Emakumezko eta gizonezko heroiak eta euren ekintza heroikoak zenbait arte irudikapen garaikideetan: mota eta egoeren ezaugarriak

513 p.

Erliebearen irudikapena eta analisia. Mapa topografikoa

Duración (en horas): De 31 a 40 horas. Nivel educativo: Grado

La pena de muerte en la Corona de Castilla en la Edad Media

[ES]A lo largo de este artículo se pasan revista a cinco cuentiones que muestran la evolución de la pena de muerte en la Corona de Castilla a lo largo de la Edad Media. En primer lugar, se presta atención al paso de la ejecución privada de la justicia a la pública y en qué casos se mantuvo la venganza, aunque con la autorización judicial. En segundo lugar, se pasa revista a las formas de aplicar la pena de muerte, privilegiando los siguientes tipos: el ahorcamiento por los pies, el asaeteamiento, el empozamiento y el encubamiento. En tercer lugar, se expone el ritual de ejecución de las penas capitales desde que el reo sale de la cárcel y es conducido al cadalso, hasta que el cuerpo es sepultado o queda expuesto a perpetuidad. En cuarto lugar, se reflexiona sobre la incidencia de la rebeldía o contumacia del acusado ante los requerimientos de la justicia en la imposición de la pena de muerte. En quinto y último lugar, se analizan las circunstancias que llevaron a la Corona de Castilla, a partir del último tercio del siglo XV, a relegar la pena de muerte entre el elenco punitivo y preferir castigos que tuvieran utilidad pública.

Itzulpen automatikorako tresnen egokitzapena euskararako: post-edizioa, ebaluazioa eta aurre-edizioa

Proiektu honetan zehar Itzulpen Automatikoa eta horren inguruko tresnen inguruan jorratu da. Lengoaia Naturalaren Prozesamendua eta itzulpen automatikoa ikasi eta aztertu egin dira ikuspuntu zabal batetik. Itzulpen automatiko orokorraz eta horren aplikazio mota desberdinetatik gain, bestelako kontzeptuak ere tratatu dira, hala nola, itzulpenean laguntzeko tresnak, itzulpen automatikoaren ebaluazioa eta itzulpen automatikorako testuen aurre-edizioa eta post-edizioa. Ikasketa- eta aztertze-prozesu horretaz gain, erlazionatuta dauden tresnak erabili edota moldatu egin dira euskararako itzulpen automatikoan barne. Hiru atal nagusi nabarmendu daitezke: Lehenengo, OmegaT, itzulpenean laguntzeko softwarea, moldatu da Matxin euskararako itzultzaile automatikoa gehituz. Gainera, IXA Taldearen eta Euskal Wikipediaren arteko kolaborazio-lanean, Wikipediako artikuluak eskuratu, itzuli eta igotzeko aukera egokitu zaio OmegaT-ri eta horren erabilera sustatu da Euskal Wikipediako komunitatean eta UPV/EHUko Informatikako ikasle eta irakaslegoaren artean. Bestalde, lan honetaz baliatuz, OmegaT-k sortzen dituen itzulpen-memoriak, Matxin-en itzulpenen gaineko post-edizioan oinarrituak, eskuratzeko modu bat egin da, horiekin Matxin-en funtzionamendua hobetu ahal izateko. Ondoren, Asiya programan integratu egin da euskara. Asiya-k itzulpen automatikoaren ebaluazio eta meta-ebaluazioak egin ditzakeen aplikazioa da. Hainbat metrika aztertu dira euskara aztertzeko balio ote duten begiratzeko. Besteen artean, lau metrikari euskara gehitzeko saiakera egin nahi izan da IXA Taldeko euskarazko testuen analizatzaile batek eskainitako informazio sintaktikoa gehituz, baina bi metrika soilik egokitu ahal izan dira. Azkenik, DiSeg esaldi-segmentatzailea erabili egin da gaztelerazko corpus baten gainean esaldi luzeak banatzeko. Aurre-edizio hori eta gero itzuli egin dira eta Asiya erabiliz emaitzen ebaluazioa eta konparazioa egin dira, esaldi laburragoekin itzulpen automatiko eraginkorragoa lortzen oten den aztertzeko.

Objektu-komunztadura XIX eta XX. mendeetako euskal gramatiketan

Beatriz Fernández eta Pablo Albizu (arg.)

A methodology for the semiautomatic annotation of EPEC-RolSem, a basque corpus labeled at predicative level following the PropBank-Verb Net model

In this article we describe the methodology developed for the semiautomatic annotation of EPEC-RolSem, a Basque corpus labeled at predicate level following the PropBank-VerbNet model. The methodology presented is the product of detailed theoretical study of the semantic nature of verbs in Basque and of their similarities and differences with verbs in other languages. As part of the proposed methodology, we are creating a Basque lexicon on the PropBank-VerbNet model that we have named the Basque Verb Index (BVI). Our work thus dovetails the general trend toward building lexicons from tagged corpora that is clear in work conducted for other languages. EPEC-RolSem and BVI are two important resources for the computational semantic processing of Basque; as far as the authors are aware, they are also the first resources of their kind developed for Basque. In addition, each entry in BVI is linked to the corresponding verb-entry in well-known resources like PropBank, VerbNet, WordNet, Levin’s Classification and FrameNet. We have also implemented several automatic processes to aid in creating and annotating the BVI, including processes designed to facilitate the task of manual annotation.

