Filmy dla muzyki. Egar Varèse i Bill Viola

Anno Mungen focuses on “films made for music” and on the rare phenomenon of ‘music depicted by picture’ (S. Kracauer). The narration about historical metamorphoses of varied forms of coexistence between music and picture is accompanied by a reflection on the laws of audiovisual perception. The main examples are discussed, these concentrating on the artistic ideas of Walt Disney’s animated film Fantasia and – first of all – on Edgard Varèse’s bold ideal of spatial music, attained post mortem in Bill Viola’s Déserts (1994). After a detailed analysis of Viola’s film the author admits that the movie pictures deduced from music are able to render the latter its own substantial visual power.

„Uksiążkowić świat”, czyli kilka słów o liberaturze

Celem artykułu jest przybliżenie kwestii dotyczących nowego zjawiska w literaturze, choć swymi korzeniami sięgającego czasów bardzo odległych, mianowicie liberatury. Przedstawiam nie tylko podstawowe tezy związane z liberaturą, np. postrzeganie utworu jako integralnej całości, w której następuje stopienie słowa i przestrzeni, ale także swoistą ewolucję form literackich, prowadzącą do narodzin nowego nurtu. Sednem tego procesu jest położenie nacisku na współistnienie formy i treści, obecne już w poezji wizualnej wywodzącej się ze starożytności i średniowiecza, a przybierające na sile w twórczości autorów związanych z XX-wiecznymi ruchami awangardowymi. „Totalne” myślenie o literaturze zyskało najciekawszy wyraz w twórczości autorów liberatów: Zenona Fajfera, Katarzyny Bazarnik i Radosława Nowakowskiego (zarówno praktyków, jak i teoretyków liberatury), których sylwetki oraz dzieła przedstawiam pokrótce w niniejszym artykule.