Edukacja integracyjna w doświadczeniach i opiniach nauczycieli oraz rodziców

Wydział Studiów Edukacyjnych

Jednym z priorytetów współczesnej edukacji jest włączanie dzieci niepełnosprawnych do szkolnictwa masowego. Polska należy do państw, w których realizuje się częściowo integracyjny model kształcenia dzieci niepełnosprawnych, równolegle z segregacyjnymi formami kształcenia. W Polsce obowiązuje jeden model kształcenia integracyjnego. Kluczową postacią w tym modelu jest nauczyciel wspomagający, jego zatrudnianie w klasie integracyjnej jest obowiązkowe. Obecnie to rodzic podejmuje decyzję o wyborze formy kształcenia dla dziecka niepełnosprawnego. Uczeń, który posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, ma do wyboru kilka możliwości realizacji obowiązku szkolnego. Może pobierać naukę w szkole ogólnodostępnej (w klasie inkluzyjnej, integracyjnej lub specjalnej) lub w szkole specjalnej. Dla niego przygotowywany jest indywidualny program nauczania, który tworzy cały zespół nauczycieli i specjalistów. Kształcenie integracyjne jest bardzo wymagającą formą edukacji, a utrzymania klas integracyjnych jest kosztowne. Oddziały w wersji ustawowej powstają więc głównie w dużych miastach i bogatych powiatach. Kształcenie zindywidualizowane (włączające) w szkole masowej wypiera nauczanie integracyjne. Decydują tu względy ekonomiczne, gdyż w klasie masowej (inkluzyjnej) nie ma konieczności zatrudniania nauczyciela wspomagającego ani organizowania dodatkowych zajęć pozalekcyjnych. Nie ma również ograniczeń co do liczby dzieci w klasie. Konsekwencją takich rozwiązań jest często „bierne siedzenie” ucznia niepełnosprawnego w klasie.

One of the priorities of modern education is the inclusion of children with disabilities in the regular school system. Poland is one of the countries, where a partially integrative educational model for children with disabilities is carried out, parallel to segregative forms of education. In Poland there is one model of integrative education in force. The key person in this model is a supporting teacher, his/her employment in an integrative class is compulsory. Currently it is the parent, who chooses an education form for his/her disabled child. A student who was issued an opinion on the need for special education has a few options of realizing his/her school duty. He/she may learn in a regular school (in an inclusive, integrative or special class) or in a special school. An individual teaching program is prepared for such a student by a team of teachers and specialists. Integrative education is a very demanding form of teaching, that is why the whole school team has to cooperate. Keeping integrative classes is expensive, and because of that integrative classes in a form designed by the legislation are created mainly in big cities and rich districts. Individualized education (inclusive) in a regular school ousts the integrative education. Economy is the main reason for that, in a regular (inclusive) class there is no need to hire a supporting teacher or to organize additional after class activities. There also is no limit to the number of students in a class. The consequence of that is that the disabled student often just passively sits in the class.