Osobliwości środkowoeuropejskiej przestrzeni literackiej: ironiczni moraliści i ludyczni myśliciele

Autorka, stawiając pytanie o zasadność pojęcia Europy Środkowej, przypomina historię różnic poglądowych pomiędzy czeskimi a polskimi uczonymi na temat (nie)istnienia wspólnoty na tym terytorium: ci pierwsi w XIX wieku głosili ideę panslawizmu, w 30-tych latach XX wieku potrzebę syntezy kultur i literatur słowiańskich, a po II wojnie światowej przeciwstawiali słowiańskość Zachodowi, co wywoływało krytykę tych drugich. Stąd wynika odmienne rozumienie obszaru środkowoeuropejskiego – w Czechach przeważnie lokowanego w granicach Austro-Węgier, zaś w Polsce pojmowanego znacznie szerzej. Natomiast pewnego rodzaju spójny wyróżnik Europy Środkowej można znaleźć w literaturze, przytaczany bywa szczególnie gatunek powieści (np. Kafki, Haška, Musila, Gombrowicza), poprzedzony – jak przypomina autorka – polską gawędą i popularnym w Polsce szkicem fizjologicznym. Zawarty w nich element humoru, przeszedł w stadium satyry, a następnie groteski, tworząc dzięki temu niepowtarzalny odcień humoru środkowoeuropejskiego, często określanego jako drugi wyróżnik omawianego terytorium. Zdaniem autorki, środkowoeuropejska specyfika ściśle związana jest z kodem euroatlantyckim, a w tym właśnie kontekście zawsze powinna być rozpatrywana.

Wilno-Vilnius. Polskie i litewskie reprezentacje miasta po roku 1990

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Instytut Filologii Polskiej

Polski Hamlet

Chapter is an attempt at reconstruction of the culminating moment of the first stage of the Polish reception of Shakespeare's "Hamlet". It has been entirely devoted to J. Słowacki's "Horsztyński". There is no doubt that "Horsztyński" should be viewed as the fullest and deepest interpretation of Shakespearean elements in the literary output of Juliusz Słowacki. Numerous citations and references to the works of the Elizabethan dramatist reach deeply into the structure of the world and human's life. Thanks to many adductions (citations) to Shakespeare, Słowacki approached the so much important problem for the Romantic period in Polish literature, namely the problem of individual tragedy of existence of the main character of a play and a clash with historical dilemmas of the community. The analysis of the text is aimed at showing all references to Shakespearean masterpiece with a particular emphasis on the hamletism of the charactwe of Szczęsny Kossakowski. The author describes the motif of betrayal, ever-present on different levels of the text structure, which in the most complete way describes the organisation of space between humans and their interaction in "Horsztyński". The author focuses his attention on detailed description and analysis of the recurrent themes frequently repeated in Szczęsny's statements, namely motifs of "man-harp", "man-actor in the theatre of the world", and "man-puppet", harlequin, clown. These motifs prove the sensibility of Szczęsny's to the theatrical aspect of the surrounding reality. The motif of darkness and of a blind man groping his way in the darkness so frequent in Szczęsny's statements can be interpreted as a manifestation of utter lack of hope and the feeling of uselessness of one's existence in the world.

Komparatystyka na rozdrożu?

The author of the article attempts to present the situation of comparative studies as a field of research and a way of thinking about the contemporary world on the basis of the analyses presented in Comparative Literature at a Crossroads? in the monographic issue of “Comparative Studies” 2006. Much attention is paid to the phenomenon of the crisis of comparative studies connected with a noticeable reluctance towards great theoretical models shared by many researchers, the extensiveness of the topic area and resulting methodological problems but also the fact that comparatists abandon the studies of other languages. This results in a need of searching for a satisfactory definition of this field of study, its scope of research and applicable research methods. Among the specific issues raised in the article there is, e.g. the case of world literature seen in the context of the classical contradiction between cultural hegemony and cultural pluralism. Moreover, an interesting review of the picture of the Polish culture from the perspective of postcolonial theories and intracultural differences is presented.

Przygotowanie uczniów szkół ponadgimnazjalnych do odbioru programów telewizyjnych (projekt edukacji polonistycznej)

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Pracownia Innowacji Dydaktycznych

Exploitation of linguistic ambiguity in Polish and English jokes

English & Polish jokes based on linguistic ambiguity are constrasted. Linguistic ambiguity results from a multiplicity of semantic interpretations motivated by structural pattern. The meanings can be "translated" either by variations of the corresponding minimal strings or by specifying the type & extent of modification needed between the two interpretations. C. F. Hockett's (1972) translatability notion that a joke is linguistic if it cannot readily be translated into other languages without losing its humor is used to interpret some cross-linguistic jokes. It is claimed that additional intralinguistic criteria are needed to classify jokes. By using a syntactic representation, the humor can be explained & compared cross-linguistically. Since the mapping of semantic values onto lexical units is highly language specific, translatability is much less frequent with lexical ambiguity. Similarly, phonological jokes are not usually translatable. Pragmatic ambiguity can be translated on the basis of H. P. Grice's (1975) cooperative principle of conversation that calls for discourse interpretations. If the distinction between linguistic & nonlinguistic jokes is based on translatability, pragmatic jokes must be excluded from the classification. Because of their universality, pragmatic jokes should be included into the linguistic classification by going beyond the translatability criteria & using intralinguistic features to describe them.

