On Apologizing in Norwegian

This paper discusses selected points concerning the verbal realization of the speech act of apology in Norwegian. It sets out to establish prevailing tendencies in the choice of apology strategies applied by the native speakers of Norwegian. The present findings, which seem to indicate that Norwegian apology strategies are fairly routinized, ought to be perceived as preliminary as a more detailed analysis of apology formulae will be presented in an upcoming article.

Komizm w teorii i praktyce antycznej powieści greckiej

The topic of the study entitled humour in the ancient greek novels: the theoretical conceptions and the lite- rary practice is significance of humour in ancient Greek novels. In the first part of this study the theoretical aspects are examined with reference to the conceptions of contemporary researchers of Greek novels. The influence of the humour on the character of the world presented in particular novels is considered in the second part of the article.

Konstrukcje tożsamości i bogactwo kulturowe w autobiografiach Güntera Grassa i Marcela Reicha-Ranickiego jako wyzwanie translatorskie

Wydział Neofilologii: Instytut Filologii Germańskiej

ŚWIAT W POLSKICH TYGODNIKACH OPINII

Polski dyskurs publiczny zdominowany jest przez kwestie lokalne. Artykuł podejmuje problem obecności problematyki globalnej i zagranicznej w polskim dyskursie publicznym w 2010 r. Przedstawia wybrane wątki analizy najbardziej poczytnych polskich tygodników opinii dwadzieścia lat po odzyskaniu niepodległości i pięć lat po wejściu do Unii Europejskiej: „Gościa Niedzielnego”, „Newsweek Polska”, „Polityki” i „Wprost”. Szczególny nacisk w artykule położono na wydobycie obecności w tym dyskursie głosów Innych i głosów Świadków. Poszczególne tygodniki różnią się istotnie pod tym względem. Tym, co zasługuje na szczególną uwagę, jest bardzo wyrazista obecność w trzech z czterech analizowanych tytułów głosów amerykańskich konserwatywnych i neokonserwatywnych publicystów i ekspertów.

Między wykopaliskami rabunkowymi a archeologicznymi. Społeczno-kulturowa funkcja materialnych śladów przeszłości w Dolinie Nilu (na przykładzie plemienia Manasir z północnego Sudanu)

Wydział Historyczny: Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM

Propozycja rozróżnienia teoretycznego kategorii estymy i szacunku

Poniższy tekst odnosi się do debat dotyczących sporów teoretycznych i definicyjnych o znaczenie kategorii szacunku i estymy. Autor porównuje koncepcję prestiżu Henryka Domańskiego i teorie uznania Axela Honnetha zarówno w wymiarze normatywnym, jak i tym dotyczącym badań empirycznych. Autor konkluduje, że założenia normatywne i definicje teoretyczne kategorii estymy i szacunku są bardziej przekonujące i wyszukane pod względem teoretycznym w teorii uznania Axela Honnetha.

Układy zbiorowe pracy a prawo antymonopolowe Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych

Względy społeczne są silnie chronione w prawie Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. Ważnym elementem wskazanych systemów prawnych jest również prawo antymonopolowe, którego cel, najogólniej rzecz ujmując, stanowi zapewnienie właściwego funkcjonowania rynku. Kwestie socjalne nie mieszczą się w optyce prawa antymonopolowego. Może to prowadzić do powstania bardzo skomplikowanej sytuacji między prawem antymonopolowym a unormowaniami służącymi ochronie względów socjalnych. Istnieją obszary, na których te dwa zespoły norm są komplementarne, ale zauważyć należy również, że na pewnych płaszczyznach cele prawa pracy są odmienne, a nawet przeciwstawne wobec zadań stawianych przed prawem antymonopolowym. Sferę, w której powstanie konfliktów jest najbardziej prawdopodobne stanowią układy zbiorowe pracy. Zgodnie z unijnym i amerykańskim orzecznictwem prawo antymonopolowe nie może być wykorzystywane do uniemożliwienia osiągnięcia celów socjalnych chronionych przez prawo. Istnieją jednak przypadki, w których stosownie prawa antymonopolowego do układów zbiorowych pracy jest możliwe.

Problemy strefy Euro

Oficjalne kredyty ratunkowe dla niektórych krajów w strefie euro nie mogą zastąpić tam reform, które – poprawiając sytuację gospodarczą – pozwolą odzyskać owym krajom zaufanie rynków finansowych. W literaturze wymienia się dwie główne strukturalne słabości wspólnej waluty (euro): 1. Jednolita polityka pieniądza nie jest w stanie uwzględnić odmienności sytuacji poszczególnych krajów, a wspólny pieniądz nie pozwala na dewaluację w obrębie strefy euro; 2. Strefa euro istnieje bez „unii politycznej”. Artykuł analizuje zasadność tych tez.

