(Nie)obecna nauka. Strategie promocyjne polskich czasopism naukowych z zakresu nauk humanistycznych i społecznych

Publikacja powstała w ramach projektu „Współczesna polska humanistyka wobec wyzwań naukometrii” finansowanego ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, numer decyzji 0057/NPHR3/H11/82/2014

Postawy uczących się w dydaktyce języków obcych w ujęciu autonomizującym

Integracja europejska jest z pewnością zjawiskiem mającym obecnie największy wpływ na przemiany mentalne, społeczne i polityczne naszego społeczeństwa. Członkowstwo w Zjednoczonej Europie mobilizuje nas do porównań i weryfikacji dotychczasowych idei i sposobów wprowadzania ich w życie społeczne. Nauczanie języków obcych jest domeną, w której zmiany są szczególnie widoczne, gdyż to właśnie znajomość języków staje się podstawowym warunkiem uczestnictwa w komunikacji europejskiej i, co się z tym łączy, podstawowym wyzwaniem w edukacji młodych ludzi-członków zjednoczonej Europy. Nowe wyzwania wynikające z przemian ostatnich czasów odnoszą się do wielu aspektów w kształceniu językowym wpisującego się w szeroko pojętą edukację. Do najważniejszych zaliczyć można: realizację humanistycznego ideału wychowania i kształcenia, kładącego nacisk na otwartość wobec odmienności kulturowej, tolerancję i wychowanie w duchu demokracji, a także na prawo do odmienności i funkcjonowania każdego człowieka, przygotowanie i kształcenie ustawiczne nauczycieli języków obcych poprzez ujednolicenie tzw. standardów nauczania przy jednoczesnym respektowaniu indywidualnych celów nauki języków, podnoszenie jakości kształcenia językowego poprzez skoncentrowanie działań dydaktycznych na osobie ucznia, tworzeniu tożsamości (wielo)językowej, wdrażaniu do autonomii. (Z przedmowy)

Działalność polityczno-społeczna prof. Stefana Dąbrowskiego (1877-1947)

Wydział Historyczny: Instytut Historii

Demokratyzacja kultury współczesnej

Wydział Historyczny: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej

Współczesna Azja z perspektywy młodego badacza

Publikacja ta zawiera artykuły będące pokłosiem II Międzyuczelnianej Interdyscyplinarnej Konferencji "Współczesna Azja z perspektywy młodego badacza", która odbyła się dnia 31/05/2012 roku w Poznaniu. Została ona zorganizowana przez Sekcję Azjatycką „Satya” Studenckiego Koła Naukowego Etnologów im. Bronisława Piłsudskiego, działającego przy Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Gdyby nie hegemoniczna nauka europejska, a w tym wypadku geografia trudno byłoby znaleźć wspólną płaszczyznę, która potrafiłaby taką różnorodność włączyć w jakąś całość jaką jest kontynent azjatycki. Tych kilka artykułów odnoszących się do tak odmiennych społeczności łączy jedno - pasja badawcza młodych ludzi ukierunkowana na ten obszar świata. W trakcie konferencji poruszone zostały tak odmienne tematy, z tak wielu perspektyw, że wydaje się być trudnym odnalezienie jakichkolwiek wątków wspólnych. Bynajmniej w przedstawionych w poniższej publikacji tekstach możemy odnaleźć przewijające się wątki narracji postkolonialnej, które w sposób krytyczny analizują współczesne zjawiska narracji tworzonych w odniesieniu do rozmaitych praktyk kulturowych. Warto wymienić tu chociażby kwestię krzyżowań w filipińskiej Pampandze, czy obraz mieszkańców Chin tworzony w literaturze i filmie euro - amerykańskim. Drugim wątkiem obecnym w kilku tekstach jest problem wytwarzania dyskursów dających podstawy do generowania tożsamości podmiotowej. W tej tematyce pojawiają się zagadnienia związane z tworzeniem izraelskości, a także ukazana jest rola dyskursów religijnych jak Buddyzm i Burchanizm z tej perspektywy. W tym kontekście ciekawie przedstawiona została analiza funkcjonowania imigrantów pochodzących m.in. z Europy, Ameryki Północnej i Australii w Chinach. Wszystkie artykuły są zapewne wycinkiem badań jakie podejmują młodzi badacze w swoich wymagających wyrzeczeń dociekaniach poznawczych, dlatego oczekiwać należy w przyszłości twórczego rozwinięcia przedstawionych tu zagadnień.

Paradygmatyczny u(ś)cisk wychowania. Zarys koncepcji ujęcia paradygmatu nauki jako widowiska kulturowego

Celem artykułu jest zarys koncepcji paradygmatu nauki sprowadzonego do widowiska kulturowego. Zasadniczymi kontekstami dla naszych rozważań sa definicje paradygmatu podane przez T. S. Kuhna i Z. Kwiecińskiego. W nawiązaniu do nich zostanie wyłonionych siedem faz rozwoju/przekształceń paradygmatu, następnie sięgniemy do jego odniesień naukowych i mitycznych powiązanych z technologią, z różnymi formami i funkcjami rytuału oraz z procesem rytualizacji. W wyniku zebranych tutaj informacji dojdziemy do stanowiska, z którego może wynikać, że paradygmat nauki jest widowiskiem społeczno-kulturowym. Zestawione tutaj wnioski pozwolą nam przejść do przykładu związanego z wychowaniem, - z paradygmatem wychowania i wyjaśnić sobie, na czym polega – zgodnie z tytułem artykułu – różnica między uściskiem a uciskiem wychowania. Całość kończy podsumowanie, w którym omówimy związek technologii rytualizacji i polityczności z władzą oraz zestawię w punktach informacje na temat paradygmatu. (PS – w tytule u(ś)cisk można tłumaczyć: ucisk/uścisk)

