Welke Constructen Zijn van Invloed op Attitude van Leerkrachten om Samenwerkend Leren in te Zetten als Instructiestrategie?

Lugtenberg, S. (2016)Welke Constructen Zijn van Invloed op Attitude van Leerkrachten om Samenwerkend Leren in te Zetten als Instructiestrategie? Mei, 17, 2016, Heerlen, Nederland: Open Universiteit

In het onderwijs is de afgelopen jaren de interesse in samenwerkend leren toegenomen. Bij samenwerkend leren voeren leerlingen samen taken uit die een gemeenschappelijk doel of eindproduct hebben (Janssen, 2014). De afgelopen jaren is er regelmatig onderzoek gedaan naar effecten van samenwerkend leren in het (reguliere basis)onderwijs. In de literatuur worden de voordelen van samenwerkend leren besproken (Ebbens & Ettekoven, 2000, 2009 en 2009a). Kagan (2007) toont aan dat samenwerkend leren een positieve uitwerking heeft op het klassenklimaat, de zelfdiscipline van de leerling, de doelgerichtheid van de leerling vergroot en dat samenwerkend leren de wederzijdse acceptatie en plezier in het leren vergroot bij de leerlingen. Uit een meta-analyse van Hattie (2008) naar samenwerkend leren, blijkt dat samenwerkend leren als een van de meest effectieve onderwijsstrategie wordt aangemerkt. Ebbens en Ettekoven (2000) geven aan dat uit verschillende onderzoeken blijkt dat samenwerking bij leerlingen de transfer, tussen al aanwezige kennis en nieuwe kennis, stimuleert en het nieuw geleerde bevordert. Leerlingen die nieuwe informatie eigen maken in samenwerking met andere leerlingen, zijn goed in staat om deze informatie later te herinneren (Ebbens & Ettekoven, 2000). Gebleken is dat leerkrachten niet altijd samenwerkend leren inzetten en er in de praktijk een zekere terughoudendheid te zien is bij het inzetten van samenwerkend leren (Ebbens & Ettekoven, 2009). Ebbens & Ettekoven (2000) zijn van mening dat het doorzetten van veranderingen veel overtuiging van de leerkracht vraagt. Zij verwijzen naar Caine &Caine (1997) die stellen dat veranderingen op de lange termijn niet werken als leerkrachten nieuwe strategieën invoeren op basis van oude opvattingen. Volgens hen kan er pas sprake zijn van een verandering als leerkrachten hun opvattingen ter discussie stellen. Met dit onderzoek krijgen scholen binnen Vivente, stichting voor christelijk basisonderwijs in Zwolle, een beeld van de opvattingen van leerkrachten in de groepen één tot en met acht over samenwerkend leren. Het onderzoek kan aanleiding zijn om de dialoog aan te gaan over samenwerkend leren. Zowel binnen de verschillende scholen als op Vivente niveau. Het onderzoek is doormiddel van een digitale vragenlijst afgenomen onder ongeveer 380 leerkrachten, van groep één tot en met groep acht, die werkzaam zijn op een van de veertien Vivente scholen in Zwolle. In totaal hebben er 142 leerkrachten meegedaan. De werving vond plaats via intranet en de mail. Deelname was vrijwillig. De vragenlijst heeft drie weken open gestaan en elke week werd het onderzoek op intranet en via de mail onder de aandacht gebracht. De gebruikte vragenlijst is gebaseerd op een eigen onderzoeksmodel en bevindingen vanuit de literatuur. Het I-change model heeft als uitgangspunt gediend bij het opstellen van het onderzoeksmodel. Het construct “Attitude” heeft in het onderzoek een centrale rol gespeeld. Uit dit onderzoek blijkt dat het construct “Attitude” (negatieve) samenhang toont met het construct “Zelfeffectiviteit” en er (negatieve) samenhang is tussen het construct “Attitude” en het construct “Barrière”. Er is geen samenhang tussen het construct “Attitude”en het construct “Sociale invloed”. Dit onderzoek toont tevens aan dat er geen verschil is op Attitude aanwezig bij leerkrachten die werkzaam zijn op een school met een specifiek onderwijsconcept en leerkrachten die werkzaam zijn op een school zonder concept. Tot slot zijn er naar aanleiding van dit onderzoek een aantal aanbevelingen voor vervolgonderzoek geformuleerd.