Mit Ofelii we francuskojęzycznej literaturze belgijskiej doby symbolizmu.

Wydział Neofilologia: Instytut Filologii Romańskiej

Rozprawa podejmuje temat obecności mitu Ofelii w literaturze belgijskiej pisanej w języku francuskim w drugiej połowie dziewiętnastego wieku. We wprowadzeniu do pracy przedstawiona została geneza i obecność obrazu Ofelii w literaturze i sztuce XIX wieku. Tak zarysowany kontekst narodzin mitu pozwala na przedstawienie specyfiki wielkiej fascynacji postacią szekspirowskiej bohaterki w literaturze Belgii frankofońskiej w okresie symbolizmu. Korpus rozprawy obejmuje dzieła Georgesa Rodenbacha, Maurice’a Materlincka, Charlesa van Leberghe’a, Theodora Hannona i Iwana Gilkina, powstałe w latach 1886-1904. W analizach brane są pod uwagę postaci kobiece i dziewczęce nie mające bezpośredniego związku z szekspirowską bohaterką, ale które wyraźnie wpisują się w to, co Gaston Bachelard nazwał kompleksem Ofelii. Praca ma dwojaki charakter: z jednej strony chodzi w niej o pokazanie historii mitu Ofelii, ustalenie ram czasowych jego aktualizacji, określenie kontekstu, zaś z drugiej strony jej celem jest wyjaśnienie specyfiki belgijskiej recepcji mitu, opisanie znaczenia i formy obrazu Ofelii, jakie można odnaleźć w literackich utworach tego obszaru kulturowego. Po omówieniu genezy mitu i jego manifestacji w sztuce i literaturze francuskiej pojawia się jego opis i interpretacja w tekstach autorów belgijskich. W trzech obszernych rozdziałach zostają przedstawione trzy wizerunki Ofelii: Ofelia narcystyczna, Ofelia anielska oraz Ofelia demoniczna. Te nakładające się wzajemnie obrazy pojawiają się u wszystkich wymienionych autorów i ujawniają złożoną i niejednoznaczną recepcję szekspirowskiego motywu.

The hearing is about the presence of Ophelia’s myth in Belgian literature written in French language in the second half of the nineteenth century. In the introduction to the work there is presented genesis and the presence of the image of Ophelia in the literature and art of the nineteenth century. Depicted in that way the context of the birth of the myth allows to show the specificity of great fascination with Shakespeare’s figure in the Belgian francophone literature during the symbolism. The main part of the thesis includes works of Georges Rodenbach, Maurice Materlinck, Charles van Leberghe, Theodore Hannon and Ivan Gilkin written between 1886-1904. The analyzes take into consideration women's and girls’ characters which although do not have direct connection with the Shakespearean heroine, but clearly fit in Ophelia complex named so by Gaston Bachelard. The work has twofold nature: on the one hand it shows the history of the myth of Ophelia, determines the time frame of its reincarnation and the context, on the other hand its purpose is to explain the specificity of the Belgian interpretation of myth, to describe the meaning and form of the image of Ophelia, which can be found in the literature of mentioned Belgian culture area. After describing the origins of the myth and its manifestations in French art and literature there is its depiction and interpretation in the writings of the Belgian authors. In three large chapters there are presented three images of Ophelia: narcissistic Ophelia, angelic Ophelia and demonic Ophelia. These mutually overlapping images appear in all of mentioned authors and reveal a complex and mixed reception of Shakespeare’s theme.

Le sujet de la thèse de doctorat est la présence du mythe d'Ophélie dans la littérature belge écrite en français dans la seconde moitié du XIXe siècle. Dans l'introduction au travail, on présente la genèse et la présence de l'image d'Ophélie dans la littérature et l'art du XIXe siècle. Le contexte de la naissance du mythe suit la présentation des spécificités de la fascination de grande héroïne de Shakespeare dans la littérature belge francophone pendant le symbolisme. Le corpus du travail comprend des œuvres de Georges Rodenbach, Maurice Materlincka, Charles van Leberghe'a, Théodore Hannon et Ivan Gilkina, créés entre 1886 à 1904. Dans les analyses on prend en considération aussi bien les femmes que les filles qui n'ont pas de lien direct avec l'héroïne de Shakespeare, mais qui s'inscrivent clairement dans ce que Gaston Bachelard appelle complexe d'Ophélie. Le travail possède le caractère double: d'une part, c'est en lui de montrer l'histoire du mythe d'Ophélie, afin de déterminer le délai de sa rénovation et son contexte, d'autre part, son but est d'expliquer les détails de la réception belge du mythe, pour décrire le sens et la forme de l'image d'Ophélie, qui se trouve dans les œuvres littéraires de cette aire culturelle. Après avoir discuté des origines du mythe et ses manifestations dans l'art et la littérature française, on donne sa description et l'interprétation dans les textes des auteurs belges. Dans trois grands chapitres on présente trois images d'Ophélie: Ophélie narcissique, Ophélie angéliques et Ophélie démoniaques. Ces images qui se chevauchent apparaissent chez tous les auteurs et révèlent une réception complexe et ambigu du mythe d`Ophélie de Shakespeare.