Egzystencjalna autonomia człowieka a świat wartości duchowych według Lwa Tołstoja

Wydział Teologiczny

Słowo wstępne: W obliczu nadchodzącej fali reform szkolnictwa wyższego w Polsce. Argumentacja i wizja wspierająca najważniejsze kierunki zmian

Polska zrobiła w obszarze reform w latach 2009-2011 pierwsze kroki w kierunku, na który patrzymy bardzo życzliwie. Jednak pierwsze kroki wymagają kroków kolejnych – bardziej stanowczych i bardziej skoordynowanych, opartych na fundamencie zmian już wprowadzanych w życie – którym będzie towarzyszyć przekonująca wizja przyszłości, a także adekwatne do skali przewidywanych zmian publiczne nakłady finansowe. Wizja jest niezbędna. Wspólnota akademicka, a przede wszystkim jej najmłodsze pokolenie, musi wiedzieć, na jakich podstawach ma budować swoją akademicką przyszłość i czy jest w stanie się w niej odnaleźć. Warto jasno powiedzieć, że z czasem pojawi się bardziej zróżnicowany system instytucji szkolnictwa wyższego, o różnych możliwościach i różnych zadaniach w różnych miejscach, realizujących różne misje i oferujących różne możliwości awansowe i finansowe. Warto powiedzieć, że niezbędne – ale i możliwe – będą pionowe migracje w ramach różnicującego się systemu w zależności od indywidualnych zdolności, umiejętności, pracowitości, a przede wszystkim mierzalnych osiągnięć naukowych. Należy także przypomnieć, że profesja akademicka nie daje równych szans wszystkim, ponieważ talenty naukowe w ramach wspólnoty akademickiej nie rozkładają się równo, ale z pewnością daje duże szanse najzdolniejszym; że w najlepszych ośrodkach naukowy wymiar kariery akademickiej, tak jak w świecie zachodnim, jest najważniejszy, a wszystkie pozostałe są tylko jego tłem; że z czasem wzorce pracy akademickiej i wzorce akademickich zarobków – w wybranych miejscach i dla wybranych grup badaczy – będą przypominać wzorce znane z najlepszych systemów zachodnich; i wreszcie, że w tych wybranych miejscach (zwanych uniwersytetami badawczymi czy flagowymi) uprawianie nauki nie będzie jednostkowym, częściowo niezrozumiałym i częściowo jedynie tolerowanym, hobby.

Made in “Polish village” – modern ethno-design vs. traditional culture of Polish countryside

Tradycyjna polska wieś – kolorowa, wesoła, zintegrowana z naturą i rządząca się swoimi prawami to zbiorowy mit, odległy w czasie. To klasyczny temat wielu poszukiwań etnografi cznych – terenowych, naukowych opracowań i porównań. We współczesnym świecie mamy do czynienia jedynie z wybranymi elementami – tradycjami jeszcze żywymi lub przetworzonymi i dostosowanymi do wymogów współczesnego odbiorcy – turysty, ale także artysty i projektanta. Obecne zainteresowanie polską sztuką ludową i rzemiosłem to kolejna fala mody folkowej. Ten ogólnoeuropejski trend, poszukujący w kulturze egalitarnej natchnienia i inspiracji swój początek bierze w I połowie XIX wieku. W polskiej sztuce dekoracyjnej (wzornictwie przemysłowym) także nastąpił powrót do źródeł, a w ludowości i wiejskości doszukiwano się narodowego ducha, inspiracją dla polskich artystów był angielski Ruch Arts and Craft, a w ich projektach widoczne były echa fi lozofi i Johna Ruskina oraz Williama Morrisa m. in. odrzucających masową produkcję, mającą wg nich zły wpływ na jakość produkowanych przedmiotów, jednocześnie na piedestał wynoszących umiejętności rękodzielnicze i rzemieślnicze. Po okresie PRLu utożsamianym głównie z funkcjonowaniem Cepelii i sprowadzeniem produktów inspirowanych ludowością do roli masowych dekoracji, stanowiących często synonim kiczu, powróciła moda na polskie rękodzieło, tradycyjną sztukę ludową oraz na inspiracje wypływające z obserwowania wiejskiego stylu życia. Współczesne poszukiwania polskich twórców w obszarze tworzących w ramach nurtu zwanego etnodizajnem przebiegają dwutorowo. Z jednej strony to inspiracja tylko przejawami ludowości, jej konkretnymi wytworami, które stanowią głównie dekorację dla współczesnych rozwiązań formalnych i technologicznych. Jednak coraz silniejszy jest drugi nurt,starający się wniknąć głębiej, którego celem jest zrozumienie istoty tradycyjnej kultury ludowej polskiej wsi. To inspiracja wiejskim stylem życia, wraz z jego zaletami i wadami, to wreszcie inspiracja zmieniającym się krajobrazem kulturowym i poszukiwanie nowych rozwiązań, dzięki którym odbiorca zbliży się do natury. Projekty zaliczane do nurtu etnodizajnu cechuje przede wszystkim różnorodność wykorzystanych materiałów (tradycyjnych i nowoczesnych), sposób ich przetworzenia, zachowanie pierwotnej funkcji lub nadanie nowej. Większość tych projektów sytuuje się też w nurcie eko-artu, sztuki nawiązującej do natury, z wykorzystaniem ekologicznych materiałów. Jest więc etnodizajn XXI kontynuacją ideologii stworzonej już w wieku XIX – przeciwstawieniem dla przemysłu, technicyzacji i umasowienia. A dla współczesnego człowieka – miejskiego – może być etnodizajn powrotem do źródeł.