Współczesna debata telewizyjna a konflikt destruktywny

W artykule dowodzi się tezy, że współczesne debaty publiczne, emitowane w telewizji (takie jak emitowany od 2004 roku w TVP2 program Jana Pospieszalskiego „Warto rozmawiać”), są zdarzeniami komunikacyjnymi zasadzonymi na konflikcie destruktywnym, a więc takim, który wg L. Kriesberga, nastawiony jest nie na problem wywołujący frustrację, ale jest manifestacją agresji, a celem sporu staje się nie pokonanie różnic dzielących strony, ale pokonanie oponenta. Wynika to z sytuacji komunikacyjnej debaty telewizyjnej i nastawienia w pierwszej kolejności na zdobycie uwagi, a potem zaspokajanie potrzeb odbiorcy sekundarnego – widza. Podporządkowane są temu takie elementy, jak wybór tematu debaty, jej scenariusz, dobór uczestników, a w dalszej kolejności ich zachowania werbalne i niewerbalne. W rezultacie, w debacie telewizyjnej złamane zostają typowe dla debaty konstruktywnej reguły i strategie, i zastąpione zostają zachowaniami typowymi dla konfliktu destruktywnego, takimi jak: brak otwartości na argumenty drugiej strony, nastawienie na pokonanie antagonisty, niechęć do szukania innych rozwiązań, jak tylko moja wygrana - twoja przegrana, działania nastawione na prowokację i podważanie wiarygodności partnera, przenoszenie ciężaru debaty ze sprawy na osobę, posługiwanie się argumentacją niemerytoryczną, niezgoda na konstruowanie wspólnego stanowiska. Taki wzorzec debaty telewizyjnej, która stała się pośpieszną, bezproduktywną prezentacją rozbieżnych stanowisk, nie prowadzącą do żadnych konkluzji, nastawioną najwyżej na obrażenie rozmówcy i dostarczenie widzowi krótkotrwałych emocji, buduje powszechne przekonania o niemożności dialogu i porozumienia w dyskursie publicznym i dominującym w nim antagonizmie.

Technologizacja życia i tożsamości w kulturze współczesnej

The author of article considers the growing role of technology in contemporary society in the context of its role in creating identity and shaping the daily life. Various aspects of Elllul’s conception of technological determinism are reconstructed, including the problem (lack) of freedom in relationships between the individual and technology as well as the problem of annihilation of time and space. The main problem of article is analysed both on the micro and the macro levels, considering the possible contradictions in the use of modern technology devices.