Od transfromacji do integracji: wybrane uwagi nt. “bezpośredniej” partycypacji obywateli w procesie podejmowania decyzji politycznych po 1989 r. na przykładzie państw Grupy Wyszehradzkiej

The subject of this paper concerns selected experiences of citizens from the Visegrad Group countries (Poland, the Czech Republic, Slovakia and Hungary) participating in the process of ‘direct’ (that is, exercised by means of the tools of direct democracy) decision making as regards the most important matters, ranging from those related to the process of political transformation to the decision on accession to the European Union. The present considerations dwell on the experiences of Central and East European countries.

Teoretycznoprawne aspekty operacjonalizacji ochrony praw człowieka w państwie z perspektywy globalnego systemu prawa (Zarys problematyki)

The article is devoted to the presentation of the outline of the concept of operationalization of human rights taking place in the states involved in the system of international protection of those rights. The concept of operationalization of protection is a collective term for a series of processes that lead to the establishment of legal provisions protecting human rights, and to transfer this abstract construct to specific societies. It includes both the decision-making processes of extralegal (uprising idea, its conceptualization, social issues and change the perception of axiology of society, cultural aspects) and legal (lawmaking and law application processes in the aspect of human rights and the impact of international institutions on them) character. The essence of the process of operationalization is providing effective protection of human rights in a state. The concept is set primarily on the consequences of membership of Poland in the system of the Council of Europe.

Modlitwa Pańska w polskim średniowieczu. Znad staropolskich rękopisów

Książka zawiera krytyczne wydanie 23 znanych średniowiecznych polskojęzycznych przekazów Modlitwy Pańskiej oraz ich charakterystykę źródłoznawczą i językową. Jest to pierwsza całościowa edycja staropolskich odpisów Ojcze nasz, także tych dotąd niepublikowanych. Do zachowanych 17 rękopisów (pozostałe znane są jedynie z dawnych edycji) dołączono kolorową fotokopię zabytku, przygotowano nową transliterację i transkrypcję tekstów. Część analityczna pozwoliła wyodrębnić miejsca niezmienne oraz tłumaczone na wiele sposobów, a także zidentyfikować typy różnic, określić kierunki zmian elementów zmiennych oraz zidentyfikować symptomy standaryzacji tego tekstu. Ponadto przeprowadzone analizy umożliwiły postawienie pytania o podstawę tłumaczenia oraz o sposób przekładu modlitwy. Zaobserwowano początkową niezależność gramatyczną od tekstu łacińskiego i stopniowe naśladowanie konstrukcji łacińskich (zwłaszcza w zakresie szyku) oraz niezależność staropolskich tłumaczeń od najstarszych czeskich redakcji Pater noster. Wskazane w analizach obszary tekstu zarówno niezmienne, jak i te, które najczęściej podlegały zmianom lub też mają poświadczonych najwięcej wariantów tłumaczeniowych, nie tylko sprawiały anonimowym średniowiecznym skrybom piszącym po polsku najwięcej problemów, ale były obrazem ich świadomej pracy, przejawem prowadzonych z rozmysłem poszukiwań najlepszych polskich odpowiedników dla oddania łacińskiego tekstu. Uzupełnieniem analiz językowych jest omówienie wczesnopiętnastowiecznego łacińskiego komentarza dotyczącego tłumaczenia modlitw na język polski autorstwa Jakuba z Piotrkowa. Wyodrębnione na podstawie porównania zachowanych tekstów typy różnic znajdują odzwierciedlenie w zagadnieniach poruszanych przez średniowiecznego skrybę, co umacnia wnioski płynące z pracy.

Przedsiębiorstwo państwowe, jako forma organizacyjna produkcji

Digitalizacja i deponowanie archiwalnych zeszytów RPEiS sfinansowane przez MNiSW w ramach realizacji umowy nr 541/P-DUN/2016