Religijno-filozoficzne konteksty narracji apokryficznych w kulturze współczesnej

Wydział Nauk Społecznych: Instytut Kulturoznawstwa

Dysertacja stanowi analizę literackich i filozoficznych narracji apokryficznych. Bazę materiałową stanowią dwie powieści – Ostatnie kuszenie Chrystusa Nikosa Kazantzakisa i Ewangelia według Jezusa Chrystusa José Saramago oraz „apokryfy” Leszka Kołakowskiego i Andrzeja Grzegorczyka. Punktem wyjścia dla rozważań jest próba zdefiniowania pojęcia „narracji apokryficznych”, oparta na relacji zależności między tradycyjnym apokryfem a narracją rozumianą literaturoznawczo i filozoficznie. Badanie roli, jaką wspomniane narracje apokryficzne odgrywają w kulturze współczesnej bazuje na rozpoznaniu religijnych i filozoficznych kontekstów ich powstawania (sekularyzacja, konflikt rozumu i wiary, kryzys metafizyki, upadek wielkich narracji).

The dissertation is an analysis of literary and philosophical apocryphal narrations. The analysed material includes a few texts by Leszek Kołakowski and Andrzej Grzegorczyk and two novels – The Last Temptation of Christ by Nikos Kazantzakis and The Gospel According to Jesus Christ by José Saramago. The introduction to the subject is based on the definitions of the traditional apocrypha and narration (which is understood not only as a literary term, but as a philosophical idea as well). The dissertation presents different religious and philosophical contexts (like secularization, the conflict between reason and faith, the crisis of metaphysics, the fall of the so called Great Narrations) so that the role of the apocryphal narrations in modern culture could be properly described.