Rola systemu podatkowego przed, w trakcie i po kryzysie finansowym

Celem niniejszego artykułu jest podsumowanie najnowszych wyników badań analizujących rolę systemu podatkowego w kolejnych fazach kryzysu zapoczątkowanego w 2008 r. Przeprowadzona w opracowaniu analiza wskazuje, że jego rola ulegała istotnym zmianom: 1) przed wybuchem kryzysu stwarzał bodźce do takich zachowań podmiotów gospodarczych, które przyczyniały się do narastania nierównowagi leżącej u podstaw kryzysu; 2) po jego wybuchu wzrosło znaczenie stabilizacyjne systemu podatkowego: zarówno w obszarze oddziaływania tak zwanych automatycznych stabilizatorów, jak i dyskrecjonalnych zmian obciążeń podatkowych; 3) obecnie zmiany systemu podatkowego zmierzają w kierunku wsparcia procesu konsolidacji fiskalnej oczekiwanej w najbliższych latach w wielu gospodarkach rozwiniętych i w części krajów rozwijających się.

WYSOKOŚĆ WYNIKU FINANSOWEGO PRZEDSIĘBIORSTW W ŚWIETLE POLSKIEGO PRAWA BILANSOWEGO

Celem artykułu jest wskazanie praktycznego wpływu metod rachunkowości (enumeratywnie wyszczególnionych w polskiej ustawie bilansowej) na wysokość wykazywanego przez przedsiębiorstwo wyniku finansowego. Artykuł omawia zagadnienia związane z wpływem prawa bilansowego na wyniki finansowe osiągane przez polskie przedsiębiorstwa. Przyjęcie wariantowości jako modelu prawa bilansowego pozbawiło rachunkowość metodologicznej obiektywności, dotyczącej przedmiotu jej odniesienia, jakim jest definiowanie osiągnięć ekonomicznych przedsiębiorstwa. Wobec faktu, że to zarząd przedsiębiorstw posiada, zgodnie z ustawą o rachunkowości, prawo wyboru metody rozliczeń aktywów i pasywów przedsiębiorstwa oraz określania wyniku finansowego, powstało zjawisko oceny osób zarządzających przez samych siebie. Fakt ten stawia również pod znakiem zapytania możliwości stosowania procedur kontrolnych przez właścicieli kapitału. W artykule omawia się te metody rozliczeń rachunkowości wariantowej, które mają wpływ na wynik finansowy osiągany przez przedsiębiorstwo.

Zrození autobiografického subjektu. Máchův intimní deník a moderní básnické deníky ve vztahu k romantické ideji subjektivismu

My text is an attempt to apply Charles Taylor’s theory, dealing with the origins of the modern self, to Czech autobiographical literature originating in Romanticism. Taking a cue from Jean Starobinski and Philippe Lejeune’s concepts of modern autobiography, I analyse Karel Hynek Mácha’s personal diary from 1835 and try to find and emphasize its narrative and compositional aspects, which anticipate the poetics of modern poetic diaries.

Lektura twórcza w edukacji humanistycznej

Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM: Instytut Filologii Polskiej

Wergiliusz jako twórca labiryntu

Romani antiqui putabant litteras aedificiis similes esse. Nonnulli scriptores Latini tali modo metaphoras suas composuerunt, ut descriptio aedificii una cum descriptione operis poetici esset. Aeneis etiam effigiem suam continet, quae est ecphrasis portae templi Apollinis. In fabulam Aeneae Vergilius fabulam Daedali introduxit, quae diu doctis ad nihil pertinere videbatur. Falsissime quidem, quia non solum coniunctio fabularum exsistit, sed etiam multae sunt causae fabulae Daedali hoc loco imponendae. Imprimis caelamen monstrat multos casus ex vita Daedali et Aeneae similes fuisse, deinde ostendere Daedalum creatorem hibridarum esse videtur. Aeneis etiam hibrida est, quia constat ex duabus partibus, quae sunt, ut ita dicam, „pars Odysseica” et „pars Iliadica”. Utri (Daedalus Vergiliusque scilicet) sunt ergo creatores hibridarum. Maximi momenti est quaestio: quis dicit “miserum!” in hac parte poematis? Auctrix commentationis censet illum clamantem Vergilium esse, quia poeta constructorem „alter ego” suum esse credebat. Auctrix scripsit etiam imaginem illam, in qua caelata est fabula de Minotauro sine Theseo, viam esse pietatis Aeneae minuendae. Scripsit verba illa quoque opinionem Vergilii de natura poesis et vocem Augusti absconditam esse.

Indian Architecture: Social and Political Challenges

The objective of this paper is to reassess the central factors which have shaped the Indian architecture. The author puts forward the concept of plurality introduced by Western art historians and argues that the diversity of the Indian architecture should not be explained in terms of religious differences, but in terms of the socio-economical situation in South Asia. He also elaborates on the Hindu caste system and its impact on the Indian architecture.