Utrata bezpieczeństwa żywnościowego jako źródło wewnętrznych konfliktów zbrojnych w Darfurze

Zgodnie z definicją wypracowaną w ramach ONZ, bezpieczeństwo żywnościowe istnieje gdy ludzie mają nieprzerwanie zapewniony „fizyczny i ekonomiczny dostęp do wystarczającej, bezpiecznej i bogatej w składniki odżywcze żywności”. Artykuł wyjaśnia kształtowanie się koncepcji bezpieczeństwa żywnościowego oraz wyodrębnienie jego trzech wymiarów – tj. międzynarodowego, narodowego i odnoszącego się do gospodarstwa domowego. Celem jest analiza międzyplemiennych konfliktów i wojny domowej w Darfurze w kontekście rywalizacji o zasoby zapewniające bezpieczeństwo żywnościowe mieszkańcom tej sudańskiej prowincji.

Rorty's Elective Affinities. The New Pragmatism and Postmodern Thought

The present book is devoted to "European connections of Richard Rorty's neopragmatism". The theme, chosen carefully and intentionally, is supposed to show the motivation behind the writing of the present work, as well as to show its intended extent. Let us consider briefly the first three parts of the theme, to enlighten a little our intentions. "European" is perhaps the most important description for it was precisely that thread that was most important to me, being the only context seriously taken into account, as I assumed right from the start that I would not be writing about rather more widely unknown to me - and much less fascinating (even to Rorty, the hero of the story) from my own, traditional, Continental philosophical perspective - American analytic philosophy. So accordingly I have almost totally skipped "American" connections (to use the distinction I need here) of Rorty's philosophy, that is to say, firstly, a years-long work within analytic philosophy, secondly struggles with it on its own grounds, and finally attempts to use classical American, mainly Deweyan, pragmatism for his own needs and numerous polemics associated with it - the questions that are far away from my interests and that arise limited interest among reading and writing philosophical audience in Poland, and perhaps also among Continental philosophers. It did not seem possible to me to write a book on Rorty in his American connections for they are insufficiently known to me, demanding knowledge of both post-war American analytic philosophy as well as pragmatism of its father-founders. I could see, setting to work on Richard Rorty, that a book on his American connections (leaving aside the issue that it would not be a philosophical problem but rather, let us say, the one of writing a monograph) written by a Polish philosopher in Poland and then in the USA was not a stimulating intellectual challenge but rather a thankless working task. Besides, having spent much time on Rorty's philosophy, writing extensively about him and translating his works, I already knew that the "Continental" context was extremely important to his neopragmatism, and that thinking about it could be relatively prolific (as opposed to the context potentially given by American philosophy).

Medici del corpo contro terapeuti della parola: una riflessione su medicina e sofistica

The aim of the present paper is to investigate the connection between ancient medicine and sophistry at the end of 5th century B.C. Beginning with analyses of some passages from the De vetere medicina (VM), De natura hominis (NH) and De arte, the article identifies many similarities between these treatises, on the one hand, and the sophistic doctrines, on the other: these concern primarily perceptual/intellectual knowledge and the interaction between reality, knowledge and language. Among the Sophists, Gorgias was particularly followed and imitated, as he was admired not only for his tremendous rhetorical skills, but also for his philosophically significant work On not being, which probably influenced various discussions in the Hippocratic treatises. However, if Gorgias argues in favor of language as dynastēs megas, the authors of VM, NH and De arte consider knowledge to be far more relevant and reliable than logos. These Hippocratic treatises criticize the philosophical thesis and the resulting kind of reductionism. Above all they defend the supremacy of medicine over any other art. By using the same argumentative and rhetorical strategies that were employed by Gorgias, these treatises reverse the thought of those Sophists who exalted only the technē tōn logōn.

Archipelag Senkaku. Źródło napięć na Morzu Wschodniochińskim

The article analyzes the question of Senkaku islands dispute between Japan, China and Taiwan. The aim of the text is to present how the dispute has affected Japan-China bilateral relations. At first, the paper focuses on characterization: the subject of dispute, claims of countries, its course and an international aspect. The second part considers: the incident in September 2010 and its consequences, the dispute effects and prosperities of its regulations. The relations between China and Japan are very complicated. The Senkaku Islands dispute and 2010 incident are presently one of the most important reasons for disagreement.

