Sytuacja komunikacyjna w kulturze archaicznej a symboliczność komunikacji

Celem niniejszego artykułu jest wskazanie i przedyskutowanie (z perspektywy filozofii komunikacji i teorii komunikacji) kilku konsekwencji wynikających z badań nad fenomenem komunikacji. Oprócz zagadnień związanych z filozoficznym ujęciem procesu komunikacji podejmuje się również problematykę wyłonienia się myślenia metafizycznego w starożytnej Grecji. Artykuł ten jest próbą wskazania warunków, które należy spełnić, aby prowadzić filozoficznie uprawnioną refleksję nad procesem komunikacji. Całość została podzielona na trzy główne działy: w pierwszym są prezentowane dwa poziomy rekonstrukcji sytuacji komunikacyjnej w kulturze archaicznej; w drugim rozważa się zagadnienie początków relacji symbolizowania oraz zjednoczenia myślenia i działania. Trzecia część poświęcona jest źródłom myślenia metafizycznego oraz symboliczności komunikacji. Najistotniejszy wniosek wynikający z rozważań zawarty w artykule dotyczy nie-symbolicznego ujęcia procesów komunikacyjnych.

Problemy z pojęciem wiedzy w ramach epistemicznej koncepcji znaczenia Michaela Dummetta

According to epistemic theory of meaning the meaning is not understanding-transcendent – understanding is a kind of knowledge and the meaning is the content of this knowledge. The main problem of such a theory is to provide an adequate characteristic of the notion of knowledge. Dummett claims that understanding cannot be reduced neither to purely practical abilities, nor to explicit theoretical knowledge. In his opinion the most important part of the knowledge that constitutes understanding is a kind of implicit knowledge, something halfway between practical ability and theoretical knowledge. Unfortunately is not so simple to provide sufficiently clear characteristics of it. Moreover, because of implicitness of this knowledge, there is problem with manifestation of possession of such knowledge. Understanding should be related to the practice of making assertions. In the article I try to argue for soundness of thesis that important part of knowledge that constitutes understanding is a kind of procedural knowledge. This type of knowledge (called “knowledge-how”) cannot be reduced to propositional or conceptual knowledge (“knowledge-that”). Procedural knowledge has manifestation in activities doing in accordance with some set of the rules, but possession of this knowledge does not require explicit knowledge-that of the rules. Procedural knowledge is also located in the middle of the spectrum – between reflex actions and theoretical knowledge.

Analityczna filozofia dziejów w poznańskiej szkole metodologicznej. Próba falsyfikacji Popperowskiej krytyki historii teoretycznej

The purpose of this paper is the reconstruction of the theory of historical process elaborated at the Poznań School of Methodology. The heuristic tool will be Popper’s model of knowledge, according to which, the development of scientific theory went through the phase of the posing of the scientific problem, proposing a tentative theory, a critical discussion and its modification. Proposed by Leszek Nowak the adaptive interpretation of historical materialism was transformed – under the influence of the elaboration of the idealizational theory of science and the categorical interpretation of dialectics – into the generalized version of historical materialism. This version includes theory of the class and primitive societies. Difficulties in the building of the theory of real socialism led to the transformation of adaptive historical materialism into the non-Marxian historical materialism where some tenets of Marxism were refuted (e.g. the domination of economy over politics). In the course of the building of the adaptive interpretation of historical materialism and the non-Marxian historical materialism some primary notions were defined and modified satisfying the criteria of falsification. Although Popper severely criticized the possibility of theoretical history, the theory of history as developed at the Poznań School of Methodology satisfies his criteria of falsification. This throws doubt upon the validity of Popperian critique of theoretical history.