Rola Francji i Niemiec w procesie integracji europejskiej w latach 1992-2007

Francja i Niemcy przez stulecia walczyły o zdobycie władzy i przejęcie wpływów na kontynencie europejskim i traktowały siebie nawzajem jako największe zagrożenie. Jednak tragiczna pierwsza połowa XX wieku przyniosła z jednej strony pragnienie zapewnienia, iż okropności wojny już nigdy się nie powtórzą, a z drugiej strony poczucie, że nieodzowna jest zmiana dwustronnych stosunków panujących między Berlinem a Paryżem. Konieczność stworzenia przestrzeni wolności i współpracy doprowadziła niegdysiejszych wrogów do stworzenia idei integracji najważniejszych części gospodarki. Pomysł zjednoczenia krajów Europy Zachodniej przekształcił się w kolejnych latach w symbol zaangażowania francusko-niemieckiego. Dwie republiki stały się rdzeniem europejskiej współpracy i spiritus movens zmian politycznych, ekonomicznych i instytucjonalnych w powojennej Europie. Po upadku komunizmu w 1989 roku ich rola zyskała nowy wymiar w odmiennych warunkach geopolitycznych - od momentu podpisania Traktatu z Maastricht w 1992 roku francusko-niemiecki duet powiększył swe znaczenie i wpływ na politykę nowej Unii Europejskiej. Realizacja zapisów Traktatu z Maastricht i kolejnych dokumentów, w tym Traktatu z Lizbony, koncentracja na kwestiach reform instytucjonalnych, jak również przygotowania do wschodniego rozszerzenia UE mogą być rozpatrywane jedynie w odniesieniu do wspólnych działań prowadzonych przez nadreński tandem. Realizacja trzech filarów integracji: współpracy w wymiarze ekonomicznym i społecznym, wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, jak również współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych, podkreślają znaczenie couple franco-allemand i zwracają uwagę na rolę lidera, jaką Paryż i Berlin odgrywają w dziedzinie integracji.

Słowo wstępne: W obliczu nadchodzącej fali reform szkolnictwa wyższego w Polsce. Argumentacja i wizja wspierająca najważniejsze kierunki zmian

Polska zrobiła w obszarze reform w latach 2009-2011 pierwsze kroki w kierunku, na który patrzymy bardzo życzliwie. Jednak pierwsze kroki wymagają kroków kolejnych – bardziej stanowczych i bardziej skoordynowanych, opartych na fundamencie zmian już wprowadzanych w życie – którym będzie towarzyszyć przekonująca wizja przyszłości, a także adekwatne do skali przewidywanych zmian publiczne nakłady finansowe. Wizja jest niezbędna. Wspólnota akademicka, a przede wszystkim jej najmłodsze pokolenie, musi wiedzieć, na jakich podstawach ma budować swoją akademicką przyszłość i czy jest w stanie się w niej odnaleźć. Warto jasno powiedzieć, że z czasem pojawi się bardziej zróżnicowany system instytucji szkolnictwa wyższego, o różnych możliwościach i różnych zadaniach w różnych miejscach, realizujących różne misje i oferujących różne możliwości awansowe i finansowe. Warto powiedzieć, że niezbędne – ale i możliwe – będą pionowe migracje w ramach różnicującego się systemu w zależności od indywidualnych zdolności, umiejętności, pracowitości, a przede wszystkim mierzalnych osiągnięć naukowych. Należy także przypomnieć, że profesja akademicka nie daje równych szans wszystkim, ponieważ talenty naukowe w ramach wspólnoty akademickiej nie rozkładają się równo, ale z pewnością daje duże szanse najzdolniejszym; że w najlepszych ośrodkach naukowy wymiar kariery akademickiej, tak jak w świecie zachodnim, jest najważniejszy, a wszystkie pozostałe są tylko jego tłem; że z czasem wzorce pracy akademickiej i wzorce akademickich zarobków – w wybranych miejscach i dla wybranych grup badaczy – będą przypominać wzorce znane z najlepszych systemów zachodnich; i wreszcie, że w tych wybranych miejscach (zwanych uniwersytetami badawczymi czy flagowymi) uprawianie nauki nie będzie jednostkowym, częściowo niezrozumiałym i częściowo jedynie tolerowanym, hobby.