Zintegrowane podejście dyskursywne do rozwijania sprawności mownych; przedstawienie celów i założeń projektu badawczego

Celem artykułu jest przedstawienie projektu o charakterze badawczo-wdrożeniowym dotyczącego doskonalenia obcojęzycznych kompetencji mownych (wypowiadanie się i rozumienie wypowiedzi ustnych) na poziomie zaawansowanym i przygotowywanym w Instytucie Filologii Romańskiej UAM. Niniejszy projekt zakłada, że istnieją spore możliwości podniesienia skuteczności i ekonomii kształcenia kompetencji mownych, poprzez zintegrowane podejście do celów kształcenia, a także poprzez wykorzystanie narzędzi internetowych. Podejście to zasadza się na integracji trzech zakresów kształcenia, a mianowicie: (1) doskonalenia umiejętności interakcyjnych w zakresie komunikacji półpublicznej, (2) rozwoju kompetencji medialnej oraz (3) rozwoju wiedzy dot. aktualnej, szeroko pojmowanej problematyki społeczno-kulturowej i krytycznego, zobiektywizowanego myślenia w stosunku do prezentowanych ujęć i naświetleń tej problematyki. W niniejszym omówieniu główny nacisk położony zostanie na uargumentowanie zasadności postulowanego zintegrowanego podejścia dyskursywnego, a także na wykazanie wartości dydaktycznej wybranych audycji medialnych. Zaprezentowane zostaną również główne kierunki pracy dydaktycznej oraz wyniki badania pilotażowego.

Problemy współczesnej dydaktyki języków obcych

Niniejszy tom stanowi zbiór artykułów, które podejmują próbę zarysowania problemów stojących przed współczesną dydaktyką języków obcych w polskim kontekście edukacyjnym, wskazując w wielu przypadkach na bardzo konkretne możliwości ich rozwiązywania, a co za tym idzie, usprawnienia procesu uczenia się i nauczania języka obcego na różnych poziomach kształcenia. Teksty te dotyczą bardzo zróżnicowanej problematyki, poczynając od zagadnień teoretycznych i ich przełożenia na sytuację szkolną, poprzez wyniki różnego typu projektów badawczych wraz z implikacjami dla nauczania języków obcych, po propozycje konkretnych metod i technik, narzędzi dydaktycznych i rozwiązań systemowych. Tom został podzielony na sześć rozdziałów, w których zgrupowane zostały prace poświęcone pokrewnej tematyce, przy czym kluczem przy ustalaniu ich kolejności były poruszane kwestie, a nie porządek alfabetyczny. Tak więc, w części pierwszej, zatytułowanej Między teorią a praktyką, można znaleźć artykuły, które pokazują, w jaki sposób różne dziedziny wiedzy i modele teoretyczne mogą stanowić ważny punkt odniesienia dla dydaktyki języków obcych. Rozdziały drugi i trzeci, zatytułowane Techniki, metody, narzędzia i Wykorzystanie nowoczesnych technologii, poświęcone zostały przedstawieniu różnorodnych metod i środków nauczania, które można wykorzystać we wprowadzaniu i ćwiczeniu podsystemów i sprawności językowych oraz rozwijaniu autonomii ucznia i umiejętności samooceny. Z kolei rozdział czwarty, Nauczanie dzieci w wieku wczesnoszkolnym, grupuje teksty podejmujące problematykę dydaktyki języka obcego w odniesieniu do małych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem roli nauczyciela w tym obszarze. W rozdziale piątym, tj. Programy nauczania, etapy edukacyjne, egzaminy, zamieszczono artykuły, które podejmują kwestie o charakterze instytucjonalnym, dotyczące udoskonalenia edukacji językowej i ewaluacji postępów na różnych poziomach kształcenia. I w końcu, w części szóstej, zatytułowanej Kształcenie dwujęzyczne i specjalistyczne, znaleźć można prace poświęcone problematyce organizacji procesu nauczania treści merytorycznych przy użyciu języka obcego, specyfice nauczania języka polskiego jako obcego i wyzwaniom stojącym przed nauczycielem języka obcego dla potrzeb zawodowych. Jestem przekonany, że z uwagi na swą zróżnicowaną tematykę, umiejętne powiązanie teorii i badań empirycznych z codzienną praktyką, a co najważniejsze, uwzględnienie uwarunkowań i ograniczeń polskiego kontekstu edukacyjnego, niniejsza praca zbiorowa będzie stanowić ważne źródło inspiracji i refleksji dla wielu neofilologów, zarówno teoretyków i badaczy, jak i studentów filologii oraz nauczycieli różnych języków obcych.