W stronę estetyki egzystencji: Michel Foucault

„Dziś jego postawa zapiera dech. Dać żyjącym exempla...”, powiada Paul Veyne w eseju Ostatni Foucault i jego moralność, i powiada tak o Foucault, ale gdy się nad tym zastanowić, w tradycji filozoficznej można odnaleźć cały ciąg postaci, które w pewnych okresach życia pragnęły jednego - właśnie chciały „dać żyjącym exempla”. Takim przykładem wśród jeszcze nie piszących filozofów mógłby być Sokrates. Tacy byli cynicy, a zwłaszcza bodaj najgłośniejszy z nich, Diogenes. Tacy wreszcie byli i stary Kant, i stary Nietzsche. Ich życie i ostatnie dzieła to często swoiste podręczniki życia, jednak nie tyle zobowiązujące powszechnością i obiektywnością wypowiadanych twierdzeń, co raczej przekonujące subiektywnością i jednostkowością przykładu. Każdy z nich, na swój sposób, dawał przykład jako filozof. Filozofował, dając przykład — swoim życiem, swoim dziełem. Czasami i jednym, i drugim. Istnieje grono filozofów, których życie było niezwykle blisko związane z działalnością filozoficzną, u których często trudno oddzielić filozofię od życia, u których konstytuuje się (Foucaulta) „ethos, filozoficzny sposób życia.” Sokrates, który nie ucieka przed sądem, choć może, i nie unika śmierci, choć może; Diogenes, kochany przez Ateńczyków skandalista, o którym Żywoty i poglądy słynnych filozofów powiadają, że „w byle jakim miejscu załatwiał wszystkie swoje sprawy”; Kant, który przez całe życie wstaje dokładnie o 4:55 na hasło swojego sługi, Lampego, Es ist Zeit, Herr Professor! i którego przechadzki po Królewcu mogą zastępować wskazania zegara; Nietzsche kończący w Turynie Ecce homo, jakby w przewidywaniu zbliżającej się katastrofy; i wreszcie umierający na AIDS i gorączkowo poprawiający na szpitalnym łóżku ostatnie dwa tomy Historii seksualności Michel Foucault (pytanie o splot jego własnego życia z ostatnim fragmentem jego dzieła jest pytaniem niezwykle trudnym, a odpowiedzi nie są jednoznaczne). Można by powiedzieć, iż każdy z nich pragnął wzmocnić swoją filozofię przykładem swojego życia. Asceza Kanta jest przecież nieodłączna od jego etyki, „troska o siebie” Foucaulta jest nieodłączna od jego „estetyki egzystencji”, śmierć Sokratesa i Nietzschego odejście od świadomego życia jedynie wzmacniają moc ich filozoficznych i etycznych wyborów (można by wręcz zastanawiać się, co stałoby się z Sokratesa „przykładem”, gdyby zdecydował się na ucieczkę z Aten, podobnie z myślą Nietzschego, gdyby, jak Hegel pod koniec życia, jedynie grał w karty...). Kant w trzeciej części Sporu fakultetów, Nietzsche w Ecce homo, Foucault w ostatnich częściach Historii seksualności (i pracach ją dopełniających), poza wszystkim innym, dają siebie za przykład: nie tyle od razu i po prostu wart naśladowania, lecz właśnie na początek jedynie wart przemyślenia. Paradoksalnie, to właśnie w ostatniej pracy Kanta i ostatniej pracy Nietzschego ich życie splata się z dziełem w jeden węzeł, to książki pisane własną krwią (jak powiedziałby Bataille, uważny czytelnik Nietzschego), własnym życiem.

Spis treści

IV

Bezpieczeństwo państwa w Unii Europejskiej na przykładzie Polski. Analiza realistyczna i państwowo-centryczna

Poszukiwanie uniwersalnej definicji bezpieczeństwa Polski w niestabilnym systemie Unii Europejskiej opiera się głównie na odnalezieniu się w roli gracza i aktora, który jako samodzielny podmiot bierze aktywny udział w wielowymiarowym unijnym systemie negocjacji i przetargów (brokering between different interests). Polska musi mieć przygotowany swój program działania w UE o charakterze strategicznym i taktycznym włączając w niego państwo-centryczne priorytety horyzontalne i sektorowe, zarówno antykryzysowe jak i antagonistyczne i dysfunkcjonalne. Wymaga to perfekcyjnego przygotowania wykształconego zespołu ludzi zajmujących się bezpieczeństwem. Konieczne są bardzo wysokie umiejętności organizacyjne i wysoki stopień znajomości sposobu funkcjonowania państw w relacjach do całości i poszczególnych elementów UE. Wszystko to sprowadza się do konieczności wypracowywania specyficznego modus operandi polskiego bezpieczeństwa, na który poza znanymi już regułami i procedurami składa się ich interwencyjne zaplecze instytucjonalno-administracyjne oraz logistyczno-techniczne. Polska musi też posiąść zdolność do adaptacji do otaczającego świata (Europy) poprzez poszerzanie bazy funkcjonowania systemu integracyjnego. Wiąże się to bezpośrednio z dostosowywaniem do permanentnej zmiany w Unii Europejskiej i globalnym otoczeniu. Adaptacja jest również istotna z punktu widzenia potrzeby stabilizowania systemu. Pozwala neutralizować wszelkie próby zakłóceń funkcjonalnych jej struktury, pozycji i zbioru kompetencji. Adaptację powinna uzupełniać realistyczna innowacyjność i misyjność Polski widoczna przez wprowadzanie do środowiska (otoczenia) nowych reguł i mechanizmów bezpieczeństwa. Innowacyjność wiąże się z inicjowaniem nowego stylu/sposobu myślenia o bezpieczeństwie, a w związku z tym z nowatorstwem w zakresie wielopoziomowego (wieloprzestrzennego) ujmowania bezpieczeństwa. Na tak rozumiane bezpieczeństwo państwa składa się nie tylko zdolność obronna (militarna), ale także siła gospodarki oraz zasoby, którym Polska powinna dysponować. Misyjność sprowadza się natomiast do promowania i propagowania wartości przypisanych państwu narodowemu - niezapisanych w unijnych traktatach takich jak potęga, racja stanu i niepodległość.

Analysis and Assessment of Conclusions in the White Book regarding Threats and Challenges in EU Common Security and Defence Policy

Among the many issues that were raised in the White Book on National Security of the Republic of Poland (WBNSRP), there were also those related to the functioning of a Common Security and Defence Policy (CSDP). Its importance for the security of Poland was indicated, as well as the need on the part of EU Member States to broaden collaboration in the sphere of security and defence. The key problems occurring in the context of CSDP were also emphasised and their causes indicated. The aim of the article is to present the factors responsible for the weakening of CSDP effectiveness, ones taken into account in the White Book, and subsequently to present a Framework for their analysis in the light of further scholarship.

Rola wojsk specjalnych w systemie obronnym RP

Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad wojska specjalne stały się ważnym elementem systemów obronnych wielu państw, wnosząc istotny wkład w prowadzone operacje wojskowe, oraz ogólny potencjał realizacji stawianych przed nimi zadań. Wynika to z unikalnych zdolności tego rodzaju wojsk, czyniących je szczególnie użytecznymi we współczesnym środowisku bezpieczeństwa międzynarodowego. Czynniki te zadecydowały również o daleko idącej ewolucji i dynamicznym rozwoju polskich Wojsk Specjalnych. Celem artykułu jest analiza użyteczności jednostek specjalnych dla realizacji zasadniczych misji Sil Zbrojnych RP (zapisanych w Strategii Obronności RP) oraz prezentacja perspektyw ich dalszego rozwoju (przez pryzmat szans, wyzwań, ryzyk i zagrożeń).

Obwód Kaliningradzki a bezpieczeństwo Polski

Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej (FR) odgrywa istotną rolę dla bezpieczeństwa Polski, Litwy oraz państw regionu Morza Bałtyckiego. Ten najbardziej na zachód wysunięty obszar Rosji otoczony jest państwami UE i NATO i nie posiada bezpośredniej styczności z FR. Na obszarze obwodu zgromadzone są pokaźne siły zbrojne, w tym wyrzutnie rakiet średniego i dalekiego zasięgu, które mogą być uzbrojone w głowice atomowe. Władze w Moskwie traktują potencjał wojskowy zgromadzony w obwodzie jako element nacisku na opinię publiczną, tak by zniechęcić władze RP do budowy na terytorium Polski amerykańskiej tarczy antyrakietowej.

