Buland al-Ḥaydarī – poeta pokolenia prekursorów współczesnej poezji arabskiej. Interpretacja twórczości

Głównym celem dysertacji jest interpretacja twórczości Bulanda al-Ḥaydarīego (iracki poeta kurdyjskiego pochodzenia (1926-1996)). Utwory Al-Ḥaydarīego zawierają w sobie charakterystyczne cechy współczesnego wiersza arabskiego. Opisują ponadto najważniejsze historyczne, społeczne i osobiste doświadczenia literackiego pokolenia tego poety, jak również innych członków społeczności arabskiej w okresie po II wojnie światowej. Praca doktorska składa się z dwóch części. Pierwszą część poprzedza krótki opis stanu badań nad liryką Al-Ḥaydarīego. W pierwszym jej rozdziale przedstawiono życiorys i biografię literacką poety oraz wyjaśniono pojęcia takie jak: ‘współczesna poezja arabska’, ‘wolna poezja’, ‘poemat prozą’ czy ‘ruch wolnej poezji’. Wspomniano również o głównych nurtach w poezji arabskiej w latach 50. i 60. XX w., jak również ukazano sposób, w jaki modernistyczni poeci postrzegali poezję. Natomiast w drugim rozdziale przedstawiono pokrótce charakterystyczne cechy (stylistyczne, składniowe i melodyczne) współczesnego wiersza arabskiego i zilustrowano je fragmentami utworów Al-Ḥaydarīego. Druga część dysertacji składa się z pięciu rozdziałów. W każdym z nich przedstawiono jeden lub kilka głównych motywów oraz ich różne warianty: w pierwszym rozdziale – motyw miłość, w drugim – motyw istnienia (życie i śmierć), w trzecim – motywy ojczyzny, obczyzny, zaangażowania społecznego twórcy i jego wyobcowania, w czwartym – motyw przestrzeni (np. dom, droga, raj, piekło) oraz w piątym – motyw czasu (przeszłość, teraźniejszość, przyszłość).

Wergiliusz jako twórca labiryntu

Romani antiqui putabant litteras aedificiis similes esse. Nonnulli scriptores Latini tali modo metaphoras suas composuerunt, ut descriptio aedificii una cum descriptione operis poetici esset. Aeneis etiam effigiem suam continet, quae est ecphrasis portae templi Apollinis. In fabulam Aeneae Vergilius fabulam Daedali introduxit, quae diu doctis ad nihil pertinere videbatur. Falsissime quidem, quia non solum coniunctio fabularum exsistit, sed etiam multae sunt causae fabulae Daedali hoc loco imponendae. Imprimis caelamen monstrat multos casus ex vita Daedali et Aeneae similes fuisse, deinde ostendere Daedalum creatorem hibridarum esse videtur. Aeneis etiam hibrida est, quia constat ex duabus partibus, quae sunt, ut ita dicam, „pars Odysseica” et „pars Iliadica”. Utri (Daedalus Vergiliusque scilicet) sunt ergo creatores hibridarum. Maximi momenti est quaestio: quis dicit “miserum!” in hac parte poematis? Auctrix commentationis censet illum clamantem Vergilium esse, quia poeta constructorem „alter ego” suum esse credebat. Auctrix scripsit etiam imaginem illam, in qua caelata est fabula de Minotauro sine Theseo, viam esse pietatis Aeneae minuendae. Scripsit verba illa quoque opinionem Vergilii de natura poesis et vocem Augusti absconditam esse.