Technika role play oraz gry fabularne na lektoracie języka angielskiego a autonomizacja studentów

Publikacja zawiera wybór 14 artykułów zaprezentowanych w trakcie sympozjum nt. „Autonomizacja studentów a efektywność dydaktyki na poziomie zaawansowanym”, które odbyło się w dn. 4-5 lutego 2002 roku w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na zakończenie projektu badawczego pod tym samym tytułem. Autorów łączy innowacyjność podejścia, ukierunkowana na autonomizację studentów. Artykuły obejmują następujące grupy zagadnień: opis stosowanych procedur dydaktycznych, badania i obserwacje efektów tych innowacji, a także wybrane ujęcia teoretyczne. Zbiór stanowi reprezentatywny przegląd aktualnej refleksji i stanu badań empirycznych w szeroko pojętym ujęciu autonomizacyjnym.

Gry fabularne jako technika autonomizująca studenta

Publikacja (…) jest zbiorem tekstów poświęconych zagadnieniu autonomii w dydaktyce języków obcych. Teksty te – w obecnej postaci artykułów – stanowią zapis referatów wygłoszonych na konferencji poświęconej temu właśnie, niezwykle istotnemu dla nowoczesnej dydaktyki zagadnieniu. Konferencje tego typu nigdy dotąd w Polsce się nie odbywały. Jest to więc novum na naszym terenie i wielki tytuł do chwały dla uczelni, która podjęła się organizacji takiego wydarzenia i publikacji artykułów opracowanych na podstawie wygłoszonych tam referatów. Dlatego publikację uważam za niezwykle ważną i potrzebną. (z recenzji wydawniczej Prof. dr hab. Hanny Komorowskiej)

Współpraca dydaktyczna na poziomie zaawansowanym: cele, zasady i formy

Jak efektywnie doskonalić się w komunikacji ustnej na poziomie zaawansowanym? Publikacja niniejsza podejmuje tę kwestię w sposób całościowy i nowatorski, sytuując ją w perspektywie autonomizacji. Jest to plon 2-letniego projektu badawczego zrealizowanego na Wydziale Neofilologii UAM przez zespół pod kierunkiem prof. W. Wilczyńskiej, złożony z psychologa i 10 filologów aż 5 specjalności językowych. Część I obejmuje zagadnienia ogólne: specyfikę komunikacji ustnej, kształtowanie postaw proautonomicznych i osobistej kompetencji komunikacyjnej, relację współpracy dydaktycznej, zastosowaną metodologię badań, implikacje dydaktyczne. Część II zawiera 9 szczegółowych sprawozdań z badań dotyczących m.in. kształtowania samooceny, wrażliwości językowej, umiejętności argumentacyjnych i postawy podmiotowej. Całość uzupełnia słowniczek terminów dotyczących autonomizacji oraz bibliografia. W sumie praca ta stanowi dobre wprowadzenie do badań glottodydaktycznych, a także autorską i pogłębioną refleksję nad wybraną problematyką.

Uczenie działań komunikacyjnych poprzez bezpośrednią instrukcję

The article focuses on teaching and learning conversational actions in English as a FL in direct instruction based on the guided discovery observation of discourse models such as transcribed video discus-sions and conversations. The aim of the task is to develop students’ communicative awareness, which in turn allows them to find in dis-course those communicative actions which suit their communicative style and contribute to the development of their personal communicative competence. Discourse observation tasks are accompanied by project tasks such as classroom role plays and discussions and interviews with a foreigner in which students are expected to produce the observed communicative actions. The paper is based on a case study of one student’s performance in the selected two types of tasks, discourse observation tasks and an interview with a foreigner.

Uczenie działań komunikacyjnych poprzez bezpośrednią instrukcję

The article focuses on teaching and learning conversational actions in English as a FL in direct instruction based on the guided discovery observation of discourse models such as transcribed video discus- sions and conversations. The aim of the task is to develop students’ communicative awareness, which in turn allows them to find in dis- course those communicative actions which suit their communicative style and contribute to the development of their personal communic- ative competence. Discourse observation tasks are accompanied by project tasks such as classroom role plays and discussions and inter- views with a foreigner in which students are expected to produce the observed communicative actions. The paper is based on a case study of one student’s performance in the selected two types of tasks, dis- course observation tasks and an interview with a foreigner.

Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe. Dydaktyka zadaniowa a rozwój osobistej kompetencji komunikacyjnej w warunkach półautonomii

Wydział Neofilologii

Zastosowanie podcastów w rozwijaniu sprawności słuchania ze zrozumieniem w języku obcym na przykładzie studentów germanistyki i lingwistyki stosowanej w Polsce

Wydział Neofilologii

Teaching Competences and their Development Via Video-Recording

The article deals with use of case studies for professional preparation of teachers to be. One of the suitable ways to develop professional teaching competences is to apply the method of a case study. A case study means a complex and creative solution for a given teaching situation in simulated teaching conditions. It is based on interactive and situational education and decision taking. A case study improves not only professional and teaching competences for becoming teachers – it also fulfi ls the task to develop at students their auto-evaluating and auto-refl exing skills. To increase professional competences it is mandatory to do a complex analysis of the video-record for the implemented study. A complex analysis is a subject of the research project of a student grant agency at the University of West Bohemia in Pilsen.