CdSe nanopartikulen sintesia eta gainazalaren funtzionalizazioa konposite nanoegieturatuen eraketarako

Ikerketa honen ardatza bi puntutan bana daiteke. Lehenengoa CdSe nanopartikulen sintesia, eta ondoren hauen funtzionalizazioa blokezko kopolimero bati gehitzean blokeetako batean hauen dispertsio egokia lortzeko. Horrela CdSe nanopartikulen kasuan ondoren aurkezten diren propietateetan tamainak duen garrantzia kontutan izanik, sintesi parametro ugari aztertu dira (egonkortzaile mota, pH eta Cd:Se erlazioa) nanopartikulen sintesia optimizatzeko,. honez gain, nanopartikularen gainazalean ondorengo eraldaketetarako egokia den talde funtzionala lortuaz. Behin nanopartikulen sintesia optimizatuta, hauen gainazala eraldatzeko teknika ezberdinak aztertu dira, ondoren blokezko kopolimeroei gehitzean nanokonpositeetan dispertsio onak lortzeko. Funtzionalizaziorako teknika ezberdinak erabili dira, hala nola amonio gatzekin eraldaketa edota grafting teknika ezberdinak (grafting from eta grafting through). Azken honen bitartez nanopartikulen dispertsio on bat lortu delarik blokezko kopolimero baten poliestireno fasean.Nanokonposite egokiak lorturik, hauen eta hauek osatzen dituzten nanopartikula eraldatuen propietate elektrostatikoak aztertu dira indar elektrostatikozko mikroskopia neurketa bidez.

Calorimetría ultrarrápida en películas delgadas de aleaciones ferromagnéticas con memoria de forma

Las aleaciones ferromagnéticas con memoria de forma son de gran interés debido a su capacidad de experimentar la transformación martensítica termoelástica y la transición de orden magnético. Estas aleaciones pueden elongarse hasta un 10% en el caso de monocristales. Esto, junto con la posibilidad de inducir la deformación de forma remota mediante el campo magnético, hacen que puedan ser empleadas como sensores o actuadores magnéticos.

Arion ater barearen liseri-guruinaren karakterizazioa: hurbilketa histologikoa

Arion ater barea, ingurumeneko kutsaduraren organismo behale moduan erabiltzen da, horregatik, baldintza normaletan liseriketan zehar liseri-guruina nola aldatzen den aztertzea interesgarria izan daiteke; izan ere, liseriketa dela eta ematen diren aldaketak eragina izan dezakete animaliotan neurtzen den hainbat parametrotan. Liseri-guruina, azino deituriko unitate funtzionalez osatua dago eta liseriketaz eta liseriketarako beharrezkoak diren sustantzien jariapenaz arduratzen da. Liseri-epitelioan, hiru zelula mota bereizi dira: liseri-, eskrezio- eta kaltzio-zelulak. Hauen kopuruak, zein epitelioaren lodiera eta argiaren tamaina, liseriketa fasearen arabera aldatzen dira; aldaketa hauek, zelula mota bakoitzaren funtzioarekin erlazionatuak egonik. Honetaz gain, liseriketa aurrera doan heinean, mukopolisakaridoen garraioa dagoela ikusi da; ondorioz, liseri-traktuko, odol hodietako eta liseri-guruineko mukopolisakaridoen kopuruan desberdintasunak agertu dira.

Botnet-en azterketa eta analisia

Egun sare informatikoak ezinbesteko tresna bilakatu dira eguneroko eginkizun askotarako. Horren ondorioz, mota guztietako informazio mordoa garraiatzen da sarean barna. Sarearen erabilerak hainbat abantaila ekarri ditu, baina baita arriskuak ere. Sareko informazio horri guztiari etekina atera nahian zenbait informazio lapur eta zibergaizkilek tresnak garatzen dituzte etengabe. Arazo horri aurre egiteko babes mekanismo ugari garatu dituzte segurtasun aditu eta eragileek. Baina era berean, mekanismo horiek gainditzeko erasoak automatizatzeko eta indartzeko gai diren tresnak berriak agertu dira. Azken hauen artean kokatzen dira botnet-ak, gaur egungo mehatxu handienetako bat segurtasun aditu askoren iritziz. Botnetak kontroladore baten edo batzuen agindupean egon daitezkeen makina multzoak dira. Makina horiek, bot edo zombie izenez ezagunak, ezkutuan martxan dagoen software bati esker kontrolatu ohi dira. Jatorrian bot-en mekanismoa atazak automatizatzeko erabiltzen bazen ere, gaur egun ezaugarri hori aprobetxatuz erasoak eta beste motako ekintza ez-zilegi batzuk egiteko erabiltzen dira. Botneten tamaina milaka makinakoa izatera irits daiteke. Horri esker egin ditzaketen erasoen ahalmena handitu egiten da eta, ondorioz, etekin handiagoa ateratzeko aukerak handitzen dira ere. Beste ezaugarri nagusienetako bat malwareren bati esker kontrolpean dauden makinen jabeak ohartu gabe funtzionatzea da. Azken urteotan botneten hazkundea nabarmena izan da eta izugarrizko mehatxua bilakatu dira sarearen funtzionamendurako eta sareko sistemen segurtasunerako. Horrek motibatuta garatu da proiektu hau. Funtsean botnetak zer diren, hauen bilakaera eta nola funtzionatzen duten azaldu nahi da. Segurtasun neurri batzuk ere aztertzen dira. Azkenik, azterketa praktikoa ere lantzen da, Zeus eta Flu izeneko botnetak modu lokalean probatuz.

Sistema konkurrenteak simulatzeko kernel bat: multiprozesadore sistemak

Jarraian, hainbat hilabetetan zehar garatutako proiektuaren deskribapena biltzen duen memoria dugu eskuragarri. Proiektu hau, sistema konkurrenteen simulazioan zentratzen da eta horretarako, mota honetako sistemen arloan hain erabiliak diren Petri Sareak lantzeaz gain, simulatzaile bat programatzeko informazio nahikoa ere barneratzen ditu. Gertaera diskretuko simulatzaile estatistiko batean oinarrituko da proiektuaren garapena, helburua izanik Petri Sareen bidez formalizatzen diren sistemak simulatzeko softwarea osatzea. Proiektuaren helburua da objektuetara zuzendutako hizkuntzaren bidez, Java hizkuntzaren bidez alegia, simulatzailearen programazioa erraztea eta ingurune honen baliabideak erabiltzea, bereziki XML teknologiari lotutakoak. Proiektu hau, bi zati nagusitan banatzen dela esan daiteke. Lehenengo zatiari dagokionez, konputazio munduan simulazioa aurkeztu eta honi buruzko behar adina informazio emango da. Hau, oso erabilgarria izango da programatuko den simulatzailearen nondik norakoak ulertu eta klase desberdinen inplementazioa egin ahal izateko. Horrez gain, zorizko aldagaiak eta hauen simulazioa ere islatzen dira, simulazio prozesu hori ahalik eta era errealean gauzatzeko helburuarekin. Ondoren, Petri Sareak aurkeztuko dira, hauen ezaugarri eta sailkapen desberdinak goraipatuz. Gainera, Petri Sareak definitzeko XML lengoaia erabiliko denez, mota honetako dokumentu eta eskemak aztertuko dira, hauek, garatuko den aplikazioaren oinarri izango direlarik. Bestalde, aplikazioaren muin izango diren klaseen diseinu eta inplementazioak bildu dira azken aurreko kapituluan. Alde batetik, erabili den DOM egituraren inguruko informazioa islatzen da eta bestetik, XML-tik habiatuz lortuko diren PetriNet instantziak maneiatzeko ezinbestekoak diren Java klaseen kodeak erakusten dira. Amaitzeko, egileak ateratako ondorioez gain, proiektuaren garapen prozesuan erabili den bibliografiaren berri ere ematen da.

Cluster analisiaren aplikazio bat ekonomian Donostiako auzoen ikerketa

Lan honekin Donostiako bizitza kalitatea ikertu nahi dute, hau da etxebizitzetako bizilagunen eta etxebizitzen egitura eta erabileraren arteko erlazio posiblea. Biztanle mota, etxebizitza mota eta Donostiako eremu homogeneoen arteko lotura bilatzen saiatuko dira, Aldagai Anitzeko Analisia, batez ere Osagai Nagusizko Analisia, erabiliz aldagai kopurua murrizteko eta faktore edo osagai gutxitan aldagaien informazio gehiena jasotzeko. Jarraian, Cluster aplikatuko dute auzo homogeneoen taldeak osatzeko.

Ingeniaritzako proiektuak. Ariketak

Helburuak: Ingeniaritzako proiektuei buruzko zenbait ariketa bildu dira ikasmaterial honetan. Proiektuen oinarri teorikoak eta metodologikoak hainbat liburutan azaltzen direnez, ikuspegi praktiko bat proposatu da hemen. Mota askotako ariketak bildu dira, helburu espezifiko hauek betetzeko asmoz: oinarri teorikoak ezagutzea eta ulertzea, informazioa bilatzea, iragaztea eta analizatzea, kasuak ebaztea, erabakiak hartzea, hautaketak egitea, arrazoitzea, eta abar. Norentzat izan daiteke baliagarria: Ingeniaritzako ikasketetako proiektuen alorreko irakasgaien ikasle eta irakasleentzat da ariketa-bilduma hau. Nahiz eta energiako, meatzeetako eta obra zibileko ariketak erabili diren, proiektu teknikoetan interesik duen edonorentzat erabilgarria izan daiteke.