Osobliwości środkowoeuropejskiej przestrzeni literackiej: ironiczni moraliści i ludyczni myśliciele

Autorka, stawiając pytanie o zasadność pojęcia Europy Środkowej, przypomina historię różnic poglądowych pomiędzy czeskimi a polskimi uczonymi na temat (nie)istnienia wspólnoty na tym terytorium: ci pierwsi w XIX wieku głosili ideę panslawizmu, w 30-tych latach XX wieku potrzebę syntezy kultur i literatur słowiańskich, a po II wojnie światowej przeciwstawiali słowiańskość Zachodowi, co wywoływało krytykę tych drugich. Stąd wynika odmienne rozumienie obszaru środkowoeuropejskiego – w Czechach przeważnie lokowanego w granicach Austro-Węgier, zaś w Polsce pojmowanego znacznie szerzej. Natomiast pewnego rodzaju spójny wyróżnik Europy Środkowej można znaleźć w literaturze, przytaczany bywa szczególnie gatunek powieści (np. Kafki, Haška, Musila, Gombrowicza), poprzedzony – jak przypomina autorka – polską gawędą i popularnym w Polsce szkicem fizjologicznym. Zawarty w nich element humoru, przeszedł w stadium satyry, a następnie groteski, tworząc dzięki temu niepowtarzalny odcień humoru środkowoeuropejskiego, często określanego jako drugi wyróżnik omawianego terytorium. Zdaniem autorki, środkowoeuropejska specyfika ściśle związana jest z kodem euroatlantyckim, a w tym właśnie kontekście zawsze powinna być rozpatrywana.

Pan-Slavism, its history and ideology.

Bibliography: p. 339-348.

The M. P. for Russia;

Appendix A: The traditional policy of Russia (from "Russia and England", 1880) vol. II, p. 457-470; Appendix B: A nation's protest against war (from the "Northern echo" of January 17, 1878) vol. II, p. 471-475.

Slavi︠a︡nstvo v russkoĭ zhurnalistiki︠e︡, 1896-1914 gg.; ukazatelʹ stateĭ.

Mode of access: Internet.

Slavi︠a︡nstvo i mir budushchago; poslanie slavi︠a︡nam s beregov Dunai︠a︡ Li︠u︡devita Shtura.

Translation of Das Slawenthum und die Welt der Zukunft.

L'Europe devant Constantinople.

Reprinted from La revue de Paris and other French periodicals.

Deutschland, Polen, und die russische gefahr,

Mode of access: Internet.

Sochinenīi͡a. 1860-1886. Moskva, Tip. M. G. Volchaninova, 1886-1887.

Photocopy (on double leaves)

Moi zamietki : s prilozheniem statei "Dva miesiatsa v Pragie" e "Biachesdav ganka"

Mode of access: Internet.

Slavi͡anstvo i mir budushchago;

Mode of access: Internet.

Russkai͡a︡ panslavistskai͡a︡ politika na pravoslavnom Vostoki͡e︡ i v Rossīi /

Photocopy. Ann Arbor, Mich. : University Microfilms International,1981. -- 23 cm.

Russia under Alexander III. and in the preceding period;

Mode of access: Internet.

Nasze stanowisko wobec wystawy wszechsłowianskiej w Petersburgu. Odbitka ze "Słowa Polskiego."

Mode of access: Internet.