Społeczny kontekst kształtowania się tożsamości osób z niepełnosprawnością intelektualną w okresie późnej adolescencji i wyłaniającej się dorosłości

Wydział Nauk Społecznych: Instytut Psychologii

Celem badania była diagnoza tożsamości osobistej osób z niepełnosprawnością intelektualną w późnej adolescencji i wyłaniającej się dorosłości w porównaniu z ich sprawnymi rówieśnikami (badanie poprzeczne) oraz diagnoza zmiany ich tożsamości w ciągu jednego roku (badanie podłużne). Skorzystano z modelu podwójnego cyklu kształtowania się tożsamości Koena Luyckxa i in. (2006). Do analiz włączono społeczne uwarunkowania kształtowania tożsamości: typ partycypacji społecznej (Reinders, 2006), elastyczność stosowania stylów rodzicielskich (Hersey i Campbell, 1999) oraz oferty działania w środowisku. W badaniu wzięło udział 127 osób, w tym: z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w późnej adolescencji (n = 30) oraz w wyłaniającej się dorosłości (n = 30), w normie intelektualnej w późnej adolescencji (n = 36) oraz w wyłaniającej się dorosłości (n = 31). Przeprowadzono trzy pomiary badawcze w półrocznych odstępach. Zastosowano zmodyfikowane wersje DIDS/PL-1, KPS-S1 oraz KPS-S2, KPSW, a także wywiady Oferty działania w przeszłości oraz Oferty działania obecnie. Wyniki ujawniły, że osoby z czterech grup badanych w większości przypadków nie różniły się od siebie pod względem natężenia wymiarów rozwoju tożsamości. Wraz z biegiem czasu nastąpił wzrost natężenia podejmowania zobowiązania i identyfikacji z nim, ale tylko wśród adolescentów z niepełnosprawnością intelektualną.

The aim of the study was both to diagnose the personal identity among people with mild intellectual disability in late adolescence and emerging adulthood in comparison to their non-disabled peers (cross-sectional study) and to diagnose the change of their identity during one year (longitudinal study). Dual-cycle model of identity formation by Koen Luyckx et al. (2006) was used. The analysis included potential determinants of identity formation: type of social participation (Reinders, 2006), flexibility in using parenting styles (Hersey & Campbell, 1999) and the environmental activity offers. 127 participants took part in the study, including individuals with mild intellectual disability in late adolescence (n = 30) and emerging adulthood (n = 30), non-disabled individuals in late adolescence (n = 36) and emerging adulthood (n = 31). There were three measure waves, each after half a year. Modified versions of research tools were used: DIDS/PL-1, KPS-S1 and KPS-S2, KPSW , as well as interviews by Rękosiewicz titled Activity offers in the past and Activity offers at present. Results revealed that members of the four groups did not differ in most of the cases in terms of identity dimensions. There was an increase of commitment making and identification with commitment in time, but only among adolescents with intellectual disability.