Polityka ochrony cyberprzestrzeni RP

Celem niniejszego opracowania jest analiza założeń polityki ochrony cyberprzestrzeni RP zaprezentowanych w dokumencie zatytułowanym Polityka ochrony cyberprzestrzeni Rzeczypospolitej Polskiej, zaprezentowanym w 2013 r. przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji i Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Artykuł poddaje analizie postulaty i wytyczne tam zamieszczone, jak również konfrontuje te założenia z elementami systemu ochrony cyberprzestrzeni RP. Zgodzić należy się z twórcami tej strategii, iż zapewnienie stanu pełnego bezpieczeństwa teleinformatycznego, jest niemożliwe. Można mówić jedynie osiągnięciu pewnego, akceptowalnego jego poziomu. Wydaje się, że do osiągnięcia tego celu, powinna w znaczącym stopniu przyczynić się realizacja priorytetów polityki ochrony cyberprzestrzeni RP, a wśród nich w szczególności określenie kompetencji podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo cyberprzestrzeni, stworzenie i realizacja spójnego dla wszystkich podmiotów administracji rządowej systemu zarządzania bezpieczeństwem cyberprzestrzeni oraz ustanowienie wytycznych w tym zakresie dla podmiotów niepublicznych, stworzenie trwałego systemu koordynacji i wymiany informacji pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo cyberprzestrzeni i użytkownikami cyberprzestrzeni, zwiększenie świadomości użytkowników cyberprzestrzeni w zakresie metod i środków bezpieczeństwa.

Information Security as Exemplified by Clandestine Collaboration and Influence Exerted by the Polish Internal Security Agency Officers on Journalists - De Lege Lata and De Lege Ferenda Regulations

The text addresses the issue of information security as exemplified by clandestine collaboration and the influence exerted by the Internal Security Agency officers upon journalists. The texts analyzes the de lege lata regulations as well as the de lege ferenda ones. As for the former, the penal provisions of the Act, that is Articles 153b–153d (Chapter 10a) are applicable, whereas as for the latter, the applicable regulations are the 2013 Bill Articles numbered 197-199 (Chapter 10). In both the 2002 Act on the Internal Security Agency and Foreign Intelligence Agency as well as in the 2013 draft Bill of the Internal Security Agency, the legislator penalizes the employment by the officers of the information acquired while fulfilling or in connection with official duties for the purpose of affecting the operation of public authority bodies, entrepreneurs or broadcasters, editors-in-chief, journalists and persons conducting publishing activity. Also, the text analyzes regulations concerned with the penalization of clandestine collaboration engaged in by ABW officers with a broadcaster, editor-in-chief, a journalist and a person conducting publishing activity.

Polityka informacyjna administracji publicznej w sytuacjach kryzysowych

Administracja publiczna, ze względu na swoją istotę (służbę), musi spełniać oczekiwania społeczne, stąd oprócz modernizacji zasobów, reorganizacji należy także modyfikować jej mentalność. Inaczej bez systematycznego dostosowywania się do jakże dynamicznej rzeczywistości zawiedzie i przeistoczy się w dysfunkcjonalną strukturę. W społeczeństwie ryzyka, w społeczeństwie informacyjnym, a takim niewątpliwie jesteśmy, newralgicznym elementem, szczególnie w sytuacjach kryzysowych, stała się polityka informacyjna. Warto zatem scharakteryzować jej istotę i wpływ na otoczenie, by następnie podmiotom zainteresowanym bezpieczeństwem przedstawić dostosowawcze rekomendacje o kluczowym znaczeniu. Należy pamiętać, że zdecydowana większość społeczeństwa ocenia rzeczywistość na podstawie wyrywkowych informacji z mass mediów, niż na szczegółowej analizie działalności administracji publicznej.

Wykorzystanie gier decyzyjnych/symulacyjnych w naukach społecznych. Wybrane problemy

Treścią publikacji jest przedstawienie wybranych problemów prognozowania w naukach społecznych. W artykule skoncentrowano się na metodzie gier decyzyjnych/symulacyjnych, które – zwłaszcza wraz z rozwojem teorii gier oraz komputerów – są coraz częściej wykorzystywane w wielu dziedzinach. Na wybranych przykładach gier decyzyjnych/symulacyjnych – Poznań International Model United Nations 2013/POZiMUN; S.E.N.S.E. a także gry sieciowej EVE Online – wskazano jak ważne są takie ćwiczenia, by móc precyzyjniej przewidywać przyszłość. Zwrócono także szczególną uwagę na kwestię przypadku oraz czynników zakłócających, które mogą destabilizować proces przewidywania. Poruszono ponadto problem podejmowania decyzji w aspekcie klasycznej oraz kwantowej logiki.