Det individuella möter det kollektiva. Självbiografiskt stoff i barndomsskildringar från det svenska folkhemmet

The subject of the article are autobiographical threads present in Swedish stories about childhood and adolescence published after 1986 that form part of the narrative pertaining to the origins, evolution and decline of the Swedish welfare state (folkhemmet). With reference to such concepts as autobiographical pact, autobiographical novel and auto-fiction, the author discusses the various ways six contemporary Swedish writers (PC Jersild, Kjell Johansson, Susanna Alakoski, Jonas Gardell and Lena Andersson) use their biographies. Special focus is given to the notion of how a cogitation upon individual fate becomes universal when placed in a social context. Another problem analysed by the author is the significance of autobiographical threads for building relationships between the writer and the reader and for the reception of a literary text.

Trójpłaszczyznowa Szachownica. Segmentacja „Wielkiej Polityki” w rozważaniach Josepha Nye’a

Autor książki: Wielka szachownica. Cele polityki amerykańskiej (Warszawa 1998) postrzega stosunki wzajemne pośród uczestników areny międzynarodowej jako wielką szachownicę, na której toczy się pomiędzy nimi „Wielka Polityka” (gra). Sytuacja światowa rozgrywa się, według niego, na jednej szachownicy (arenie międzynarodowej), a uczestnicy „gry” zajmują pozycje pionków. Jest to, więc swoista partia szachów, gdzie silniejszy zdobywa prestiż, pieniądze i władzę, natomiast słabszy przegrywa wszystko, osiągając marginalne znaczenie na globalnej szachownicy. Z kolei J. Nye eksponuje trzy płaszczyzny tej samej szachownicy, a mianowicie: potęgę militarną, gospodarczą oraz „miękkie środki oddziaływania politycznego”, wokół których toczy się polityka międzynarodowa. Jego trylogia poświęcona postrzeganiu potęgi państw powinna być lekturą obowiązkową, skierowaną przede wszystkim do polityków i mężów stanu, z przesłaniem, aby wskazane przez autora czynniki siły stosowali w praktyce, co pomoże im lepiej władać państwem. Jest to także książka przeznaczona dla wszystkich zainteresowanych polityką i jej zagadnieniami związanymi z percepcją potęgi. W niniejszej rozprawie naukowej skoncentrowałam się na trzech najważniejszych książkach J. Nye’a, stanowiących analizę atrybutów potęgi i wyjaśniających jej znaczenie. Są to: Bound to Lead. The Changing Nature of American Power (New York 1991), The Paradox of American Power. Why the World’s Only Superpower Can’t Go It Alone (Oxford 2002) oraz Soft Power. The Means to Success in World Politics (New York 2004; wyd. polskie: Soft Power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej, Warszawa 2007). Stanowią one podstawę do zrozumienia percepcji pojęcia potęgi Stanów Zjednoczonych. Choć autora zajmują także kwestie innych państw, to jednak właśnie mocarstwowość USA jako najpotężniejszego kraju na świecie, posiadającego wszelkie czynniki wzmacniające jego potęgę (władzę), stanowi podstawę rozważań J. Nye’a.

„Wielka gra” w rozważaniach Josepha Nye’a

W artykule dokonana została analiza percepcji potęgi amerykańskiej wg Josepha Nye’a. Przyrównuje on glob ziemski do Globalnej Szachownicy, na której ma miejsce Wielka Gra, pomiędzy jej uczestnikami. Owa gra toczy się na trzech równoległych płaszczyznach: sektorze siły militarnej, potencjale ekonomicznym oraz „miękkiej sile”. Te trzy sektory tworzą smart power, czyli rozważną potęgę. Zatem każde państwo, jak również pozapaństwowi uczestnicy stosunków międzynarodowych, posiada te trzy zasoby. Jednakże, można ich używać w przeróżny sposób, często nadużywając siły militarnej, kosztem „miękkiego oddziaływania politycznego”. Nie prowadzi to do rozważnej siły, a więc również nie zwiększa bezpieczeństwa na arenie międzynarodowej.

Dziecko przedszkolne i wczesnoszkolne wobec literatury i sztuki. Programy, praktyki, propozycje

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej

Piechota na wschodnim teatrze działań wojny secesyjnej

Wydział Historyczny