Hoogbegaafde leerlingen in school: van gedwongen onderpresteren naar ‘Optimaliserend Onderwijs’.

In deze keynote voor professionals uit onderwijs en jeugdzorg wordt aandacht besteed aan de volgende punten: 1. Voorbeelden: cognitief hoogbegaafde leerlingen 2. Begrip hoogbegaafd; leerpsychologische kenmerken 3. Leerlingverschillen bij intrede PO 4. Oorzaken onderpresteren cognitief hb leerlingen 5. Regulier onderwijs en leerlingproblemen 6. Noodaanpak en systeemmaatregelen 7. ‘Optimaliserend Onderwijs’ voor elke leerling 8. Multiniveau beleids- en schoolontwikkeling 9. Vragen en discussie 10. Referenties & repositories

Differential ability and attainment in language and arithmetic of Dutch primary school pupils.

Background. In pre-school and primary education pupils differ in many abilities and competences (‘giftedness’). Yet mainstream educational practice seems rather homogeneous in providing age-based or grade-class subject matter approaches. Aims. To clarify whether pupils scoring initially at high ability level do develop and attain differently at school with respect to language and arithmetic compared with pupils displaying other initial ability levels. To investigate whether specific individual, family or educational variables co-vary with the attainment of these different types of pupils in school. Samples. Data from the large-scale PRIMA cohort study including a total of 8258 grade 2 and 4 pupils from 438 primary schools in The Netherlands. Methods. Secondary analyses were carried out to construct gain scores for both language and arithmetic proficiency and a number of behavioural, attitudinal, family and educational characteristics. The pupils were grouped into different ability categories (highly able; able; above average; average and below). Further analyses used Pearson correlations and analyses of variance both between and within ability categories. Cross-validation was done by introducing a cohort of younger pupils in pre-school and grouping both cohorts into decile groups based on initial ability in language and arithmetic. Results. Highly able pupils generally decreased in attainment in both language and arithmetic, whereas pupils in average and below average groups improved their language and arithmetic scores. Only with highly able pupils were some educational characteristics correlated with the pupils’ development in achievement, behaviour and attitudes. Conclusions. Pre-school and primary education should better match pupils’ differences in abilities and competences from their start in pre-school to improve their functioning, learning processes and outcomes. Recommendations for educational improvement strategies are presented in closing.

Observatie van voorlichtingslessen seksuele diversiteit in het Voortgezet Onderwijs: een pilot onderzoek

Mooij, T., & Fettelaar, D. (2013). Observatie van voorlichtingslessen seksuele diversiteit in het Voortgezet Onderwijs: Een pilot onderzoek. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 52(6), 282-298.

Onderwijsdifferentiatie en leerlingproblemen in Nederland, 1916-2015: Review van probleemanalyses, onderzoeken en effecten van beleidsmaatregelen.

DOI: 10.5117/MEM2016.3.Mooi

Beginkenmerken en Pedagogisch-Didactische Kern Structuur®: Handleiding voor scholen en leerkrachten in het Primair Onderwijs

Kinderen worden in basisscholen veelal in leeftijdsgroepen ingedeeld. Er zijn dan steeds leerlingen die ten opzichte van leeftijdsgenoten heel goed of juist slecht presteren. Dit leidt bij deze 'relatief afwijkende leerlingen' tot demotivatie, gerichtheid op andere activiteiten, en 'onderpresteren'. In de hier voorgestane pedagogiek en didactiek wordt elk kind, per ontwikkelings- of competentiegebied, doorlopend en adequaat gesteund. Dit is ook conform de vigerende onderwijswetgeving. De praktische consequentie is dat het onderwijsaanbod in elke groep of klas steeds dient te zijn afgestemd op de werkelijke (begin)kenmerken van de aanwezige leerlingen. Vervolgens dient elk kind in school steeds iets boven het eigen niveau te kunnen spelen en leren, deels volgens eigen voorkeuren en eigen regulatie. Dit vereist voorbereide onderwijsleersituaties en een doorlopend helder inzicht in relevante diagnostische ontwikkelings- en leerniveaus alsmede in de individuele leerprocessen en -effecten. Praktische realisatie van deze eisen vraagt ten eerste om vaststelling van de beginkenmerken van leerlingen. Ten tweede dient het feitelijke speel- en leeraanbod te zijn georganiseerd in aansluiting op deze individuele beginkenmerken, in een meer flexibele vormgeving dan gebruikelijk. Deze twee onderwijsaspecten worden hier concreet uitgewerkt en ingevuld in het kader van een handleiding voor ontwikkelings- of design-based onderzoek dat samen met leerkrachten en management wordt uitgevoerd.