akcji COST, tj. Europejskiego Programu Współpracy w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych. W projekcie tym, który zakończył się w 2013 r., uczestniczyli przedstawiciele wielu dyscyplin naukowych z 26 państw, w tym redaktor naukowy i autorzy kilku rozdziałów tej książki. Celem publikacji jest upowszechnienie wyników projektu CIRES w Polsce odniesionych przede wszystkim do regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Książka ta jest dziełem, w którego przygotowaniu brało udział 30 autorów z kraju i zagranicy. Zespół autorów wyraża przekonanie, że publikacja ta stanie się głosem w dyskusji na temat jednego z ważnych procesów określających obecną sytuację wielu miast Polski, Europy i świata.

Słowo wstępne: W obliczu nadchodzącej fali reform szkolnictwa wyższego w Polsce. Argumentacja i wizja wspierająca najważniejsze kierunki zmian

Polska zrobiła w obszarze reform w latach 2009-2011 pierwsze kroki w kierunku, na który patrzymy bardzo życzliwie. Jednak pierwsze kroki wymagają kroków kolejnych – bardziej stanowczych i bardziej skoordynowanych, opartych na fundamencie zmian już wprowadzanych w życie – którym będzie towarzyszyć przekonująca wizja przyszłości, a także adekwatne do skali przewidywanych zmian publiczne nakłady finansowe. Wizja jest niezbędna. Wspólnota akademicka, a przede wszystkim jej najmłodsze pokolenie, musi wiedzieć, na jakich podstawach ma budować swoją akademicką przyszłość i czy jest w stanie się w niej odnaleźć. Warto jasno powiedzieć, że z czasem pojawi się bardziej zróżnicowany system instytucji szkolnictwa wyższego, o różnych możliwościach i różnych zadaniach w różnych miejscach, realizujących różne misje i oferujących różne możliwości awansowe i finansowe. Warto powiedzieć, że niezbędne – ale i możliwe – będą pionowe migracje w ramach różnicującego się systemu w zależności od indywidualnych zdolności, umiejętności, pracowitości, a przede wszystkim mierzalnych osiągnięć naukowych. Należy także przypomnieć, że profesja akademicka nie daje równych szans wszystkim, ponieważ talenty naukowe w ramach wspólnoty akademickiej nie rozkładają się równo, ale z pewnością daje duże szanse najzdolniejszym; że w najlepszych ośrodkach naukowy wymiar kariery akademickiej, tak jak w świecie zachodnim, jest najważniejszy, a wszystkie pozostałe są tylko jego tłem; że z czasem wzorce pracy akademickiej i wzorce akademickich zarobków – w wybranych miejscach i dla wybranych grup badaczy – będą przypominać wzorce znane z najlepszych systemów zachodnich; i wreszcie, że w tych wybranych miejscach (zwanych uniwersytetami badawczymi czy flagowymi) uprawianie nauki nie będzie jednostkowym, częściowo niezrozumiałym i częściowo jedynie tolerowanym, hobby.