Płynna tożsamość? Identyfikacje Francuzów algierskiego pochodzenia w powieściach autobiograficznych

Wydział Nauk Społecznych

W pracy podjęto studia socjologiczne nad zjawiskiem identyfikacji rozpatrywanej jako element tożsamości i definiowanej jako stwierdzenie o czyjejś przynależności do określonej kategorii społecznej. Przeprowadzone w pierwszej części rozważania teoretyczne pozwoliły na wyróżnienie w każdorazowo dokonywanej identyfikacji stałe elementy takie jak: podmiot identyfikujący i identyfikowany, sytuacja oraz nazwa i argument identyfikacji. Zaproponowane pojęcia, zwłaszcza nazwy i argumentu, zostały wykorzystane w badaniu empirycznym poświęconym Francuzom algierskiego pochodzenia. Autor pokazuje społecznie definiowane, choć zmienne i zależne od sytuacji, relacje między poczuciem przynależności dzieci imigrantów algierskich do kategorii Francuzów lub Algierczyków a identyfikacjami innego rodzaju: państwowymi i narodowymi okresu kolonialnego, współczesnymi identyfikacjami z rodziną i z religią, identyfikacjami z kategorią migrantów, z przestrzenią (przedmieścia) oraz z identyfikacjami klasowymi. Podstawowy materiał badawczy stanowiły literackie, nacechowane autobiograficznie teksty pisane prozą (powieści autobiograficzne). Wyniki przeprowadzonych analiz jakościowych i ilościowych (analiza treści) zostały skonfrontowane z wynikami innych badań przeprowadzonych w latach 90. i 2000., w tym z reprezentatywnymi dla populacji Francuzów algierskiego pochodzenia badaniami ankietowymi z 2008 r.

The dissertation is a sociological study of the phenomenon of identification. It is considered here as an element of identity and defined as a statement about one’s membership of a particular social category. Theoretical considerations carried out in the first part of the dissertation allowed to indicate the elements of every identification: the identifying subject, the identified subject, the situation, the name of identification and the argument of identification. Proposed concepts, especially the concept of the name and of the argument, has been used in empirical research devoted to the French of Algerian descent (FAD). The author describes the socially defined, variable and dependent upon the situation relationships between FAD’s national (French or Algerian) identifications and identifications of another kind: the identifications inherited from the colonial period, modern family and religion identifications, identifications connected with the category of migrants, with the space (suburbs of a city) and with the social class. Basic research material were literary texts containing autobiographical content (autobiographical novels). The results of the qualitative and quantitative content analysis were compared with the results of other studies carried out in the 1990s and 2000s, including the qualitative data from the representative survey conducted in France in 2008.