Kierowanie pracą ucznia w licealnych podręcznikach do języka polskiego

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Pracownia Innowacji Dydaktycznych

Nie tylko Dzierżon: wprowadzenie do bibliografii piśmiennictwa pszczelniczego na Śląsku

Zadaniem artykułu jest ukazanie dorobku piśmiennictwa pszczelniczego na Śląsku. Pretekstem do poruszenia tego tematu jest przypadająca w 2011 roku dwusetna rocznica urodzin wybitnego pszczelarza Jana Dzierżona. Osoba i dokonania najsłynniejszego chyba w świecie Ślązaka do tego stopnia zdominowały historię pszczelarstwa tego regionu, że właściwie bardzo niewiele mówi się o dorobku innych działających aktywnie śląskich pszczelarzach praktykach i publicystach. Tymczasem dorobek ten jest imponujący. W części pierwszej artykułu przypomniano Nickela Jacoba ze Szprotawy, autora pierwszej wydanej na Śląsku książki pszczelarskiej, uznanego jednocześnie za ojca niemieckiej bibliografii pszczelarskiej. Wśród pionierów niemieckiej literatury fachowej dotyczącej pszczół znajduje się też Johann Coler ze Złotoryi. W XVIII wieku swą działalność praktyczną i publicystyczną w znacznej mierze związali ze Śląskiem Łużyczanin Adam Gottlieb Schirach i Niemiec Johann Riem. W dziełach innych autorów z zakresu gospodarstwa wiejskiego pojawiają się również fragmenty poświęcone pszczelarstwu. Dorobek swych poprzedników wzbogacił i swą działalnością rozsławił śląskie pszczelarstwo ksiądz dr Jan Dzierżon, odkrywca partenogenezy, konstruktor nowoczesnego ula, autor licznych publikacji. „Księciu pszczół” poświęcona została druga część artykułu. Przedstawiono w niej pokrótce jego życie i działalność, dzieje walki o uznanie teorii partenogenezy, ogromny dorobek publicystyczny. Wskazano jednocześnie na brak opracowania pełnej bibliografii podmiotowej. Dzierżon był wydawcą jednego z pierwszych na Śląsku czasopism pszczelarskich. Dorobek śląskiego czasopiśmiennictwa pszczelarskiego jest bogaty i dziwi fakt, że właściwie w bardzo małym dotychczas stopniu został poznany. Część trzecią poświęcono niemieckim i polskim czasopismom pszczelarskim wydawanym na Śląsku. Uwzględniono tutaj tytuły samoistne oraz dodatki. W podsumowaniu wykazano, że we wszystkich obszarach bibliografia piśmiennictwa śląskiego wymaga kompleksowego rozpoznania. Stan opracowania piśmiennictwa pszczelarskiego na Śląsku stanowi w pewnej mierze odbicie stanu bibliografii tego zagadnienia na ziemiach polskich.

Dialogic Signals In Argumentative Discussions of Advanced Polish Learners Of English

The first part of the paper deals with characteristics of classroom interaction as a type of institutional talk in a conversational analytic perspective. Next, the thesis is discussed concerning developing learners' interactional competence to foster learner discursive independence in argumentative discussions in English as a foreign language. Finally, after a short review of dialogic signals, the article presents a preliminary analysis of selected dialogic signals: evaluating reformulations and piggybacking as the ways of achieving reciprocity in argumentative discussions.

Dialogic Signals In Argumentative Discussions of Advanced Polish Learners Of English

The first part of the paper deals with characteristics of classroom interaction as a type of institutional talk in a conversational analytic perspective. Next, the thesis is discussed concerning developing learners' interactional competence to foster learner discursive independence in argumentative discussions in English as a foreign language. Finally, after a short review of dialogic signals, the article presents a preliminary analysis of selected dialogic signals: evaluating reformulations and piggybacking as the ways of achieving reciprocity in argumentative discussions.

Transformation from natural (thermal contraction) to anthropogenic (resource exploitation) depressions in the Krotoszyn-Koźmin-Raszków area (Polish Lowland)

An exceptional concentration of almost identical depressions exist near the small towns of Krotoszyn, Koźmin and Raszków (southern Wielkopolska). Their origin is, however, different from that of the typical post glacial-relief: they are Man-made enlarged thermal-contraction structures that developed at the very end of the Middle Polish (Warthian) glaciation and during the North Polish (Weichselian) glaciation, most probably under periglacial conditions.

(O)znaki śmierci w polskiej poezji po roku 1956

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej: Instytut Filologii Polskiej

Gender-dependent language anxiety in Polish communication apprehensives

This paper analyzes the relationship between communication apprehension and language anxiety from the perspective of gender. As virtually no empirical studies have addressed the explicit influence of gender on language anxiety in communication apprehensives, this paper proposes that females are generally more sensitive to anxiety, as reflected in various spheres of communication. For this reason, language anxiety levels in communication apprehensive females should be higher, unlike those of communication apprehensive males. Comparisons between them were made using a student t test, two-way ANOVA, and post-hoc Tukey test. The results revealed that Polish communication apprehensive secondary grammar school males and females do not differ in their levels of language anxiety, although nonapprehensive males experience significantly lower language anxiety than their female peers. It is argued that the finding can be attributed to developmental patterns, gender socialization processes, classroom practices, and the uniqueness of the FL learning process, which is a stereotypically female domain.

Synoptic conditions governing upwelling along the Polish Baltic coast

The study analyses atmospheric feedback to the occurrence of upwelling along the Polish Baltic coast. Upwelling events were identified on the basis of daily mean sea surface temperature (SST) maps from the period 1982–2010 derived from the NOAA OI SST V2 High Resolution Dataset. Synoptic conditions favourable to the occurrence of upwelling were determined on the basis of the NCEP/NCAR reanalysis data. On average, there are approximately 23 days with upwelling each year along the Polish Baltic coast, which account for approximately 13%

Ziołolecznictwo w medycynie komplementarnej Polonii argentyńskiej z prowincji Misiones. Studium z zakresu etnobotaniki medycznej

Wydział Historyczny: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej