"My" i "oni", "swój" i "obcy". Bałkany XX wieku z perspektywy kolonialnej i postkolonialnej

W artykule został przeanalizowany dyskurs bałkański XX wieku z kolonialnego i postkolonialnego punktu widzenia. Pierwsza część przybliża geopolityczny stosunek do Bałkanów,The Balans in the Gaze of Western Travellers (2004) jako przykłady korygującego wobec istniejących dotychczas reprezentacji i wyobrażeń Bałkanów. skupia się jednak nie tylko na nazwie geograficznej Półwysep Bałkański, lecz przede wszystkim na figuratywnym i metaforycznym języku, bazującym na stereotypach i negatywnych „etykietkach” Bałkanów, takich jak: „beczka prochu”, obszar „zadawnionej nienawiści”, „zderzenie cywilizacji”, „strefa rozłamu”, europejskie „jądro ciemności”, „dzika Europa”, „jeszcze- nie” Europa. Ten stosunek opiera się na opozycji My-Oni z kolonialnego, punktu widzenia Zachodu. W drugiej części tekstu zostaje przeprowadzona analiza trzech utworów prozatorskich autorstwa wybitnych pisarzy z Bałkanów – chorwacki dyskurs literacki jest reprezentowany przez Miroslava Krležę w opowiadaniu W Dreźnie. Mister Wu San Pej interesuje się problemem serbsko-chorwackim (1924), serbski dyskurs przedstawia Ivo Andrić w opowiadaniu List z roku 1920 (1946), natomiast bośniacki – Nenad Veličković i jego powieść epistolarna Sahib. Impresje z depresji (2001). Te trzy dyskursy z różnych przełomowych dla Jugosławii okresów pokazują, że pisarze chętnie sięgali po figurę „Obcego”, by uwypuklić problemy związane z własną złożoną, często zwielokrotnioną tożsamością. Ostatnia część akcentuje nowe, postkolonialne podejście do problemu Bałkanów – uczestniczą w nim wybitni naukowcy pochodzący z tego regionu, którzy zrobili kariery w Europie Zachodniej i USA. W tej części zostają zaprezentowane trzy fundamentalne dla tego problemu książki – studium Marii Todorowej (Bułgarka) Imagining the Balkans (1997), monografia Vesny Bjelogrlić-Goldsworthy (Serbka) Inventing Ruritania: The Imperializm of the Imagination (1998) oraz antropologiczna książka Božidara Jezernika (Słoweniec) Wild Europe.

„Livre des merveilles”. Burgundzka wizja Orientu późnego średniowiecza w miniaturach manuskryptu fr. 2810 z Bibliothèque nationale de France

Wydział Historyczny: Instytut Historii Sztuki

Accents of Chopin anniversaries in territories annexed by Prussia

This article discusses the way in which the Chopin Year of 1910 was celebrated in Wielkopolska. It presents a script prepared in the nineteenth century and shows similarities with celebrations of Mickiewicz and other Polish heroes and artists. Invariably used in such commemorations was a “symbolic capital” that made it easier to create an intergenerational code, thereby disseminating knowledge of national culture and history. A significant role was played in 1910 by a centenary panel, which produced “Guidelines for popular Chopin celebrations” and also many occasional, popular materials. Chopin’s induction into the national pantheon involved the use of audio material (vocal and instrumental concerts), verbal material (articles, poems, lectures and brochures) and also a visual code (anniversary window stickers, tableaux vivants or tableaux illuminés). Illuminated pictures – recommended by a catalogue of slides produced in Poznań – stimulated the imagination of the masses and served as a guide through the composer’s life and work, and their impact was enhanced by a commentary. Most of the living pictures were probably inspired by Henryk Siemiradzki’s canvas Chopin grający na fortepianie w salonie księcia Radziwiłła [Chopin playing the piano in Prince Radziwiłł’s salon] and Józef Męcina Krzesz’s painting Ostatnie akordy Chopina [Chopin’s last chords]. This combination of codes made it possible to create a model adapted to the times and to the expectations of a mass audience. The Chopin anniversary, in which admiration was inseparably intertwined with manipulation, was a pretext for strengthening the national identity.

Autsajder literacki w niemieckiej i rosyjskiej prozie XIX-XI wieku. Badania narratologiczne

Wydział Neofilologii: Instytut Filologii Germańskiej

Płynna tożsamość? Identyfikacje Francuzów algierskiego pochodzenia w powieściach autobiograficznych

Wydział Nauk Społecznych

Zinstytucjonalizowane sieci współdziałania międzygminnego w Polsce

Podstawowym problemem badawczym rozprawy doktorskiej mgra Bartłomieja Kołsuta jest powstawanie i funkcjonowanie zinstytucjonalizowanych sieci współdziałania międzygminnego w Polsce. W pracy skoncentrowano się na realizacji pięciu najważniejszych celów poznawczych. Dotyczą one: 1. identyfikacji zinstytucjonalizowanych sieci współdziałania międzygminnego w Polsce według stanu na koniec 2014 roku, 2. typologii funkcjonalnej zidentyfikowanych sieci, 3. próby wyjaśnienia przyczyn powstawania sieci w okresie 1990-2014, 4. weryfikacji wybranych czynników usieciowienia gmin, 5. próby oceny przydatności wybranych teorii instytucjonalnych w wyjaśnianiu przyczyn powstawania i funkcjonowania sieci. W rozprawie wykorzystano szereg metod i technik badawczych, m. in. metodę analizy treści, statystyczne miary współzmienności (współczynnik phi Yule’a, iloraz szans, współczynnik korelacji liniowej Pearsona). W procesie identyfikacji sieci przeanalizowano ponad 2,5 tys. dokumentów i opracowań, korzystając przy tym z kilkudziesięciu, różnego rodzaju baz danych. Wyniki przeprowadzonych badań empirycznych pozwoliły także dokonać oceny przydatności teorii instytucjonalnych (m. in. instytucjonalizmu wyboru racjonalnego, instytucjonalizmu socjologicznego oraz instytucjonalizmu historycznego) w wyjaśnianiu przyczyn powstawania i funkcjonowania sieci. Zrealizowana rozprawa jest pierwszym tak kompleksowym i pogłębionym opracowaniem geograficznego wymiaru zinstytucjonalizowanej współpracy międzygminnej w Polsce.