Rola Francji i Niemiec w procesie integracji europejskiej w latach 1992-2007

Francja i Niemcy przez stulecia walczyły o zdobycie władzy i przejęcie wpływów na kontynencie europejskim i traktowały siebie nawzajem jako największe zagrożenie. Jednak tragiczna pierwsza połowa XX wieku przyniosła z jednej strony pragnienie zapewnienia, iż okropności wojny już nigdy się nie powtórzą, a z drugiej strony poczucie, że nieodzowna jest zmiana dwustronnych stosunków panujących między Berlinem a Paryżem. Konieczność stworzenia przestrzeni wolności i współpracy doprowadziła niegdysiejszych wrogów do stworzenia idei integracji najważniejszych części gospodarki. Pomysł zjednoczenia krajów Europy Zachodniej przekształcił się w kolejnych latach w symbol zaangażowania francusko-niemieckiego. Dwie republiki stały się rdzeniem europejskiej współpracy i spiritus movens zmian politycznych, ekonomicznych i instytucjonalnych w powojennej Europie. Po upadku komunizmu w 1989 roku ich rola zyskała nowy wymiar w odmiennych warunkach geopolitycznych - od momentu podpisania Traktatu z Maastricht w 1992 roku francusko-niemiecki duet powiększył swe znaczenie i wpływ na politykę nowej Unii Europejskiej. Realizacja zapisów Traktatu z Maastricht i kolejnych dokumentów, w tym Traktatu z Lizbony, koncentracja na kwestiach reform instytucjonalnych, jak również przygotowania do wschodniego rozszerzenia UE mogą być rozpatrywane jedynie w odniesieniu do wspólnych działań prowadzonych przez nadreński tandem. Realizacja trzech filarów integracji: współpracy w wymiarze ekonomicznym i społecznym, wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, jak również współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych, podkreślają znaczenie couple franco-allemand i zwracają uwagę na rolę lidera, jaką Paryż i Berlin odgrywają w dziedzinie integracji.

Unia Europejska wobec nowych tworów państwowych (casus Kosowa, Abchazji i Osetii południowej)

W przypadku niejednolitego stanowiska państw członkowskich Unii Europejskiej wobec Kosowa, osłabieniu ulega prestiż i siła oddziaływania Unii na arenie międzynarodowej. W odniesieniu do problemu Abchazji i Osetii Południowej natomiast, działania UE obrazują, że samo wyrażenie zainteresowania określonym problemem oraz udzielanie ‘apolitycznej’ pomocy finansowej, którym nie towarzyszą wyraźnie i precyzyjnie zdefiniowane cele polityczne, działalność instytucji wyposażonych w silny mandat oraz proces aktywnych negocjacji, nie przyczynia się do rozwiązania palącego problemu międzynarodowego, narażając na szwank pozycję międzynarodową Unii Europejskiej. Po raz kolejny państwa członkowskie pokazują, iż koncepcja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, wspierana między innymi przez Europejską Politykę Sąsiedztwa, jest pozbawiona stabilnych podstaw.

Uwarunkowania reorientacji polityki Unii Europejskiej wobec Afryki Północnej po roku 2011

Celem artykułu jest ukazanie uwarunkowań reorientacji polityki Unii wobec regionu Afryki Północnej po roku 2011, w związku z jej zaangażowaniem podczas ‘arabskiej wiosny’, a także analiza zakresu nowego podejścia w odniesieniu do praktycznych możliwości wdrażania unijnych instrumentów polityk. Powyższe rozważania pozwolą na przedstawienie wniosków dotyczących dalszego zaangażowania Unii Europejskiej w regionie Afryki Północnej i budowy nowych ram podejścia strategicznego UE w tym regionie, zarówno na płaszczyźnie ustalania interesów na arenie brukselskiej, jak i przedstawienia wypracowanego stanowiska i uruchomienia działań na arenie międzynarodowej.

Przywództwo Niemiec i Francji w Unii Europejskiej w XXI w. Problemy i wyzwania

Autor w pracy stawia tezę, że „francusko-niemiecki motor” odegrał pozytywną rolę w procesie integracji europejskiej w XX w. Dzięki bliskiej współpracy francusko-niemieckiej możliwa była realizacja unii walutowo-gospodarczej, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa oraz stworzenie w UE „obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości”. W XXI w. trudna sytuacja gospodarcza Francji i napięcia społeczne spowodowały spadek jej znaczenia w Unii Europejskiej. Kryzys finansowy strefy euro oraz problem uchodźców wykreowały Niemcy na samotnego lidera w Unii Europejskiej. Jednakże współpraca francusko-niemiecka nie załamała się, gdyż oba państwa wzajemnie się potrzebują i zapewniają równowagę w Europie. Zdaniem wielu ekspertów, ze względu na ogólne nastroje w Europie, w Berlinie i Paryżu brakuje nowych idei ukazujących perspektywy rozwojowe Unii Europejskiej na najbliższe lata.

Główne determinanty polityki bezpieczeństwa Izraela na początku XXI wieku

Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa

Analysis and Assessment of Conclusions in the White Book regarding Threats and Challenges in EU Common Security and Defence Policy

Among the many issues that were raised in the White Book on National Security of the Republic of Poland (WBNSRP), there were also those related to the functioning of a Common Security and Defence Policy (CSDP). Its importance for the security of Poland was indicated, as well as the need on the part of EU Member States to broaden collaboration in the sphere of security and defence. The key problems occurring in the context of CSDP were also emphasised and their causes indicated. The aim of the article is to present the factors responsible for the weakening of CSDP effectiveness, ones taken into account in the White Book, and subsequently to present a Framework for their analysis in the light of further scholarship.

The Iranian Foreign Policy in the Persian Gulf Region under the Rule of President Hassan Rouhani: Continuity of Change

Although Iran borders with many states and has direct access to the Caspian Sea as well as the Indian Ocean, the Persian Gulf region seems to be the most vital area to its security and prosperity. Yet since the 70’s Iran’s relations with the Arab states in the region have been rather strained and complex. The main reason for that had been the success of the Islamic revolution in 1979 which later resulted in a new dimension of Sunni-Shia rivalry. Moreover, post-revolutionary Iranian authorities also intended to maintain the regional hegemony from the Imperial State of Iran period. As a result, successive Iranian governments competed for hegemony in the Persian Gulf with the littoral Arab states which consolidated their regional positions due to close links and intensive cooperation with the West especially with the United States. Despite some political and economic initiatives which were undertaken by President Mahmoud Ahmadinejad, this rivalry was also evident between 2005–2013. The main aim of this article is to find out whether Iranian foreign policy towards the Arab states in the Persian Gulf region has undergone any significant changes since Hassan Rouhani became the President of the Islamic Republic of Iran in August 2013. According to Mohammad Reza Deshiri, the Iranian foreign policy after 1979 can be divided into so-called waves of idealism and realism. During dominance of idealism values and spirituality are more important than pragmatism while during the realistic waves political as well as economic interests prevail over spirituality. Iranian idealism is connected with export of revolutionary ideas, Shia dominance as well as the restoration of unity among all muslims (ummah). On this basis both presidential terms of Mahmoud Ahmadinejad can be classified as ‘waves of idealism’, albeit some of his ideas were very pragmatic. The question is if Hassan Rouhani’s foreign policy represents a continuity or a change. Is the current Iran’s foreign policy towards the Persian Gulf region idealistic or rather realistic? The main assumption is that there will be no Arab-Iranian rapprochement in the Persian Gulf without a prior normalization of political relations between Iran and the West especially the United States.