Kwestie kobiece w czesko-słowackiej refleksji filmowej po 1989 roku

Tekst stanowi krytyczną rekapitulację refleksji filmoznawczej prowadzonej w Czechach i Słowacji a dotykającej problematyki tzw. ženskej otázki (kwestii kobiecej). Myśl feministyczna i genderowa pojawiła się w refleksji publicznej i naukowej dopiero po Aksamitnej Rewolucji, napotykając na wstrzemięźliwą i zdystansowaną reakcję środowisk naukowych i twórczych. Dotychczasowa niezbyt rozbudowana refleksja nad kwestiami kobiecymi w kinie czeskim i słowackim, reprezentuje wczesny etap feminizmu akademickiego. Czesko-słowackie women’s studies skupiają się na gromadzeniu wiedzy dotyczącej historii, kultury, życia społecznego i politycznego kobiet. W centrum swojego dyskursu sytuują analizę wizerunków kobiecych, przede wszystkim we wczesnym kinie, rozważania nad kategorią kobiecości, jej specyfiką i przeobrażeniami dokonującymi się w procesie historycznym. Tymczasem w dokonaniach kinematografii Czech i Słowacji coraz większą rolę odgrywają kobiety reżyserki. Współczesne kino kobiet jest tu wyraźnie dostrzegalnym w swojej specyfice jakościowej i ilościowej zjawiskiem artystycznym, który na razie pozostaje obszarem nieeksplorowanym w czesko-słowackiej myśli filmoznawczej ukierunkowanej feministycznie i genderowo.

Idiom processing in aphasic patients

The aim of the present paper is to provide insight into the issue of idiom comprehension in pa- tients who are in the process of recovery from the syndrome of aphasia. Research in figurative language comprehension has seen a robust development in the recent decades. However, it has not been until quite recently that psycholinguists began to delve into the aspect of metaphorical language comprehension in brain damaged populations. It was observed that even though the ability to produce and understand language is recovered in the majority of patients with head trauma, the impairment of some aspects of comprehension may protract. The understanding of idioms, metaphors, similes and proverbs, due to their specific, non-literal character, has been evi- denced to pose a serious problem to aphasic patients, as they fail to decipher the figurative mean- ing of the utterance, and, instead, tend to process the message literally (Papagno et al. 2004). In the present study, three patients who suffered from aphasic disorder were tested for com- prehension of idioms by means of two multiple choice tasks. The obtained results corroborated the hypothesis that patients who are in the process of recovery from aphasia encounter various pitfalls in the comprehension of idiomatic language. Predominantly, they exhibit an inclination to choose the erroneous, literal paraphrases of the presented idioms over their correct, idiomatic counterparts. The present paper aims at accounting for the reasons underlying such a tendency.

Investigation of nicknames in a bilingual environment

The author examines the use of nicknames by the Hungarians in Slovakia. Since the state and the verbal representation of nicknames are strongly influenced by the Hungarian-Slovak bilingual environment, the appearing contact phenomena in the anthroponymic corpus are also investigated in this study. In addition, the paper deals with written nicknames found in written sources, the denomination motives of nicknames used in modern language, sociolinguistic, dialectological, etymological, morphological, and stylistic peculiarities found in the onomastic corpus. The usage of nicknames of adults and students is confronted and discussed with reference to an empirical and comparative study.